Γραφικά μονοπάτια, πετρόχτιστα σπιτάκια, ζωηρά χρωματιστά μπαλκόνια, καταπράσινοι κήποι, παραδοσιακά μαγαζάκια με τοπικά προϊόντα και μεταξωτά Λευκαρίτικα κεντήματα. Οι ομορφιές του ορεινού αυτού χωριού της επαρχίας Λάρνακας είναι πολύ περισσότερες απ’ όσες φαντάζεσαι!
Τα Λεύκαρα έχουν όσα περιμένεις να συναντήσεις σε ένα παραδοσιακό κυπριακό χωριό κι άλλα τόσα που αξίζει να ανακαλύψεις. Στενά σοκάκια, γραφικά σημεία σε κάθε γωνιά, παραδοσιακά σπίτια λαϊκής αρχιτεκτονικής, πετρόκτιστες οικίες, εκκλησιές, κυπριακές ταβέρνες, οικογενειακά εστιατόρια και καφενεία. Ένα από τα πλέον δημοφιλή χωριά του νησιού, ξακουστό για τα πανέμορφα κεντήματά του και τη γραφικότητά τους απόλυτα συνυφασμένη με την παράδοση του τόπου.
Όταν μιλάμε για τα Λεύκαρα, αναφερόμαστε σε δυο ξεχωριστά χωριά -τα Πάνω και τα Κάτω Λεύκαρα- τα οποία απέχουν μεταξύ τους μόλις μερικά μέτρα. Το όνομά τους λέγεται ότι προέρχεται από τη λευκή ασβεστολιθική πέτρα που βρίσκεται στα όρη της γύρω περιοχής (λευκά πετρώματα), με την οποία είναι κτισμένα τα παραδοσιακά σπίτια. Μια ιδανική επιλογή για όσους αναζητούν ένα ήσυχο μέρος που συνδυάζει τις εκδρομές, τις βόλτες, το καλό φαγητό, ακόμα και τη διαμονή σε αγροτουριστικά καταλύματα. Όσο για το τοπίο, ένα έχω να πω. Οι ανθισμένες αμυγδαλιές ιδιαίτερα την περίοδο της Άνοιξης, προσθέτουν μια εντυπωσιακή νότα στο όλο σκηνικό τόσο εντός του χωριού όσο και στη γύρω περιοχή.
Η απόσταση από τις πόλεις δεν είναι απαγορευτική, καθώς απέχει μόλις 34 χιλιόμετρα από το κέντρο της Λάρνακας και περίπου 30 λεπτά από τη Λευκωσία. H Σκαρίνου βρίσκεται ως ενδιάμεσο σημείο στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Λεμεσού, μόλις οκτώ χιλιόμετρα προτού εμφανιστεί η μεγάλη ταμπέλα με την επιγραφή «Τα Λεύκαρα σας Καλωσορίζουν».
Το χωριό ενδείκνυται για προσκύνημα, αφού εκεί θα βρεις περισσότερα από 18 εκκλησάκια. Στην είσοδο του χωριού δεσπόζει το ξωκλήσι του Άη-Τιμόθη και πιο κάτω το μεγαλύτερο εκκλησάκι του αρχάγγελου Μιχαήλ, όπου θα δεις εντυπωσιακές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του και τα δυο έξοχα δείγματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Μην παραλείψεις όμως να επισκεφθείς και την εκκλησία της Παναγίας Ελεούσας.
Με κατεύθυνση προς τα Νοτιοανατολικά του χωριού (στα Πάνω Λεύκαρα) θα εντοπίσεις τη ξακουστή παλιά βρύση των Λευκάρων. Η λεγόμενη ιστορική «Πηγή» η οποία περιβάλλεται από γραφικές και πετρόκτιστες γειτονιές και βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί στο γειτονικό χωριό «Κάτω Λεύκαρα», από την οποία προμηθεύονταν νερό οι γυναίκες του χωριού στα παλαιότερα χρόνια. Προτού απομακρυνθείς, κάνε και μια στάση στο παλιό ελαιοτριβείο του χωριού – βρίσκεται ανάμεσα στην εκκλησία και την Πηγή – το οποίο χρησιμοποιούσαν παλιά οι κάτοικοι για την παραγωγή λαδιού.
Ένας κατηφορικός ασφαλτόδρομος περίπου ενός χιλιομέτρου, θα σε οδηγήσει στα Κάτω Λεύκαρα. Μια διαδρομή την οποία αξίζει να διανύσεις και με τα πόδια, για να απολαύσεις το ανοιξιάτικο τοπίο. Αν επιλέξεις όμως να πας με το αυτοκίνητο, ένας μεγάλος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων που βρίσκεται ακριβώς δίπλα από την πλακόστρωτη πλατεία του χωριού, θα σε βοηθήσει ώστε να σταθμεύσεις όσο πλησιέστερα γίνεται. Εκεί ορίζεται και το σημείο εκκίνησης των επισκεπτών, μιας και από εκεί αρχίζουν να διακλαδώνονται τα γραφικά πλακόστρωτα σοκάκια που οδηγούν σε κάθε γωνιά των Λευκάρων. Αξίζει να διασχίσεις τις γραφικές γειτονιές, τα στενά δρομάκια του χωριού και τις πανέμορφες χρωματιστές αυλές, καταλήγοντας σε μικρά καταστήματα και παραδοσιακά μαγαζάκια για ψώνια.
Το Τοπικό Εθνολογικό Μουσείο Παραδοσιακής Κεντητικής και Αργυροχοΐας (24342326) σε περιμένει να ανακαλύψεις θησαυρούς του 19ου και 20ου αιώνα. Στα εκθέματα θα δεις μεταξύ άλλων παραδοσιακές στολές, είδη αργυροχοΐας και μια ενδιαφέρουσα συλλογή από λευκαρίτικα κεντήματα.
Μια επίσκεψη στο Κέντρο Χειροτεχνίας του χωριού θα σε βοηθήσει να καταλάβεις ακόμα περισσότερα γύρω από τη λευκαρίτικη παράδοση. Μια τέχνη που ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν και διαδόθηκε τόσο στην υπόλοιπη Κύπρο όσο και στο εξωτερικό ενώ μυήθηκαν από αυτήν, ξένοι δημιουργοί και καλλιτέχνες.
Κάνε μια βόλτα από τη μικρή βιοτεχνία παρασκευής λουκουμιών «Τα Ωραία Λεύκαρα» (24342525, 99644989) για να γευτείς αυθεντικά κυπριακά λουκούμια αλλά και να πάρεις το κάτι τι για την επιστροφή. Πρόκειται για ένα υπέροχο μαγαζάκι το οποίο εξακολουθεί να λειτουργεί για περισσότερο από έναν αιώνα διατηρώντας αμείωτο το πάθος για τη δημιουργία και την παράδοση.
4 χιλιόμετρα βόρεια του χωριού βρίσκεται ο υδατοφράκτης των Λευκάρων, ένας από τους μεγαλύτερους στην Κύπρο με χωρητικότητα περίπου 14 εκ. κυβικά μέτρα νερού. Στα νερά του μπορεί κάποιος να ψαρέψει (ύστερα από άδεια από το τμήμα αλιείας) πέστροφες ή κυπρίνους και στους γύρω λόφους να αναζητήσει ματσικόριδα και μυροφόρες.
Διαμονή & Φιλοξενία
Σε κάθε γωνιά του χωριού θα βρεις ανθρώπους πρόθυμους να σε μυήσουν στην τοπική τους παράδοση αλλά και να σε βοηθήσουν να γνωρίσεις ακόμα περισσότερα για τον τόπο τους. Οι ορθάνοικτες πόρτες και τζαμαρίες των παραδοσιακών σπιτιών, σου δίνουν την αίσθηση της οικογενειακής θαλπωρής, που σου φέρνει στο νου τις παλιές, καλές εποχές της Κύπρου. Στα Λεύκαρα θα βρεις δεκάδες επιλογές για αγροτουρισμό, μεταξύ των οποίων παλιά αρχοντικά και πολυτελείς μεζονέτες. Στο Kozakos Luxury Houses (99676704) θα γνωρίσεις τη λευκαρίτικη παράδοση στα ατμοσφαιρικά του δωμάτια, ενώ στο Red Blue Door (22446552, 99420984) θα μαγευτείς με τον συνδυασμό των αποχρώσεων που δημιουργούν μια πανδαισία αισθήσεων στις σύγχρονες εγκαταστάσεις με το νεοκλασικό design. Παραθεριστικές κατοικίες θα βρείτε επίσης στη γύρω περιοχή σε πολύ κοντινή απόσταση από την καρδιά των Λευκάρων. Όπως τα Lefkara View (96359101), Iosiphis Stonebuilt House (24664677) και Aunt Maria‘s Apartment Lefkara (24343099). Οι τιμές κυμαίνονται αναλόγως των υπηρεσιών που παρέχει το κάθε κατάλυμα.
Ανάμεσα στα πολλά που έχεις να κάνεις στα Λεύκαρα, επιβάλλεται και μια στάση για φαγητό, ποτό και ό,τι άλλο τραβά η ψυχή σου. Η ξακουστή «Μαρικκού που τα Λεύκαρα», που άκουγες για δεκαετίες, έχει δώσει το όνομά της σε ένα καφέ στα Πάνω Λεύκαρα. Εκεί θα δοκιμάσεις παραδοσιακά ροφήματα, καφέδες, snacks όπως επίσης και διαφορετικών ειδών γλυκά του κουταλιού. (99117143 Τρίτη-Κυριακή 10:00-23:00). Για σπιτικό φαγητό και αυθεντικές μαμαδίστικες γεύσεις θα πας στο Tasties (24343411 Σάββατο – Κυριακή 11:30-18:00). Ένα γουστόζικο αρχοντικό στο οποίο τα πάντα είναι φτιαγμένα από φρέσκα και διαλεκτά υλικά.
Μια άλλη επιλογή είναι το Lefkara Coffee Yard Bar-Restaurant (24105115). Στο παραδοσιακό πετρόκτιστο cafe-bar restaurant με μια όμορφη αυλή θα απολαύσεις καφέδες, διάφορα ροφήματα και σνακ, πιάτα κυρίως από την κυπριακή κουζίνα και είδη σχάρας.
