Όμορφος και σοφιστικέ, έκλυτος και ηδονιστής, ο «σκοτεινός δανδής» που αγάπησε ο Karl Lagerfeld, υπήρξε σύντροφός του για μια εικοσαετία. Η μούσα μιας μεγαλοφυΐας.
Από την Κάλλια Καστάνη
H τελευταία πράξη, στην -φθαρτή- ιστορία του genial Κarl Lagerfeld, γράφτηκε πριν από λίγες μέρες στην Ναντέρ, κοντά στο Παρίσι. Ο «Kaiser» της μόδας, αποτεφρώθηκε, σύμφωνα με τις επιθυμίες του – όπως δήλωνε συχνά, σιχαινόταν τις ταφές, τις κηδείες, την άσχημη, αναξιοπρεπή διαδικασία της αποσύνθεσης. Μέρος της τέφρας του, θα τοποθετηθεί μαζί με εκείνη της μητέρας του. Το υπόλοιπο, δόθηκε -μέσα σε μια τεφροδόχο ειδικά σχεδιασμένη- στην οικογένεια του Jacques de Bascher, του έρωτα της ζωής του, που πέθανε από ΑIDS το 1989. Οι στάχτες του Karl, θα αναπαυτούν δίπλα στις δικές του – ένας ποιητικός επίλογος, για δυο ψυχές, που «αναγνωρίστηκαν» επί γης και αγαπήθηκαν. Ως την αιωνιότητα.
Ο ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟΣ «ΔΑΝΔΗΣ ΤΟΥ ΣΚΟΤΑΔΙΟΥ»
Ποιος ήταν ο Jacques de Bascher; Ένα «enfant terrible». Ένας μικρός, ερωτικός θεός της παρισινής gay fashion και party scene των 70’s. «Διάβολο με το πρόσωπο της Garbo», τον αποκαλούσε ο Lagerfeld. Ένα πνεύμα άγριο, ατίθασο, χωρίς βάρη και αποσκευές, σχεδόν χωρίς ιστορία πέρα από τη διάχυτη ανάμνηση της γοητείας του και της οργιαστικής του όρεξης για ζωή – ό,τι κι αν σήμαινε αυτό. Γέλιο, έρωτα, ελευθερία, ηδονές της σάρκας, ωραία ρούχα, sex, drugs, parties. Στη βιογραφία του, με τίτλο «Dandy de l’ombre» («Δανδής του σκοταδιού»), που υπογράφει η δημοσιογράφος της «Liberation», Marie Ottavi, η συγγραφέας ομολογεί πως, ξεκινώντας, βρέθηκε μπροστά σε ένα ασυνήθιστο πρόσκομμα: «Από πού πιάνεσαι για να πεις την ιστορία κάποιου, που δεν άφησε πίσω του ίχνη, που δεν έκανε τίποτα στη ζωή του, που δεν έχτισε κάτι;».
Ο de Bascher γεννήθηκε στη Σαϊγκόν, στις 8 Ιουλίου 1951, σε αριστοκρατική οικογένεια. Στ’ αλήθεια, όμως, η «προίκα» του -σύμφωνα με τη βιογράφο του- δεν ήταν η καταγωγή, ούτε ο πλούτος αλλά η ζωώδης, μαγνητική γοητεία του. Άντρες και γυναίκες τον έβρισκαν ακαταμάχητο. Από έφηβος ακόμα, κατάφερνε να ξελογιάζει τις δασκάλες του, στο σχολείο. «Όταν κατάλαβε πως είχε το πάνω χέρι με τους άλλους, είδε την ευκαιρία. Και ήξερε πως τα πράγματα θα πήγαιναν πάντα όπως τα ήθελε, χάρη στην ομορφιά και το ζωηρό του πνεύμα».
Μεγαλώνοντας δούλεψε για λίγο στην Air France ως αεροσυνοδός, έπειτα διασκέδασε με την ιδέα να γράψει ένα μυθιστόρημα. Στην πραγματικότητα, δεν έκανε απολύτως τίποτα – απλώς περιέφερε την άγρια, αλήτικη νιότη του στα gay clubs και τα στέκια της παρισινής ιντελιγκέντσιας, το «Café de Flore» ή το «7» , όπου σύχναζαν πλούσιοι, φτωχοί, νέοι, γέροι, καλλιτέχνες, ζιγκολό με επιτηδευμένους τρόπους, όλο το fashion jet set της εποχής. Ζούσε στις άκρες του κύκλου του Lagerfeld και του Yves Saint Laurent, ήταν μέρος του «θιάσου» των εξαιρετικών πλασμάτων που τους περιέβαλλαν – εκθαμβωτικοί νεαροί άντρες και γυναίκες που η μόνη τους έγνοια ήταν να είναι όμορφοι, στιλάτοι, να πίνουν, να γελάνε, να χορεύουν, να δοκιμάζουν όλων των ειδών τα drugs. Kαι, φυσικά, να κάνουν έρωτα.
«O Jacques de Bascher ήταν το αρχέτυπο του δανδή – τόσο που σχεδόν άγγιζε την καρικατούρα. Η αδιαφορία του για τον κόσμο ήταν θεαματική. Αν και ζούσε μέσα στην κοινωνία, δεν συμμορφωνόταν με τις συμβάσεις της. Τα χρήματα, η δουλειά, οι μικρές πραγματικότητες της κάθε μέρας δεν ήταν μες στα ενδιαφέροντά του», γράφει η Ottavi. Όταν γνωρίστηκαν με τον Karl Lagerfeld, o Jacques ήταν 19 χρονών και ο Karl 37 – ένας ιδιοφυής σχεδιαστής για τους οίκους Fendi και Chloe, αλλά όχι ακόμα ο «Κaiser» της μόδας. Η συνάντησή τους, σημάδεψε και τους δύο, περισσότερο όμως τον De Bascher, θρέφοντας κι άλλο τον άκρατο ηδονισμό του. Όσο για τον Lagerfeld, δεν έκρυβε πως είχε βρει την «μούσα» του…
«ΑΓΑΠΟΥΣΑ ΑΠΕΙΡΩΣ ΑΥΤΟ ΑΓΟΡΙ…»
Στο βιβλίο της, ωστόσο, η Ottavi υποστηρίζει πως o Lagerlfeld και ο de Bascher δεν ήταν εραστές. «Αγαπούσα απείρως αυτό το αγόρι, αλλά δεν είχα καμία σωματική επαφή μαζί του. Ήμουν ξελογιασμένος από τη φυσική του γοητεία», της είχε εκμυστηρευτεί ο σχεδιαστής. Σύμφωνα με την Ottavi «η σχέση τους ήταν σε άλλο επίπεδο. Ήταν πιο αισθητική, πνευματική. Ο Jacques είχε πολλές σχέσεις με άντρες και συνήθιζε να τις συζητάει με τον Κarl». Ο Kaiser, πάντως, μιλούσε για τον «νεαρό του φίλο» με τρυφερό, σχεδόν ρομαντικό τρόπο: «Ήταν ο πιο καλοντυμένος και classy Γάλλος που είχα γνωρίσει ποτέ. Ο Jacques de Bascher όταν ήταν νέος, ήταν ένας διάβολος με το πρόσωπο της Garbo. Δεν ντυνόταν όπως οι άλλοι – ήταν μπροστά από όλους. Με έκανε να γελάω όπως κανείς. Ήταν το αντίθετο από εμένα. Επίσης, ήταν ανυπόφορος και ποταπός. Ήταν τέλειος. Πυροδοτούσε τεράστιες εκρήξεις ζήλιας».
Στο κρεβάτι, ο De Bascher ήταν ένα «σεξουαλικό αρπακτικό» χωρίς όρια, που διέτρεχε την gay S&M σκηνή, παραλλάσσοντας τοn ρόλο του αφέντη με κείνον του υποτακτικού – από τη φύση του, ήξερε πώς να χρησιμοποιεί το sex ως όπλο. «Ο Jacques είχε πολλούς εραστές», δηλώνει ο φωτογράφος Philippe Heurtault. «Αναρωτιέμαι, ωστόσο, αν το sex ήταν τόσο σημαντικό για κείνον. Νομίζω πως στόχος του, στ’ αλήθεια ήταν η κατάκτηση. Όσο περισσότερο άπιαστο ήταν κάτι ή κάποιος, τόσο πιο πολύ τον ερέθιζε». Αν και δήλωνε «πουριτανός, κατά βάθος», ο Lagerfeld έβρισκε τις περιπέτειες του συντρόφου του διασκεδαστικές. Η έλλειψη κτητικότητας, εξηγεί -μάλλον- το πώς οι δυο τους κατάφεραν να μείνουν μαζί, σχεδόν 20 χρόνια…
«Προτιμώ τους high class escorts, δεν θέλω να πηγαίνω στο κρεβάτι με όσους αγαπώ πραγματικά», είχε δηλώσει ο Lagerfeld στο «Vice», το 2010: «Δεν μου αρέσει να κοιμάμαι μαζί τους, γιατί το sex δεν διαρκεί. Μόνο η αγάπη, η στοργή μπορεί να κρατήσουν για πάντα».
ΕΝΑ ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΤΡΙΓΩΝΟ
Ο Lagerfeld δεν ήταν ο μοναδικός σχεδιαστής με τον οποίο σχετιζόταν ο De Bascher. Tη δεκαετία του ’70, ο Jacques ξεκίνησε ένα παράλληλο, φλογερό ειδύλλιο με τον «άσπονδο φίλο» του Karl, τον Yves Saint Laurent, προκαλώντας μίνι-σκάνδαλο και την οργισμένη αντίδραση του συντρόφου του Yves, Pierre Bergé. Ο τελευταίος έφτασε, μάλιστα, να ισχυριστεί πως ο Lagerfeld είχε χρησιμοποιήσει τον de Bascher για να «διεισδύσει» στο αντίπαλο στρατόπεδο και να «αποσταθεροποιήσει» τον οίκο Saint Laurent. Η Ottavi σημειώνει πως ο Lagerfeld γνώριζε ανέκαθεν γι’ αυτή τη σχέση και είχε εξοργιστεί με τον Bergé, επειδή είχε «δηλητηριάσει» τη φιλία του με τον Yves – μια φιλία που ξεκινούσε από πολύ παλιά, από τότε που ήταν και οι δυο τους νέοι και άγνωστοι.
Ο επίλογος του «σκοτεινού δανδή» ήταν πικρός. Τη δεκαετία του ’80, ο de Bascher προσβλήθηκε από ιό HIV και νοσηλεύτηκε για μήνες. Όλο αυτό το διάστημα, ο Lagerfeld κοιμόταν σε ένα μικρό ράντζο, δίπλα του. Μετά τον θάνατό του από AIDS το 1989, ο σχεδιαστής -o οποίος, ως γνωστόν, δεν πήγαινε ποτέ σε κηδείες- οργάνωσε μόνος του την τελετή για την εξόδιο ακολουθία του άντρα που λάτρεψε. Αργότερα αγόρασε μια έπαυλή στο Αμβούργο που ονόμασε «Jako» (από τα αρχικά τα δικά του και του Jacques), ενώ το 1998 λάνσαρε κι ένα άρωμα με αυτό το όνομα. Ουσιαστικά, δεν ξεπέρασε ποτέ την απώλειά του.
«Κάθε φορά που μιλούσαμε για τον Jacques de Bascher, o Karl Lagerfeld έκλαιγε, αλλά δεν ήθελε να αφήσει πίσω κανένα ίχνος της αγάπης του για εκείνον», καταλήγει η Ottavi. «Κατέστρεψε όλα τα ενθύμια και πολλά έγγραφα για εκείνον και τη ζωή του. Προτιμούσε να κάψει το παρελθόν του, παρά να αφήσει τις αναμνήσεις του σε άλλους. Λάτρευε την ιστορία. Αλλά, όχι τη δική του».
