Μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο… τρώγοντας; Αν αναλογιστούμε ότι κάθε τι που ψωνίζουμε, μαγειρεύουμε, αγοράζουμε και καταναλώνουμε αφήνει πίσω του σημαντικό αποτύπωμα στον οργανισμό μας και στο περιβάλλον, μάλλον η απάντηση είναι πως ναι.
Υιοθετώντας μία συνειδητοποιημένη στάση απέναντι στο φαγητό –αυτό που λέμε mindful eating – τα οφέλη είναι πολλαπλά: καλύτερη υγεία για μας, φαγητό για περισσότερους ανθρώπους στον πλανήτη και λιγότερες αποψιλωμένες εκτάσεις γης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΡΕΑ ΟΡΦΑΝΟΥ
Η φιλοσοφία του mindfulness προέρχεται από τις ανατολικές θρησκείες και στηρίζεται στην ιδέα ότι πρέπει να είμαστε «παρόντες» στη στιγμή που ζούμε. Σ’ ότι αφορά τη διατροφή, δεν είναι τίποτα άλλο από το να τρώμε ενσυνείδητα, να ανταποκρινόμαστε στις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού μας, χωρίς να αποσπάται η προσοχή μας και χωρίς να τρώμε ό,τι βρούμε μπροστά μας, μόνο και μόνο για να ξεμπερδεύουμε με την πείνα ή τη λιγούρα της στιγμής. Προεκτείνοντάς το, τρώμε συνειδητά σημαίνει ότι κάνουμε επιλογές στο πιάτο μας που λαμβάνουν υπόψη το τι είναι καλό για το περιβάλλον και τον υπόλοιπο πληθυσμό της γης.
Το mindful eating ως φιλοσοφία ζωής, έγινε δεκτό με καχυποψία και μια δόση ειρωνείας, στον δυτικό κόσμο, σαν μία ακόμη μόδα για τους λίγους και προνομιούχους που είχαν τα χρήματα και τον χρόνο, να ψάχνουν τι κρύβεται μέσα σε κάθε τους γεύμα. Για μας τους κοινούς θνητούς, που ξυπνάμε με διπλή δόση καφεΐνης και όχι με smoothie σμέουρων με κεφίρ, εμάς που συνήθως μασουλάμε ασυναίσθητα με τα μάτια στην οθόνη του κομπιούτερ γεμίζοντας το πληκτρολόγιο ψιχουλάκια γιατί δεν προλαβαίνουμε αλλιώς, όλα αυτά ακούγονται από πολυτέλεια έως ουτοπία.
Με τα χρόνια όμως η συνειδητή διατροφή κερδίζει επιστημονική τεκμηρίωση και αξιοπιστία. Περισσότερες από 60 έρευνες και κλινικές μελέτες, επιβεβαιώνουν ότι το να τρώμε συνειδητά μπορεί να μας βοηθήσει να ελέγξουμε τη συναισθηματική κατανάλωση τροφής, να αποφεύγουμε την υπερφαγία και να έχουμε καλύτερο έλεγχο του βάρους μας. Παράλληλα, κάνοντας συνειδητές επιλογές, διαλέγουμε καλύτερης ποιότητας τροφές, οι οποίες έχουν συνήθως και πολύ μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Όπως όλες οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας, έτσι και η απόφαση να περνάς κάθε τι που τρως από το… κεφάλι σου πριν το βάλει στο στόμα, χρειάζεται εξάσκηση.
Από το Χόλιγουντ στην υπεραγορά της γειτονιάς
Κι αφού το ξεκαθαρίσαμε ότι δεν πρόκειται ούτε για μόδα, ούτε για καπρίτσιο μίας ελίτ, το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο θα ανεβάσει το κόστος της διατροφής μας. Γιατί καλά τα φύλλα κάλε και η κινόα αλλά πόσα να καλύψει κι αυτός ο μισθός. Τα τελευταία χρόνια η πίεση προς τις βιομηχανίες τροφίμων να καλύψουν τις ανάγκες μιας εναλλακτικής αγοράς από ανθρώπους που νοιάζονται πλέον για τη διατροφή τους και τον κόσμο γύρω τους, ψάχνουν τις συσκευασίες και εκπαιδεύουν τα παιδιά τους σε καλύτερες επιλογές, έχει φέρει σημαντικές αλλαγές στα ράφια των υπεραγορών. Προϊόντα υγιεινά, βιώσιμα και θρεπτικά, είναι πλέον διαθέσιμα σε οικονομικές αλυσίδες τροφίμων σε προσιτές τιμές.
Για παράδειγμα η Lidl, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την παραγωγή ζωικών προϊόντων, έχει βάλει στόχο να αυξήσει και να προωθήσει προϊόντα φυτικής προέλευσης, ενισχύοντας τις προσπάθειες για την προστασία της βιοποικιλότητας. Μέχρι το 2025, η Lidl θα αυξάνει σταθερά το ποσοστό των φυτικών πηγών πρωτεΐνης στην γκάμα της -συμπεριλαμβανομένης και της επέκτασης της γκάμας των vegan προϊόντων, όπως η ιδιωτική ετικέτα «Vemondo». Ήδη από το 2023, η Lidl υπολογίζει την αναλογία των ζωικών πηγών πρωτεΐνης σε σχέση με τις φυτικές στα προϊόντα της και καθιστά την πληροφορία αυτή διαφανή.
Μέχρι το 2025, μάλιστα, στοχεύει να αυξήσει σταδιακά το ποσοστό δημητριακών ολικής άλεσης στα προϊόντα της ιδιωτικής της ετικέτας, ενώ από φέτος έχει αλλάξει την πολιτική της στην προώθηση προϊόντων που απευθύνονται σε παιδιά: δεν θα διαφημίζει πλέον στα παιδιά τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, ζάχαρη ή αλάτι. Με την ενέργεια αυτή, η Lidl ακολουθεί τη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κάνοντας στροφή προς την προώθηση μίας υγιεινής και βιώσιμης διατροφής για τα παιδιά.
Ωραίο το mindfulness, πώς ξεκινάμε;
Είπαμε, δεν είναι εύκολο να αλλάξουμε διατροφικές συνήθειες, πόσο μάλλον φιλοσοφία ζωής γύρω από το φαγητό, από τη μια μέρα στην άλλη. Ξεκινήστε με μερικά απλά βήματα.
- Ψωνίζουμε διαφορετικά
Κάνουμε πλέον συνειδητοποιημένες επιλογές, διαβάζοντας τα συστατικά, τη σήμανση και έχοντας υπόψη μας κάποιες βασικές αρχές για το δίκαιο εμπόριο, τις ηθικές μεθόδους αλιείας, την προέλευση του φοινικέλαιου που περιέχεται στα συσκευασμένα τρόφιμα και την περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη και αλάτι. Επιπλέον, δεν γεμίζουμε ασφυκτικά το ψυγείο αλλά αγοράζουμε όσες ποσότητες θα χρειαστούμε πραγματικά, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της σπατάλης. Για παράδειγμα, αν συνηθίζουμε να αφήνουμε τα λαχανικά να λιώνουν στο ψυγείο, είναι προτιμότερο να πάρουμε κατεψυγμένα που θα τα καταναλώσουμε όταν θα τα χρειαστούμε.
- Τρεις βαθιές ανάσες
Πριν ξεκινήσετε να τρώτε οτιδήποτε πάρτε τρεις βαθιές ανάσες κρατώντας κάθε μία τρία δευτερόλεπτα πριν εκπνεύσετε. Αυτή είναι μία αποτελεσματική τεχνική για να συγκεντρωθείτε στο φαγητό σας και να διώξετε σκέψεις που σας κλέβουν τη στιγμή. Κοιτώντας το πιάτο σας σκεφτείτε πόσο ευγνώμων είστε που το έχετε και μπορείτε να το απολαύσετε. Κινητά, κομπιούτερ και οθόνες, πρέπει να απουσιάζουν πάντα από το τραπέζι.
- Μασήστε αργά και καλά τις τροφές
Όσο περιορισμένος κι αν είναι ο χρόνος που έχετε για να φάτε, συγκεντρωθείτε στη διαδικασία του μασήματος και της κατάποσης. Μασήστε όσο πιο αργά μπορείτε και μην καταπίνετε την μπουκιά σας αν δεν έχει διαλυθεί εντελώς στο στόμα σας. Προσπαθήστε μάλιστα να συνδεθείτε με το φαγητό σας. Αφού δεν είμαστε πια κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες, έχουμε αποστασιοποιηθεί πλήρως από τη διαδικασία που ακολουθείται για να έχουμε φαγητό, χωρίς καν να αναρωτιόμαστε από πού προέρχεται. Αφιερώστε τη σκέψη σας σε όλους τους ανθρώπους που χρειάστηκαν για να φτάσει το πιάτο σας. Από τους υπαλλήλους της υπεραγοράς που το τοποθέτησαν στο ψυγείο ή στο ράφι, τους παραγωγούς και αυτούς που το έχουν μαγειρέψει.
- Αναγνωρίστε τον κορεσμό
Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να υιοθετήσουμε είναι να σταματάμε να τρώμε ακριβώς μόλις χορτάσουμε. Οποιαδήποτε ποσότητα τροφής υπερβαίνει αυτήν του κορεσμού, είναι περιττή και επιβαρύνει τον οργανισμό μας. Επειδή όμως είναι σημαντικό να έχουμε το νου μας στο θέμα της σπατάλης τροφίμων, μπορούμε να φροντίζουμε να βάζουμε στο πιάτο λίγη ποσότητα φαγητού και να συμπληρώνουμε μόνο αν πραγματικά χρειάζεται.
- Τρώτε μόνο όταν πεινάτε, όχι για να νιώσετε καλύτερα
Συχνά ακούμε πρώτα το μυαλό μας και μετά το σώμα μας. Έτσι καταλήγουμε να τρώμε όταν λαμβάνουμε συναισθηματικά σήματα, όπως το άγχος, η κούραση, η θλίψη, η απογοήτευση, η μοναξιά ή απλώς η πλήξη, χωρίς πραγματικά να πεινάμε. Το να τρώμε συνειδητά και όχι για να ανακουφιστούμε συναισθηματικά –επιλέγοντας μάλιστα τροφές πλούσιες σε θερμίδες και χαμηλές σε ποιότητα και θρεπτικά συστατικά- χρειάζεται να ελέγχουμε τις σκέψεις μας πριν καταλήξουμε να ανοίξουμε εκείνο το σακουλάκι με τα πατατάκια.
*paid partnership with Lidl Cyprus’
Περιοδικό Down Town
