Λίγες μέρες πριν κυκλοφορήσει το νέο της album, έπειτα από πέντε χρόνια, η Έλλη μας μιλά για την πορεία της, τις δυσκολίες που πέρασε και αυτά που «τράβηξε». Όλα εκείνα που την έφτασαν στο σήμερα.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΡΙΦΤΗ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΓΚΕΛΑΡΗΣ
Μόλις μπήκε στο σπίτι της, έπειτα από τις καθημερινές της υποχρεώσεις. Ο γιος της, ο Αλέξανδρος, είναι στο δωμάτιό του και μελετά και η ίδια χαλαρώνει στο σαλόνι. Όλα είναι ήσυχα. Τίποτα δεν διέκοψε την τηλεφωνική μας συνομιλία. Την προηγούμενη ημέρα άκουσα το νέο της κομμάτι, το «Τι έχω τραβήξει» – ένα μελωδικό ζεϊμπέκικο που ουσιαστικά αποτελεί τον προπομπό του νέου της album. Η ίδια χαίρεται σαν μικρό παιδί για το νέο της βήμα. «Θυμάμαι τις παρουσιάσεις δίσκων που κάναμε παλαιότερα, πόσο άνετα γινόντουσαν, τα χρήματα που ξοδευόντουσαν», μου αναφέρει. «Είχαμε καλεσμένους συναδέλφους τραγουδιστές, καλλιτέχνες, δημοσιογράφους… Σήμερα αυτά δεν υπάρχουν πια, έχουν παρέλθει εντελώς. Ήταν πολύ ωραία και πολύ ζεστά χρόνια. Πλέον δεν γίνονται αυτά και δεν κυκλοφορούν και cd. Για να καταλάβεις, τον τελευταίο ολοκληρωμένο μου δίσκο, τον κυκλοφόρησα πριν από έξι χρόνια, το 2015-2016».
Γιατί συμβαίνει αυτό; Λόγω της κρίσης στην βιομηχανία της μουσικής;
Όχι τόσο γι’ αυτό. Κυρίως επειδή δεν έβρισκα τα κατάλληλα τραγούδια. Επίσης, η εποχή και η μουσική βιομηχανία έχει αλλάξει εντελώς. Πλέον ζούμε στην εποχή του ψηφιακού προϊόντος και τα καταστήματα δίσκων έχουν σχεδόν αντικατασταθεί με τις ψηφιακές πλατφόρμες. Τον τελευταίο έναν χρόνο που ήμουν ελεύθερη από επαγγελματικές υποχρεώσεις, μαζί με τους συνεργάτες μου βρήκαμε αυτά τα τραγούδια και αποφασίσαμε με την εταιρία μου να κάνουμε το βήμα.
Ο νέος σου δίσκος έχει τίτλο «Τα συναισθήματά μου». Ποια είναι αυτά;
Πρόκειται για τον δέκατο κατά σειρά δίσκο. Ο τίτλος είναι από ένα σημείο του τραγουδιού «Απόψε κάτι λείπει» που έγραψε ο Γρηγόρης Βαξαβανέλης. Τα συναισθήματά μου γι’ αυτό τον δίσκο είναι πολλά. Είμαι χαρούμενη και υπερήφανη, δουλέψαμε πάρα πολλές ώρες και ελπίζω πως ο κόσμος θα τον αγαπήσει. Εκτός απ’ τον Νίκο Σαρρή και τον Γιώργο Κακοσαίο που έχουν γράψει το «Τι έχω τραβήξει», συναντώ στο στούντιο σπουδαίους δημιουργούς όπως οι Γιάννης Φρασέρης, Βαγγέλης Κωνσταντινίδης, Χρήστος Σαντικάι, Βασίλης Γιαννόπουλος, Γρηγόρης Βαξαβανέλης, Βίκυ Γεροθόδωρου, Άκης Ελευθεριάδης, Doron Medalie. Ανάμεσα στα νέα τραγούδια θα υπάρχει και ένα ιδιαίτερο για εμένα τραγούδι, είναι το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησα το 1997, το «Κάποια μέρα», σε μουσική του αγαπημένου μου Αντώνη Βαρδή και στίχους της Γιούλας Γεωργίου. Ήθελα να δώσω σε αυτό το τραγούδι μια νέα πνοή και να το ξανατραγουδήσω με σημερινή ενορχήστρωση χωρίς να αλλάξει ο χαρακτήρας που είχε δώσει ο Αντώνης στο τραγούδι, επειδή τότε ήμουν πολύ μικρή κοπέλα, στα ξεκινήματά μου.#
Πώς ήταν, λοιπόν, τα πράγματα για μία νέα κοπέλα, που έκανε τα πρώτα της βήματα; Υπήρχαν και τότε παρόμοια περιστατικά με αυτά που παρακολουθούμε πια όλοι σήμερα, καθημερινά, να βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας; Παρενοχλήσεις, λεκτική βία και bullying;
Εγώ θα μιλήσω μόνο για τον χώρο μου, γιατί μπαίνουμε σε λεπτά θέματα και δεν είναι ωραίο να τα βάζουμε όλα σε ένα σακί. Μην μπερδεύουμε τις καταστάσεις. Εγώ δεν βρέθηκα ποτέ σε δύσκολη θέση. Κανείς δεν με παρενόχλησε σεξουαλικά ή μου άσκησε λεκτική βία. Είμαι ξεκάθαρη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε τότε ή δεν υπάρχει σήμερα. Καταλήγω με αυτά που ακούω πια ότι μάλλον ήμουν πολύ τυχερή. Πείτε με «τυχερή», αλλά δεν είχα καμία γνώση του τί μπορεί να γινόταν γύρω μου. Ούτε είχα ακούσει ποτέ κάποιο συμβάν που αφορούσε σε σεξουαλική παρενόχληση ή βία, ούτε ήμουν μάρτυρας περιστατικών παρόμοιων με αυτών που βλέπουμε να δημοσιοποιούνται σήμερα.
Σε σοκάρουν αυτά που ακούς και βλέπεις; Οι εξομολογήσεις ηθοποιών π.χ που μιλάνε δημόσια πια για λεκτική βία και σεξουαλική κακοποίηση;
Σαφώς και με σοκάρουν, με θυμώνουν, με αηδιάζουν, με θλίβουν – νιώθω πολλά. Εδώ να πω κάτι όμως: Αυτά, δυστυχώς, γίνονται παντού· σε μία τράπεζα, σε μία επιχείρηση, σε εργοστάσια, σε βιοτεχνίες. Απλά, ο χώρος του θεάματος παίρνει προβολή. Οι άνθρωποι που προβαίνουν σε τέτοιες πράξεις βρίσκονται παντού, δυστυχώς.
Εκείνη την περίοδο, στα ‘90ς που ξεκινούσες εσύ, δεν υπήρχε «πόλεμος» -έμμεσος ή άμεσος-, όπως τα «κλειστά μικρόφωνα» ή οι τρικλοποδιές;
Αυτά υπήρχαν, εννοείται. Δεν είναι το ίδιο όμως με την σωματική ή την λεκτική κακοποίηση. Χαμηλωμένα μικρόφωνα πάντα υπήρχαν – και τώρα συνεχίζουν να υπάρχουν. Μου το έκαναν κι εμένα – και μάλιστα το υπέστην από μεγάλο καλλιτέχνη, που ζήτησε να μου «χαμηλώσουν» το μικρόφωνο για να μην ακούγομαι. Στεναχωριόμουν κι έλεγα από μέσα μου «εσύ είσαι φτασμένος καλλιτέχνης, τι ανάγκη έχεις;» ή «εσένα έρχονται να ακούσουν, όχι εμένα! Γιατί μου το κάνεις αυτό;». Ένιωθα ότι μου κόβουν τα φτερά! Δεν ήμουν ούτε η πρώτη ούτε και η τελευταία. Αλλά δεν το εισέπραξα ως βία ή ως κακοποίηση. Ήταν εμπάθεια ή ανασφάλεια του άλλου. Δεν είχα καμία δύναμη αντίδρασης, ήμουν ανυπεράσπιστη. Πέρασαν τα χρόνια, δούλεψα πολύ, ήρθε ο καιρός μου και ξεχώρισα.
Θα ήθελα να μιλήσουμε για την Τζένη Μπότση, η οποία είναι και κουμπάρα σου… Πρόσφατα προέβη σε μία καταγγελία εναντίον ενός συναδέλφου της για σεξουαλική παρενόχληση. Εσύ γνώριζες για το συμβάν όλα αυτά τα χρόνια;
Εννοείται ότι το γνώριζα, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Αυτό είναι πολύ προσωπικό και σοβαρό ζήτημα. Δεν θα μπορούσα να αποκαλύψω κάτι δικό της, αν πρώτα δεν μιλούσε η ίδια. Πήρε αυτή την απόφαση, μπράβο της, την θαύμασα και καλά έκανε. Όταν το είχα ακούσει πάντως, με είχε σοκάρει. Η Τζένη, όπως και οι άλλες κοπέλες, πήραν κουράγιο από την καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου. Το δίδαγμα είναι ότι ένας άνθρωπος τελικά μπορεί να κάνει τη διαφορά! Μία γυναίκα εν προκειμένω, έκανε μια καταγγελία και ακολούθησε ένα ντόμινο καταγγελιών. Έδωσε θάρρος και δύναμη. Και, τελικά, οι γυναίκες αυτές που βγήκαν δημόσια και μίλησαν είδαν ότι δεν είναι οι μόνες που έζησαν κάτι τόσο άσχημο.
Ξέρεις, πολύς κόσμος αναρωτιέται «γιατί τώρα;». Εσύ, όταν έμαθες αυτό το περιστατικό, πριν πολλά χρόνια, ώθησες την Τζένη να το πει, να το καταγγείλει;
Γιατί τώρα είναι έτοιμες – δεν θα τις κατηγορήσουμε γι’ αυτό. Γιατί τώρα βρήκαν το πρόσφορο έδαφος να βγουν, να μιλήσουν, να αντιμετωπίσουν τους δαίμονές τους κατάματα. Είναι πολύ δύσκολο να το παλέψεις! Επίσης, η χρονική στιγμή ήταν κατάλληλη για τις ίδιες – δεν θα ορίσουμε οι υπόλοιποι που δεν έχουμε υποστεί κάτι τέτοιο, πότε θα είναι η σωστή στιγμή. Υπάρχει φόβος και για να νικηθεί ο φόβος, χρειάζεται χρόνος. Δεν θα μπορούσα να επιμείνω ή να υποδείξω στην Τζένη τι να κάνει ή τι να μην κάνει, ενώ την έβλεπα, την ζούσα και είδα ότι δεν ήταν έτοιμη πριν χρόνια να βγει και να πει κάτι τέτοιο. Τότε η Τζένη δεν ήθελε να πει τίποτα και πουθενά. Ήμουν απλά δίπλα της σε όλα, αλλά δεν πίεσα καταστάσεις. Αυτά είναι πολύ προσωπικά θέματα και τις αποφάσεις τις παίρνει ο καθένας για τον εαυτό του. Παίζει και η ηλικία σημαντικό ρόλο, να ξέρεις.
Δηλαδή;
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζαμε στα 18 ή στα 25 μας κάποια πράγματα, σε σχέση με σήμερα; Η σημερινή 30άρα, δεν είναι όπως ήμουν εγώ στα 30 μου. Σήμερα υπάρχει πιο πολύς τσαμπουκάς και μεγαλύτερη πυγμή, από τα ‘90s. Σήμερα ένας 25χρονος έχει πάρει τη ζωή στα χέρια του. Πριν από 50 χρόνια δεν χώριζε εύκολα μία γυναίκα, ούτε ύψωνε τη φωνή στον άντρα της. Αλλάζουν και οι εποχές σε πολλά. Πριν από 20 χρόνια ή και πριν από 10 χρόνια, δεν παραδεχόντουσαν εύκολα τα παιδιά ότι είναι ομοφυλόφιλα στους γονείς τους – σήμερα δεν ισχύει αυτό. Αλλάξαμε πολύ -και προς το καλύτερο θεωρώ-, σε κάποια πράγματα. Η κοινωνία και ο κόσμος αλλάζει και μαζί και εμείς.
Στο παιδί σου, τον Αλέξανδρο, που είναι 12 ετών, τι του είπες για την νονά του;
Αρχικά, θέλω να πω σε όλα τα παιδιά να μην ανέχονται οποιοδήποτε είδος και μορφή βίας. Να βγαίνουν και να μιλάνε, να τα λένε! Αυτό είπα και στον Αλέξανδρο. Του είπα όλη την αλήθεια, ως έχει. Είναι 12 ετών, δεν χρειάστηκε να του τα πω ούτε καλυμμένα, ούτε παιδικά. Του είπα: «Αυτή η κίνηση που έκανε η νονά σου και όλοι οι άλλοι άνθρωποι, έδωσε δύναμη και σε άλλους ενήλικες και παιδιά, που βιώνουν κάτι παρόμοιο τώρα που έχουν βιώσει στο παρελθόν αλλά ίσως και να βιώσουν στο μέλλον. Κι εσύ, κάποια στιγμή, μπορεί να βιώσεις κάτι παρεμφερές. Θα θυμάσαι αυτό που συμβαίνει τώρα. Θα αντισταθείς και θα έρθεις σε μένα ή τον πατέρα σου πρώτα κι έπειτα σε όποιον χρειαστεί. Να μην ντραπείς!»… Του είπα την αλήθεια μου και όπως τα αισθανόμουν.
Ποιο είναι το όριο στο να είναι κάποιος αυστηρός, τελειομανής και απαιτητικός στη δουλειά του, με το να κάνει bullying σε κάποιον;
Τα όρια είναι πολύ λεπτά και δυσδιάκριτα. Δεν είμαι ψυχολόγος, είμαι όντως ένας τελειομανής άνθρωπος και παραδέχομαι ότι είμαι σκληρή στη δουλειά μου. Πρώτα με τον εαυτό μου. Δεν έκανα ποτέ bullying σε κανέναν, όμως! Δεν κάνω ό,τι δεν θέλω να μου κάνουν. Το «αυστηρός» με το «κατακεραυνώνω», προσβάλω ή κάνω κάποιον να νιώθει «σκουπίδι», απέχουν πολύ. Είναι θέμα παιδείας όλα. Μπορώ να απαιτήσω από σένα να είσαι σωστός και συνεπής στις πρόβες μας – είναι θεμιτό. Το να σε βρίσω, όμως, επειδή άργησες και να σε κάνω ρεζίλι, είναι άλλο πράγμα. Είναι άλλο το να πεις «φέρε μου έναν καφέ αμέσως!» και εντελώς διαφορετικό το «καλημέρα σας! Μπορώ να έχω έναν καφέ, σας παρακαλώ;». Είναι θέμα παιδείας, εκτός αν ο άλλος έχει άλλα θέματα και χρήζει βοήθειας.
Αλλάζουμε θέμα. Εσύ, όπως και όλοι οι συνάδελφοί σου, είστε χωρίς δουλειά εδώ και έναν χρόνο. Πόσο εύκολοι ήταν αυτοί οι μήνες για σένα – και δεν εννοώ μόνο ψυχολογικά, αλλά και οικονομικά…
Η τελευταία φορά που δούλεψα ήταν τον Φεβρουάριο του 2020, στην «Ιερά Οδό», με τον Βασίλη Καρρά, τον Γιάννη Πλούταρχο και την Κατερίνα Στικούδη. Αυτό ήταν! Το καλοκαίρι έκανα μόνο μία συναυλία και όλα τα άλλα ακυρώθηκαν. Εγώ είμαι από τις τραγουδίστριες που, ενώ έκανα ένα οικονομικό λάθος στο παρελθόν, δεν το επανέλαβα. Έμαθα από αυτό. Πλέον, διαχειρίζομαι πολύ καλύτερα τα χρήματα μου. Δεν θα σου κρυφτώ, ζω από τα έτοιμα, από αυτά που έχω στην άκρη, από την στιγμή που είναι τα πάντα κλειστά. Αλλά και τα έτοιμα κάποια στιγμή τελειώνουν. Όμως δεν μπορώ να βγω και να κλαφτώ ή να πω «δεν έχω να φάω!». Είμαι πολύ καλά σε σχέση με κάποιους άλλους που εργάζονται στον χώρο μας – είναι μουσικοί, τεχνικοί και καλλιτέχνες που δεν έχουν να δώσουν το νοίκι του επόμενου μήνα! Εγώ δεν είμαι σε αυτό το σημείο, αλλά, ναι, έχω ανάγκη τη δουλειά και όσο περνάει ο καιρός η ανάγκη αυτή θα μεγαλώνει. Δουλεύουμε για να ζούμε. Δεν έχω την πολυτέλεια να κάθομαι και να ζω από τα έτοιμα για χρόνια. Και θα πω κι αυτό: Τα έξοδα που είναι πάγια για τον καθένα μας, δεν τα γνωρίζει κανείς. Όλα αυτά τα χρόνια σύμφωνα με τα έσοδα μας προγραμματίζουμε την καθημερινότητά μας και κάποια ετήσια έξοδα. Τώρα έχουν ανατραπεί τα πάντα για όλο τον κόσμο. Όλοι μας έχουμε θέμα και το κομμάτι της δουλειάς μάς πονάει.
Το διάστημα που ο Αλέξανδρος δεν πήγαινε στο σχολείο, πώς ήταν η σχέση σας μέσα στο σπίτι τόσες ώρες;
Ήταν μια χαρά. Δεν αρέσει στα παιδιά να τα έχεις κλεισμένα, εννοείται αυτό, αλλά το κατάλαβε ότι δεν γίνεται αλλιώς. Βέβαια κάναμε καθημερινά βόλτες, παίζαμε padel, κάναμε ποδήλατο για να βρισκόμαστε έξω. Έκανε τηλεκπαίδευση, δεν χρειάστηκε τη βοήθειά μου σε κάτι, αλλά κι εγώ ήμουν ελαστική μαζί του. Έκανα τα στραβά μάτια που και που, γιατί κι εγώ καταλαβαίνω ότι ένα παιδί δεν μπορεί να είναι οκτώ ώρες μπροστά σε έναν υπολογιστή. Βαριόταν αφόρητα. Κατανοητό.
Τι είναι αυτό που σου λείπει πιο πολύ πια;
Η δουλειά μου, η επαφή με τον κόσμο, η ελευθερία μου και η ανεμελιά μου! Κάποτε έλεγα ότι ήμουν θύμα του εαυτού μου επειδή εργαζόμουν τόσο πολύ και σκληρά, και τελικά ήμουν ανέμελη και δεν το έβλεπα. Τώρα είμαστε εγκλωβισμένοι κυριολεκτικά. Δεν μπορείς να πας για ένα φαγητό, δεν μπορείς να πας για έναν καφέ, ένα ταξίδι , μια εκδρομή, να αγκαλιάσεις τους αγαπημένους σου… Είμαι μέσα στο άγχος την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια. Αφού σήμερα έκανα μια φευγαλέα σκέψη και αναρωτιόμουν αν υπάρχει κάποια χώρα covid free, να πάρω το παιδί μου, να πάμε εκεί και να κάνω μία δουλειά ό,τι να ‘ναι. Αυτό σκεφτόμουν…Αρκεί να ήμασταν ελεύθεροι! Δεν υπάρχει όμως.
Ο έρωτας και η συντροφικότητα δεν σου λείπουν;
Αυτή την περίοδο, όχι! Είμαι πολύ ζορισμένη με τη δουλειά, με την κλεισούρα, με την όλη αυτή κατάσταση, που αυτό το κομμάτι έχει πάει πολύ πίσω για μένα. Κι από την άλλη, λέω «μα, πού να γνωρίσεις τώρα έναν άνθρωπο, αφού δεν βγαίνουμε;». Θα έπρεπε με το «καλημέρα» να ζητάω μοριακό covid test. Εκεί φτάσαμε! (γελάμε). Για τους επόμενους μήνες δεν βλέπω φως πάντως. Αν από το καλοκαίρι είμαστε καλύτερα, τότε η διάθεση μου σίγουρα θα είναι καλύτερη. Βέβαια ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να προκύψει ανά πάσα στιγμή.
Σου είναι απωθητική η ιδέα να κάνεις μία γνωριμία μέσω των social media;
Ναι, δεν είναι του τύπου μου. Δεν λειτουργώ έτσι. Ιδανικά θα ήθελα να υπάρχει κάτι κοινό, ανάμεσα σ’ εμένα κι έναν άνθρωπο. Ένας κοινός γνωστός, ας πούμε. Να μπορείς να μάθεις τι άνθρωπος είναι π.χ, κάτι να μας συνδέει. Αυτό μου δίνει μία ασφάλεια. Το να γνωρίσω κάποιον εντελώς άγνωστο, που δεν θα έχω καμία πληροφορία για τον ίδιο και το παρελθόν του, κάπως με τρομάζει. Άσε που μπορεί να μιλήσεις από τα social media με κάποιον και η συνομιλία σας να δημοσιοποιηθεί σε όλα τα sites και να εκτεθώ. Γιατί να δώσω τέτοιο θάρρος; Όχι, δε θα το έκανα!
Info:
Το νέο ολοκληρωμένο album της Έλλης Κοκκίνου “Τα συναισθήματά μου” κυκλοφορεί από την Cobalt Music.
