Κάποιοι είπαν πως έκανε τον ρόλο της ζωής του! Κι όχι άδικα. Η αλήθεια πάντως είναι πως ο ρόλος του Αρχ. Μακαρίου Γ’ που υποδύθηκε ο κορυφαίος ηθοποιός στην επιτυχημένη σειρά «Famagusta», προκάλεσε ρίγη συγκίνησης, δεκάδες σχόλια στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και σε εκπομπές, και επικροτήθηκε από όλους, θυμίζοντάς μας Ιστορικές στιγμές από την εμβληματική προσωπικότητα του Κύπριου ηγέτη.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΡΙΦΤΗ
Πώς αντιμετώπισες τις τόσο θετικές αντιδράσεις που απέσπασες το βραδύ της Κυριακής, αλλά και την Δευτέρα, όταν προβλήθηκε το επεισόδιο της σειράς «Famagusta», όπου υποδυόσουν τον Αρχ. Μακάριο Γ’; Όλοι σε αποθέωσαν!
Κοίτα, έχω περάσει μεγάλη δοκιμασία από την στιγμή της ανάθεσης, γιατί είναι πολύ επικίνδυνο να υποδύεσαι πρόσωπα της ιστορίας, και μάλιστα, αυτά που έχουν τόσες αναφορές – οπτικές και προφορικές. Ο Αρχ. Μακάριος Γ’ είναι πρόσφατο ιστορικό πρόσωπο. Μοιραία, μπορεί να γίνει η σύγκριση κι ο καθένας να πει την γνώμη του και να εκφράσει την δυσαρέσκειά του. Όταν, όμως, είδα αυτή την μεγάλη αγκαλιά, τη θετική αντιμετώπιση, την αποδοχή, από όλο τον κόσμο -και από το επαγγελματικό μου περιβάλλον, αλλά και από τον απλό κόσμο-, χάρηκα πολύ. Ανακουφίστηκα. Λυτρώθηκα. Ένιωσα ευλογία! Πήρα μια χαρά που σου δίνουν μόνο αυτές οι Τέχνες.
Το πιο σημαντικό που σου είπαν μετά την προβολή του επεισοδίου της Κυριακής, ποιο ήταν;
Παρόλο που ο ηθοποιός δεν πρέπει να ταυτίζεται απόλυτα, γιατί πρέπει πάντα να έχει τον έλεγχο και να μην παρασύρεται, ένα πολύ θετικό που άκουσα ήταν ότι δεν υποδύομαι τον Μακάριο, αλλά ότι είμαι ο Μακάριος! Αυτό μοιάζει υπερβολή κι είναι μια έκρηξη συμπάθειας και αγάπης, αλλά για έναν καλλιτέχνη που υποδύεται άλλους ανθρώπους είναι μεγάλος έπαινος.
Τι ήξερες για τον Αρχ. Μακάριο Γ’ προτού τον υποδυθείς; Και τι καινούργιο έμαθες ερευνώντας γι’ αυτό το ιστορικό πρόσωπο;
Ήμουν μικρό παιδί όταν έγινε η επιστράτευση για την Κύπρο. Ήμουν μόλις 19 ετών. Ένα πρωί άκουσα ότι επιστρατεύεται κόσμος, γιατί έγινε απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο. Κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος -πρακτικά ή ψυχολογικά- για κάτι τέτοιο. Είδαμε τους πατεράδες μας και τους συγγενείς μας να πηγαίνουν σε στρατόπεδα, σε γήπεδα και σε μεγάλους χώρους, να περιμένουν να ντυθούν στρατιώτες και να πάρουν το όπλο. Αγριευτικό πράγμα για ένα παιδί. Όταν μου ζητήθηκε να υποδυθώ τον μακάριο, λοιπόν, έπρεπε να σκύψω, να διαβάσω πολλά πράγματα γύρω από αυτόν, να δω βίντεο, κινήσεις, συμπεριφορές, ομιλίες του από τα μπαλκόνια κι αντιδράσεις από το ξέσπασμα του πολέμου. «Γέμισα». Φορτίστηκα πολύ από αυτά. Κι επειδή είναι ένα πρόσωπο που είχε πολλούς φίλους, αλλά και πολλούς εχθρούς, ένιωσα μεγάλη ευθύνη ότι πρέπει να μπω στη διαδικασία να καλύψω όσο γίνεται περισσότερο την δραστηριότητά του. Μέσα μου τον έχω συγχωρέσει ακόμα και για τα όποια λάθη. Ξέρετε, λάθη κάνουν ακόμα κι όσοι πολεμάνε, όσοι αγωνίζονται, όσοι δρουν. Κάποιος που κάθεται στο σπίτι του και βλέπει τηλεόραση, πιθανόν να μην κάνει λάθη. Ή αυτό να είναι το μόνο του λάθος: Η αδράνεια. Αλλά ένας άνθρωπος που έχει ζήσει, που ήταν 25 χρόνια στο «τιμόνι» της Κύπρου, που έζησε ατελείωτα προβλήματα, που πήρε χιλιάδες αποφάσεις, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έκανε και λάθη ή να συμφώνησαν όλοι μαζί του. Ήταν και σε μια δύσκολη συγκυρία. Ζήτησε την βοήθεια των εγγυητριών δυνάμεων και μία από τις εγγυήτριες δυνάμεις ήταν και η Τουρκία. Καταλαβαίνετε το στρίμωγμα;
Τι θυμάσαι από τον ίδιο, από όσα διάβαζες κι εσύ τότε στις ειδήσεις για εκείνον; Πως τον είχες στο μυαλό σου;
Εμείς ζήσαμε σχεδόν ό,τι έζησε η Κύπρος. Τότε υπήρχε τηλεόραση και βλέπαμε κάποια πράγματα, αλλά δεν παύαμε να ζούμε την ίδια στιγμή και την αγωνία που ζούσαν οι Κύπριοι. «Σκοτώθηκε ο Μακάριος», τα νέα έφτασαν στην Ελλάδα, «όχι, τελικά ζει», και μετά «είναι καλά, έβγαλε και διάγγελμα». Τα μαθαίναμε όλα. Τα ζούσαμε! Κάποιοι έλεγαν τότε ότι το διάγγελμα ήταν ψεύτικο κι ότι κάποιος τον μιμείται ακριβώς για να μην λιποψυχήσει ο στρατός. Υπήρχε αναστάτωση. Θεωρούσα ότι θα ερχόταν κι η σειρά μου να με πάρουν, να εκπαιδευτώ σύντομα και να με στείλουν εκεί. Ήμουν σε ηλικία 19 ετών τότε. Εάν ο πόλεμος συνεχιζόταν, φυσικά και θα με έπαιρναν.
Με ποιο τρόπο έγινε η «μεταμόρφωση» σου -και στην εμφάνιση και στον τρόπο ομιλίας- που είναι ίδιος με αυτόν του Μακαρίου;
Είδα πολλά βίντεο και φωτογραφίες. Υπάρχει μια φυτογραφία, η οποία με σόκαρε, γιατί -λόγω της αμφίεσης του σχήματος που είχε-, δεν πίστευα ποτέ ότι ήταν καραφλός. Ότι δεν είχε μαλλιά. Όταν τον είδα σε μία φωτογραφία, χωρίς το ιερατικό του κάλυμμα, πρέπει να σου πω ότι χάρηκα ως καλλιτέχνης, γιατί η μεταμόρφωση θα ήταν πιο πλήρης κι εντυπωσιακή. Με το που έφτασα στην Κύπρο, τα πάντα ήταν έτοιμα. Υπήρχε απόλυτη οργάνωση. Έγιναν μελέτες, έρευνες… Επίσης, πρέπει να σας πω ότι για να με δείτε ως Μακάριο, με ετοίμαζαν γύρω στις τέσσερεις ώρες. Είναι εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία. Τα μαλλιά του ήταν πολύ σγουρά, όπως και τα γένια του, κι έπρεπε να προσαρμοστούν στα δικά μου. Τώρα, σε ό,τι αφορά στην ομιλία, δεν ήθελα να ήταν μία πλήρης ομιλία του Μακαρίου και της ιδιαίτερης Κυπριακής διαλέκτου και προφοράς. Θα ήταν επιθεωρησιακό το αποτέλεσμα. Εμένα με ενδιέφερε περισσότερο η ψυχή του, όχι τόσο η ομιλία του. Δεν είναι, επομένως, τόσο μιμητική.
Είπες πριν ότι σε ενδιέφερε περισσότερο η ψυχή του. Τι κατάλαβες, λοιπόν, για την ψυχή του Μακαρίου;
Η συμπεριφορά του στηρίχθηκε σε ντοκουμέντα και σε πραγματικά γεγονότα. Επίσης, αυτό που βγαίνει προς τα έξω, είναι αυτό που κατέγραψε η Ιστορία: Η κάμερα, το μαγνητόφωνο, οι συναντήσεις, οι συνεντεύξεις του. Δεν είναι οι ιδιωτικές στιγμές. Συνάντησα ανθρώπους που τον γνώριζαν και πρέπει να σας πω ότι και ο γραμματέας του ζει, ο οποίος μας μίλησε, μας βοήθησε με την Αρχιεπισκοπή, ώστε να έχουμε τον χώρο για γυρίσματα. Ένας υπέροχος άνθρωπος! Με «είδε» απ’ ευθείας ως Μακάριο. Μιλήσαμε πολύ. Ο Μακάριος, λοιπόν, μιλούσε με πολύ πάθος. Είχε την ικανότητα να επηρεάζει τα πλήθη. Ήξερε το λεξιλόγιο που θα χρησιμοποιήσει και γνώριζε τι θα πει για να εμψυχώσει τον κόσμο. Μην ξεχνάμε, ότι η Ιστορία της Τουρκικής εισβολής, ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη και για την Ελλάδα – θα ήταν το πρώτο κράτος που θα είχε εμπλοκή στον πόλεμο. Ο Μακάριος ήταν τόσο ισχυρή προσωπικότητα, που έδινε έμπνευση και κουράγιο κι επηρέαζε ακόμη και τον ελληνικό λαό. Μετά από αυτά τα γεγονότα, επισκέφθηκε και την Ελλάδα. Συνάντησε τον Καραμανλή, συνάντησε την Μελίνα Μερκούρη. Θα υπάρξει στην σειρά, στη συνέχεια, και η συνέντευξη με την Μελίνα, ατόφια. Είχε τόσο πλατιά προσωπικότητα, είχε τέτοια δύναμη επιρροής, που δεν μπορούσε να μην σε κερδίσει. Γι’ αυτό και όσοι τον γνώρισαν είναι ακόμα γοητευμένοι. Βεβαίως υπάρχουν και οι διαφωνούντες μαζί του – αυτό είναι αναπόφευκτο.
Ποιους άλλους ανθρώπους που γνώριζαν, προσωπικά εννοώ, τον Μακάριο, συναντήσατε;
Αν σου πω ποιον γνώρισα… Ο Μακάριος μόλις έγινε το πραξικόπημα…(συγκινείται). Τι καταλαμβάνουν οι πραξικοπηματίες αμέσως; Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν μπορούσε να πάει στην Κυπριακή ραδιοφωνία γιατί θα τον συλλαμβάνανε. Θα ήταν ανώφελο. Πήγε, λοιπόν, σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό στην Πάφο, στο σημερινό Ράδιο Πάφος, και το μαγνητόφωνο που παίζει στην σκηνή μου, όπου κάνει το διάγγελμα, καθώς και το μικρόφωνο, είναι τα αυθεντικά, αυτά στα οποία ηχογράφησε το διάγγελμά του ο Μακάριος. Ποιος μας τα προμήθευσε; Ο γιος του ανθρώπου που είχε τον ραδιοφωνικό σταθμό, ο γιος του Νίκου Νικολαΐδη. Ήταν ένα παλιό μαγνητόφωνο remox ή acai, κάτι τέτοιο…Ήταν μεγάλη η συγκίνησή μου…Ο γιος του Νικολαΐδη τότε ήταν μικρό παιδί, σχεδόν σαν εμένα. Άσε που, αν θυμάμαι καλά, αν εγώ τότε ήμουν 19, αυτός πρέπει να ήταν 8-9 ετών. Άρα αρκετά μικρότερός μου. Αυτές οι στιγμές είναι πολύ σημαντικές, ειδικά για έναν άνθρωπο του θεάτρου, που προσπαθεί να αναπαραστήσει ένα ιστορικό πρόσωπο. Στο να τον παρατηρήσεις, δηλαδή.
Σου εξήγησε ποτέ ο Αντρέας Γεωργίου, η Βάνα Δημητρίου ή ο Κούλλης Νικολάου, γιατί επέλεξαν εσένα, για τον ρόλο του Αρχ. Μακαρίου Γ’; Τι «είδαν» σε σένα;
Εγώ σχεδόν αυτοπροτάθηκα για να παίξω τον Μακάριο! Πάντα μου έλεγαν ότι του μοιάζω, γιατί έχουμε τα ίδια μάτια – είμαστε και οι δυο κουκουλομάτηδες! Έχουμε και το ίδιο ζώδιο… (γελάει). Λένε ότι μετράει ως προς την συμπεριφορά αυτό. Είχα πολλές υποχρεώσεις με το θέατρο κι επειδή δεν κάνω συχνά τηλεόραση, δεν μπορούσα να κάνω κάτι μεγάλο. Το πρώτο πράγμα που τους ρώτησα ήταν αν έχει πολλά γυρίσματα, επειδή έχω παραστάσεις και περιοδείες. Μου είπαν πως δεν είχε πολλά γυρίσματα. Τότε ήταν που τους είπα: «Θα θέλατε να το κάνω εγώ;». Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν και το δέχτηκαν με μεγάλη αγάπη κι έτσι διάλεξα τον συγκεκριμένο ρόλο γιατί, από παλιά, μου έλεγαν ότι μοιάζω στα μάτια με τον Μακάριο. Να ξέρεις, τα μάτια είναι το 60-70% σε έναν άνθρωπο. Εκεί φαίνονται όλα.
Τι αισθανόσουν όταν έλεγες τα συγκεκριμένα λόγια από το Ιστορικό διάγγελμα του Μακαρίου, που για τους Κύπριους είναι σημείο αναφοράς;
Ένιωσα πόση μεγάλη ευθύνη έχει ένας αρχηγός κράτους, σε παρόμοιες περιπτώσεις. Εμείς, οι απλοί πολίτες, οι απλοί άνθρωποι, που δεν έχουμε τόσο μεγάλες ευθύνες, που οι αποφάσεις μας είναι γύρω από εμάς και μόνο, δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε αυτό. Μια κουβέντα, μία φράση, μπορεί να καταστρέψει ολόκληρο λαό ή να τον σώσει. Ένιωσα κοντά στην ψυχολογία του, που έπρεπε να σώσει την πατρίδα του, να εμψυχώσει τον λαό και παράλληλα, να εμποδίσει να εξελιχθεί άσχημα η κατάσταση. Εμείς, οι ηθοποιοί που πρέπει να μπούμε μέσα στην κατάσταση, και καλούμαστε να αναπαραστήσουμε, μας συγκλονίζει αυτό το πράγμα. Ένιωσα πόσο τραγική ήταν η κατάσταση…
Ποια θα είναι η συνέχεια του ρόλου στη σειρά;
Θα είναι η συνέχεια και του ίδιου του Μακαρίου. Όπως και η κατάληξή του. Θα τον δούμε να παρίσταται στα Ηνωμένα Έθνη, θα τον δούμε να πηγαίνει στους καταυλισμούς, να μιλά, να δίνει συνεντεύξεις, να εμψυχώνει τον λαό κι έχει ένα συγκλονιστικό φινάλε ο ρόλος. Δεν μπορώ να πω περισσότερα.
Κάτι τελευταίο: Γιατί δεν σε βλέπουμε συχνά στην τηλεόραση;
Διότι εγώ είμαι της σχολής που λέει ότι πρέπει να «ξεπλένεις» τον ρόλο που αφήνεις πίσω σου, πριν πας στον άλλον. Να μην τον επαναλαμβάνεις. Είναι πανίσχυρο μέσο η τηλεόραση. Μπαίνεις και καρφώνεσαι στο μυαλό και στην ψυχή των ανθρώπων. Δεν ήθελα να πηδώ από σήριαλ σε σήριαλ, σαν το σπουργίτι. Εκτός εάν κάνεις τον ίδιο πάντα ρόλο. Εγώ, όμως, είμαι καρατερίστας, κάνω χαρακτήρες. Η τηλεόραση, επίσης, έχει δύο ισχυρά κίνητρα. Το πρώτο είναι ότι σε κάνει γνωστό στον κόσμο κι αυτό παράλληλα βοηθά και το θέατρο – ας το παραδεχτούμε, μην είμαστε αντιβεντέτες. Κι ακόμη, είναι ένα μεγάλο οικονομικό συμπλήρωμα, το οποίο βοηθά. Έχω αποφασίσει, ωστόσο, ότι δε θα πλουτίσω από την τηλεόραση, ούτε από το θέατρο. Κι όταν το αποφάσισα αυτό, κάπως απελευθερώθηκα. Είμαι πανευτυχής και ήρεμος.
Info:
Η σειρά «Famagusta» του Mega Ελλάδος, μεταδίδεται και από τον Alpha Κύπρου κάθε Κυριακή στις 21:00.
Περιοδικό Down Town, τεύχος 889
