Στο μάρκετινγκ των ερωτικών σχέσεων, η ειλικρίνεια έχει σίγουρα το καλύτερο branding στην αγορά. Μήπως όμως η απόλυτη ειλικρίνεια είναι ένα διαφημιστικό τέχνασμα αντίστοιχο του αστραφτερά λευκά χωρίς λεκέδες;
Από την Τώνια Σταυρινού
Σε όλες τις αστυνομικές ταινίες υπάρχει ο καλός μπάτσος και ο κακός μπάτσος στην ανάκριση. Ο ένας θα σφίξει τον ύποπτο σαν τανάλια, θα του τσακίσει το ηθικό για να τον σπάσει και να του αποσπάσει την ομολογία η οποία φαντάζει σαν σωτηρία. Ο άλλος θα καλοπιάσει τον ύποπτο, θα δείξει συμπόνια για τους λόγους που τον οδήγησαν στο έγκλημα, θα του υποσχεθεί μετριασμό της ποινής αν ομολογήσει και τελικά θα αποσπάσει την ομολογία στη βάση του φιλότιμου. Η ειλικρίνεια είναι σαν τον καλό μπάτσο. Η απόλυτη ειλικρίνεια είναι σίγουρα ο κακός μπάτσος. Η πρώτη επικοινωνεί ευθέως τις προσωπικές σου ανάγκες, τις επιθυμίες σου, τις προσδοκίες σου και θέτει τα όριά σου στους άλλους, οικοδομώντας σχέσεις εμπιστοσύνης. Η άλλη ισοπεδώνει, προσβάλλει, δημιουργεί ανασφάλειες και πληγώνει τους ανθρώπους χωρίς λόγο, απωθώντας κάθε χριστιανό με καλές προθέσεις που σε πλησιάζει. «H ειλικρίνεια είναι δίκοπο μαχαίρι», λέει ο εκπαιδευτικός ψυχολόγος Βασίλης Παυλή. «Η ειλικρίνεια είναι επίσης μια μεγάλη ευθύνη. Τόσο για το άτομο που την εκφράζει όσο και για το άτομο που γίνεται αποδέκτης της. Οι άνθρωποι δεν είναι πάντα έτοιμοι για να αναλάβουν αυτή την ευθύνη γι’ αυτό είναι καλό να ξεκινάμε πρώτα με μια “ανάλυση του ρίσκου”, εξετάζοντας και τα δικά μας κίνητρα: τι θέλω να κερδίσω με την ειλικρίνειά μου; Μήπως θέλω απλά να νιώσω εγώ καλά; Τι επιπτώσεις θα έχει στον άλλο; Μπορώ να διαχειριστώ τις συνέπειες;». Αν το Άγιο Δισκοπότηρο στις σχέσεις είναι η αυθεντικότητα, η τιμιότητα και οι ξεκάθαρες προθέσεις χωρίς ύπουλα παιχνίδια, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι στην αντίπερα όχθη υπάρχει και μια γκρίζα περιοχή στις σχέσεις όπου η διπλωματία έρχεται σαν επικάλυψη της απόλυτης ειλικρίνειας. Είναι η σοκολάτα που θα μετριάσει την απογοήτευση που θα προκαλούσε το μπισκότο από μόνο του στον ουρανίσκο.
ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ;
Αν χωρίζαμε το γήπεδο των σχέσεων στη μεγάλη περιοχή, με τα πράγματα στα οποία πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, τότε στη μικρή περιοχή θα βάζαμε αυτά που είναι καλύτερα να τα κρατάμε για τον εαυτό μας. Ιδού μερικά παραδείγματα, τα do’s and don’ts.
ΝΑΙ ΠΑΡΑΚΑΛΩ
» Είσαι ειλικρινής όταν εκφράζεις τις ανάγκες σου και επικοινωνείς οτιδήποτε σε χαλά στη σχέση. Δεν περιμένεις από τον άλλο να μασήσει τα φύλλα της Πυθίας για να μαντέψει από πού έρχεται όλη αυτή η συγκαλυμμένη εχθρότητα. «Η ειλικρίνεια είναι συνώνυμο της αυθεντικότητας», λέει ο κ. Παυλή. «Αντίθετό της δεν είναι μόνο το ψέμα είναι και η προδοσία. Προδίδουμε τον άλλο και προδίδουμε τον εαυτό μας».
» Εκφράζεσαι ανοιχτά όταν υπάρχει πρόβλημα μέσα στη σχέση. Το να ξεκινήσεις μία συζήτηση από το «νιώθω ότι η σχέση μας έχει γίνει βαρετή» μπορεί να οδηγήσει σε μια εποικοδομητική συζήτηση που θα σώσει τη σχέση. Το να λες «τίποτα» κάθε φορά που σε ρωτά ο άλλος τι έχεις, τσακίζοντας το νευρικό του σύστημα με μούτρα και υπονοούμενα, μπορεί να μεγαλώσει τη ρωγμή τόσο που η σχέση σας να ανοίξει στα δύο.
» Είσαι ο εαυτός σου με τον άλλο άνθρωπο και δεν υποδύεσαι ρόλους για να αρέσεις και να γίνεις αυτό που νομίζεις ότι θέλει. Η υποκρισία είναι εξαντλητική και καθόλου λειτουργική αφού συνήθως καταλήγει σε μετωπική σύγκρουση. «Ειλικρίνεια δεν σημαίνει να διακηρύττω «αξίες» στις οποίες ούτε πιστεύω, ούτε είμαι συνεπής, επειδή πιστεύω ότι είναι καλές», λέει ο κ. Παυλή.
» Μοιράζεσαι ξεκάθαρα και ειλικρινά τις προσδοκίες σου από το άλλο άτομο. Θες να δουλεύει λιγότερο, να παντρευτείτε με εννέα παρανυφάκια, θέλεις χαλαρή σχέση χωρίς δεσμεύσεις, περιμένεις να σε ακολουθήσει στη Νέα Υόρκη, είναι σημαντικό να το ξέρει και να κρίνει αν οι προσδοκίες σου συμπίπτουν με το δικό του πλάνο ζωής. Μην κρύβεις χαρτιά, μη λες ψέματα για τα θέλω σου και μην τα μειώνεις για να χωρέσεις στη ζωή κάποιου άλλου.
» Εκφράζεις επίσης ξεκάθαρα τους φόβους σου και τις ανησυχίες σου, είτε προέρχονται από τραύματα είτε από ανασφάλειες. Αυτό μπορεί να σε τρομάζει γιατί σίγουρα σε κάνει τρωτή/ό αλλά είναι απαραίτητη διαδικασία αν θες να δέσει η σχέση και να αναπτυχθεί αμοιβαία εμπιστοσύνη, όταν σου ανοίξει κι ο άλλος το δικό του μυστικό μπαούλο.
» Τέλος, δεν κάνεις εκπτώσεις στα προσωπικά σου όρια. Είτε είναι το «δεν θέλω να έρχονται οι γονείς με δικό τους κλειδί τα πρωινά του Σαββάτου» είτε «δεν δέχομαι υποδείξεις για το μήκος της φούστας μου και άνοιγμα του ντεκολτέ μου» και «δεν θα με παίρνεις τηλέφωνο όταν βλέπω μπάλα με τους φίλους μου». Τα όρια είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μάθει ο ένας καλύτερα τον άλλο και αν υπάρχουν ειλικρινείς προθέσεις, να λειτουργήσει η σχέση.
ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
» Δεν έχεις καμία υποχρέωση να αποκαλύψεις όλο σου το παρελθόν, φάτσα κάρτα, στα μούτρα του άλλου. Το να έχεις προσωπικά μυστικά είναι δικαίωμά σου, αρκεί να μην επηρεάζουν τον σύντροφό σου. «Ο καθένας έχει το δικαίωμα να κρατήσει για τον εαυτό του τα συναισθήματα και τις εμπειρίες του» λέει ο εκπαιδευτικός ψυχολόγος Βασίλης Παυλή. «Αλλά αν κρατήσουμε κρυφό από τον άλλο κάτι ουσιαστικό, κάτι που τον αφορά, κάτι που αν δεν το μοιραστούμε δείχνουμε ασέβεια και έλλειψη εμπιστοσύνης, τότε μπορεί να αισθανθεί προδομένος, ακόμη και εξαπατημένος».
» Δεν λες τίποτα που σε κάνει να αισθάνεσαι άβολα. «Όταν εκφράζεσαι με ειλικρίνεια ξεγυμνώνεις την ψυχή σου και γίνεσαι πιο ευάλωτος ανοίγοντας την πόρτα στον άλλο για να εισέλθει σε έναν πολύ προσωπικό σου χώρο», λέει ο κ. Παυλή. «Το να εμπιστεύεσαι το λάθος άτομο ή το να επιλέγεις το λάθος timing γι’ αυτή τη στιγμή απόλυτης ειλικρίνειας, εμπερικλείει κινδύνους. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι οι σχέσεις εξελίσσονται και κατά κάποιον τρόπο ξετυλίγονται με την πάροδο του χρόνου. Επομένως δεν χρειάζεται να λέμε τα πάντα και να αποκαλύπτουμε κάθε προσωπική μας σκέψη από την αρχή. Δίνουμε χρόνο».
» Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αποκαλύψεις πράγματα που αφορούν τρίτα πρόσωπα, όπως την οικογένειά σου. Προστάτευσε, πι χι τους γονείς σου, από την επίκριση και την απογοήτευση που θα νιώσει οι σύντροφός σου αν μάθει όλα όσα ξέρεις εσύ γι’ αυτούς. Μιλάμε για ανθρώπους που έτσι κι αλλιώς θα βλέπει συχνά και θα πρέπει να έχει αρμονικές σχέσεις μαζί τους.
» Κράτα επίσης για τον εαυτό σου τη γνώμη σου για τους δικούς του αγαπημένους ανθρώπους, την αδελφή του, τους κολλητούς του, τη μαμά του. Δεν θα κερδίσει κανείς τίποτα αν κλονίσεις τη σχέση του με ανθρώπους που αγαπά. Αν θες κράτα εσύ τις αποστάσεις σου.
» Απόφυγε την ειλικρίνεια χωρίς φιλτράρισμα. Το «ναι πάχυνες και φαίνεσαι μεγαλύτερος από την ηλικία σου, ναι ο πρώην μου ήταν καλύτερος στο σεξ από σένα, ναι βαριέμαι θανάσιμα όταν σε ακούω να μιλάς για τη δουλειά σου» είναι φράσεις που κανείς δεν ξεχνά ποτέ όσο και να το θέλει. Για σένα αυτό μπορεί να είναι ένα στιγμιαίο συναίσθημα, μια φευγαλέα κακιά στιγμή, αλλά αν βγει από το στόμα σου θα τον συντροφεύει για πάντα.
