Εκκλησία Παναγίας Αγγελόκτιστης στη Λάρνακα
Αυτή η βυζαντινή εκκλησία είναι του 11ου αιώνα, και σημαίνει «κτισμένη από Αγγέλους» και είχε ανεγερθεί πάνω στα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 5ου αιώνα.
Η αρχική αψίδα της Βασιλικής έχει επιβιώσει μαζί μ΄ ένα από τα ωραιότερα κομμάτια της βυζαντινής τέχνης στο νησί, ένα σπάνιο ψηφιδωτό του 6ου αιώνα της Παναγίας και του Βρέφους μεταξύ των δύο Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, το οποίο και συναγωνίζεται με τα ψηφιδωτά της Ραβέννας στην Ιταλία. Τέτοια ψηφιδωτά αυτής της περιόδου έχουν ανακαλυφθεί μόνο στην Κύπρο και στο Όρος Σινά.
Μετά τον 11ο αιώνα, έγιναν προσθήκες στο κτίσμα. Οι Φράγκοι πρόσθεσαν νέα πρόσοψη και το καμπαναριό. Το Ιερό στεγάζει μια πολύ παλιά και μοναδική εικόνα του 10ου αιώνα, που απεικονίζει την Παναγία, τον Άγιο Λάζαρο και τον Ευαγγελιστή Λουκά. Σύμφωνα με τον μύθο, οι τρεις ήταν οικογενειακοί φίλοι και συναντήθηκαν όλοι στο Κίτιον κατά τα πρώτα δύσκολα χρόνια του χριστιανισμού στο νησί.
Εκκλησία Αγίας Παρασκευής στη Γεροσκήπου
Αυτή η ενδιαφέρουσα βυζαντινή εκκλησία του 9ου αιώνα βρίσκεται στο χωριό Γεροσκήπου. Έχει πέντε τρούλους κι είναι μια τρίκλιτη, καμαροσκέπαστη βασιλική, γεγονός που την καθιστά μία από τις δύο εκκλησίες αυτού του είδους που υπάρχουν σ΄ ολόκληρο το νησί. Αποτελεί ένα σημαντικό δείγμα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής.
Οι όμορφες εσωτερικές τοιχογραφίες χρονολογούνται σε διάφορες περιόδους, από τον 8ο μέχρι και τον 15ο αιώνα. Ένας μονόχρωμος κοκκινωπός σταυρός ζωγραφισμένος απευθείας στην πέτρα, είναι προγενέστερου τύπου και αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης του ναού. Αυτό το είδος του σταυρού τοποθετείται χρονολογικά στην παλαιοχριστιανική περίοδο μέχρι και τον 8ο – 9ο αιώνα.
Εκτός από τις τοιχογραφίες της η εκκλησία έχει και μια σημαντική, διπλής όψης εικόνα, που χρονολογείται από τον 15ο αιώνα. Στην μια πλευρά εικονίζεται η Παναγία και στην άλλη η σκηνή της Σταύρωσης.
Εκκλησία των Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνα στην Περιστερώνα
Η εκκλησία βρίσκεται στο χωριό Περιστερώνα κι είναι αφιερωμένη στους Αγίους Βαρνάβα και Ιλαρίωνα και πιστεύεται ότι χτίστηκε τον 9ο ή 10ο αιώνα. Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα της κυπριακής βυζαντινής αρχιτεκτονικής, μ΄ ένα μέρος του βόρειου τοίχους του αρχικού ναού που εξακολουθεί να υφίσταται, να έχει ενσωματωθεί στο δυτικό τμήμα του τείχους της υφιστάμενης εκκλησίας. Τα αρχαιότερα δείγματα τοιχογραφίας ανήκουν στο 15ο και 16ο αιώνα.
Δίπλα στην εκκλησία βρίσκεται το τουρκικό τζαμί της Περιστερώνας, κι αυτή η εικόνα της εκκλησίας δίπλα από το τζαμί εμφανίστηκε σε προηγούμενα νομίσματα και γραμματόσημα ως σύμβολο της ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ Ελλήνων και Τουρκοκυπρίων πριν την τουρκική εισβολή του 1974.
Πληροφορίες: https://www.visitcyprus.com/
