Η ιστορική περσόνα πίσω από τη Chanel και τη Fendi, έφυγε σημαίνοντας το τέλος μιας εποχής στον χώρο της μόδας
Από τη Ματούλα Κουστένη
«Οι μύωπες έχουν πάντα ένα βλέμμα καλοκάγαθου σκύλου, γιατί να βλέπει κι αυτή την πλευρά μου ο κόσμος;». Έτσι αντιδρούσε όταν τον κατηγορούσαν ότι τα τελευταία χρόνια κρυβόταν πίσω από ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Αλλά στον Karl Lagerfield δεν άρεσε να δραπετεύει από τίποτα. Πόσο μάλλον να υπεκφεύγει. Ό,τι είχε να πει το φώναζε, ό,τι αγαπούσε το αποθέωνε, ό,τι ήθελε να εκφράσει το σχεδίαζε, ό,τι μισούσε το σκότωνε, ό,τι αποφάσιζε να αγνοήσει, όπως ο έρωτας, το υπονόμευε με δυο κουβέντες: «Υπερτιμημένος κι αυτός!».
Ο Karl Lagerfeld παρέμεινε στο τιμόνι του οίκου Chanel για περισσότερο από 33 χρόνια. Διάδοχός του αναλαμβάνει τώρα η Virginie Viard (κάτω), συνεργάτης του για 30 χρόνια.
Με την Virginie Viard.
Τη Δευτέρα το βράδυ στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Παρισιού δεν σταμάτησε απλώς να χτυπά η καρδιά του Κάιζερ, για λίγο λύγισε ολόκληρος ο κόσμος της μόδας. Διότι, όπως είχε πει και η Anna Wintour (με όση διαχυτικότητα και θέρμη αντέχει): «Ο Karl, περισσότερο απ’ όλους όσους γνωρίζω σε αυτό τον κόσμο, αντιπροσωπεύει την ψυχή της μόδας».
Μαζί με τη σιδηρά κυρία της Vogue, Anna Wintour.
Ο τελευταίος των μεγάλων, ο πιο μυθικός, αυστηρός, αντισυμβατικός, δηλητηριώδης, εργατικός και κυνικός, ο άνθρωπος που πήρε έναν μικρό οίκο και τον ανέδειξε σε παγκόσμιο ηγέτη της βιομηχανίας της μόδας, που μετέτρεψε το μικρό του όνομα και το πρόσωπό του σε παντοδύναμο brand, αναγνωρίσιμο στα πέρατα της γης, έφυγε από τη ζωή, αφήνοντας τους Γάλλους να αναρωτιούνται: «Ποιος θα καταφέρει, μετά από αυτόν, να “αγκαλιάσει το παρόν και να επινοήσει το μέλλον” με τον τρόπο που το έκανε εκείνος;».
Eμφανώς συγκινημένος, αποχαιρετά τους παρευρισκόμενους στην επίδειξη μόδας την άνοιξη του 2018.
Επί χρόνια υπήρχε στη σκιά άνθρωπος που έκανε βάρδιες για να του κρατά την Coca-Cola (light εσχάτως), με την οποία είχε πάθος. Στα άδυτα της Chanel, εκεί όπου δεν μπορούσες να έχεις εύκολα πρόσβαση, μια ολόκληρη στρατιά συνεργατών έτρεμε τη στιγμή που θα ακύρωνε με μια γραμμή την προετοιμασία και τον κόπο εβδομάδων. Το iPad του ήταν ειδική παραγγελία, γεμάτο αστραφτερές πολύτιμες πέτρες. Το λευκό κολάρο του πουκαμίσου σηκωνόταν όλο και ψηλότερα, έτσι που να μοιάζει απροσπέλαστος. Τα μαύρα κοστούμια του, όσο περνούσαν τα χρόνια, έφταναν στο διαμέρισμά του σε όλο και μικρότερο μέγεθος και τα μαύρα γυαλιά έβγαιναν πια σπάνια. Τα γάντια στα χέρια παρέμεναν. Τα ντεφιλέ αποκτούσαν κολοσσιαίες διαστάσεις, οι αφορισμοί του (τα περίφημα «karlismes», όπως τα αποκαλούν οι Γάλλοι) εξακολουθούσαν να είναι μνημειώδεις, οι εχθροί του θανάσιμοι, η γάτα του, η Choupette, το διασημότερο κατοικίδιο του Instagram, ο φόβος του, ένας μόνο: η ανία.
Με την μεγάλη του αγάπη την γάτα του Choupette.
Γεννημένος στο Αμβούργο της Γερμανίας το φθινόπωρο του 1933 ή του 1935, ο Karl Otto Lagerfeld μεγάλωσε πλάι σε έναν μεγαλοαστό βιομήχανο μπαμπά (που έγινε πατέρας στα 54) και μια σκληρή 40άρα κουλτουριάρα μητέρα που του προσέφερε απλόχερα κάθε οικονομική άνεση και συγχρόνως του έσφιγγε τον λαιμό με τις φιλοδοξίες της. Εκείνη πρώτη πίστεψε πως το παιδί της αξίζει μόνο δόξες και τον παρότρυνε να εγκαταλείψει το άχρωμο βιομηχανικό λιμάνι για τα γαλλικά σαλόνια.
Όταν, μάλιστα, κάποια στιγμή ο μικρός Karl ξεστόμισε ότι θα σπουδάσει ζωγραφική, έξαλλη του εξηγήθηκε: «Δεν σε κουβαλούσα εννέα μήνες για να καταντήσεις καλλιτέχνης». Επίσης, παρόλο που εκείνη κάπνιζε αρειμανίως, όταν ο πιτσιρικάς Karl της ζήτησε μια τζούρα, τον ισοπέδωσε λέγοντας: «Κοίτα, δεν πρέπει να καπνίζεις, γιατί τα χέρια σου δεν είναι όμορφα και το κάπνισμα τονίζει την ασχήμια».
Είχε, λοιπόν, μπόλικο κυνισμό να κληρονομήσει για να καταφέρει να διαδεχτεί τη σπουδαιότερη μάγισσα της ευρωπαϊκής μόδας, Coco Chanel. Όφειλε να της μοιάσει λίγο, αν και στα γεράματα την ξεπέρασε στο φαρμάκι. Ακόμα και στο Παρίσι, που αργότερα τον λάτρεψε σαν θεό, τίποτα δεν του χαρίστηκε. Ειρωνευόταν όσους συνέδεαν την τέχνη με τη μόδα, γελούσε όταν αποκαλούσαν τους σχεδιαστές μεγαλοφυΐες και επέμενε πως τα κίνητρά του είναι συνήθως πιο ταπεινά: «Η Chanel είναι ένα ίδρυμα και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πόρνη, όπως όλα τα ιδρύματα. Αλλιώς, δεν θα έχεις κέρδος από αυτά».
Τα fashion shows του Karl Lagerfeld ήταν μυθικά. Την άνοιξη του 2017 δόξασε την Ελλάδα, «μεταφέροντας» στο Παρίσι τον Παρθενώνα, ενώ την άνοιξη του 2018 άφησε εποχή αφού μετέτρεψε το χώρο της επίδειξης σε νησί. Με κατάλευκη αμμουδιά, θάλασσα και γαλανό ουρανό.
Η πρώτη κολεξιόν που παρουσίασε εκεί το 1983 μόνο θρίαμβος δεν ήταν, καθώς η επιφυλακτικότητα απέναντί του ήταν ξεκάθαρη. Με τη δεύτερη συλλογή, άρχισε να αποδομεί τον μύθο της Coco, αποθέωσε τουίντ, πλεξούδες και καπιτονέ τσάντες, έβαλε το περίφημο logo παντού και σε όσους ανατρίχιασαν με την απότομη προσγείωση στη νέα εποχή απάντησε: «Η Ωραία Κοιμωμένη ξύπνησε. Ξεχάστε ό,τι ξέρατε!». Γενικότερα, έφριττε με τη συγκίνηση. «Απεχθάνομαι τη νοσταλγία, τα ταξίδια στο παρελθόν και τις γενέτειρες», έλεγε όταν οι αφελείς δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν για την επίδραση της ιστορίας στα σχέδιά του.
Είχε διανύσει κάμποσα χιλιόμετρα μέχρι να αναλάβει την ιερή θέση στη Chanel. Στα 17 του χρόνια καταφθάνει στο Παρίσι και το 1955, κερδίζοντας έναν διαγωνισμό σχεδίου, κάνει ποδαρικό στον κόσμο της μόδας ως βοηθός του Pierre Balmain. Έπειτα, δοκιμάζεται ως καλλιτεχνικός διευθυντής στον Patou, αλλά βαριέται την αφοσίωση και επιλέγει να μοιράζει σχέδιά του παντού: Περνά από τον οίκο μόδας Tiziani, γοητεύει με μερικά σχέδια τους Γάλλους στην Chloé, τόλμησε πρώτος να παρουσιάσει δημιουργίες με γούνες στην κολεξιόν του Fendi το 1967, σχεδίασε για τους Krizia, Ballantyne, Charles Jourdan.
Το 1960, όταν εργαζόταν ως fashion stylist στον Jean Batou.
Εξήντα χρόνια στις αρένες της μόδας, κάθε τόσο κάποιο δημοσίευμα κινδυνολογούσε και προέβλεπε ότι ο Karl ήταν άρρωστος και ότι επρόκειτο να αποσυρθεί. Δεν τους επιβεβαίωσε ποτέ. Απεναντίας, έλεγε πως τα συμβόλαιά του με τη Chanel και τον Fendi είναι αιώνια και θα λήξουν όταν πάψει να αναπνέει.
Το 1970 στο ατελιέ του.
Στα τέλη Ιανουαρίου, ο οίκος Chanel παρουσίασε την τελευταία του κολεξιόν. Στο φινάλε, για πρώτη φορά στην ιστορία του, η αμήχανη Virginie Viard (επί 32 χρόνια δεξί χέρι του Lagerfeld) βγήκε για την «υπόκλιση», έχοντας πάρει από τον ίδιο τον Karl το χρίσμα. Οι ανυποψίαστοι υψηλοί καλεσμένοι, που δεν ήξεραν τι συνέβαινε με την κλονισμένη υγεία του, την υποδέχτηκαν με ένα «oh», που αργότερα πήρε διαστάσεις θύελλας στο Παρίσι. Η λευκή κόμη και το αφόρητα αλαζονικό ύφος του για πρώτη φορά δεν ήταν εκεί για να τους αποδοθούν τιμές.
Τελικά, ο Lagerfeld είχε δραπετεύσει από κάτι. Αλλά, κακά τα ψέματα, αυτό που θα μας λείψει από το ιερό τέρας της μόδας δεν είναι τα ανεπανάληπτα σχέδιά του αλλά η ικανότητά του να πραγματεύεται εκ νέου την ιστορία ενός οίκου και με ένα μαγικό άγγιγμα να την κάνει συνώνυμο της ποπ κουλτούρας. Κυρίως, όμως, ο τρόπος που μας επέβαλε τον εαυτό του. Δεν περιμέναμε από εκείνον να αλλάξει την ιστορία του ενδύματος, όπως το έκαναν ο Dior, ο Balenciaga, η Coco Chanel. Διότι το πιο ισχυρό δημιούργημα του Lagerfeld ήταν ο Karl!
(Πηγή: LIFO.GR)
