Η Φωτεινή και η Γιώτα Παπαδοπούλου μας υποδέχτηκαν στην Στράκκα και μας μίλησαν για τη σχέση τους, την ενασχόλησή τους με τον Ερυθρό Σταυρό και το κοινό τους όραμα.
Ένιωσα φιλόξενα και οικεία μαζί τους, αφού μου απάντησαν με ευθύτητα κάθε ερώτηση και με εντυπωσίασαν με την απλότητα και αμεσότητά τους. Δυο πραγματικά όμορφες γυναίκες με κοινωνικές ανησυχίες. Παρατηρώντας τις δεν μπορείς παρά να διακρίνεις πώς συμπληρώνει αρμονικά η μια την άλλη. Όταν τις άφησα εκείνο το απόγευμα της περασμένης εβδομάδας, διαπίστωσα ότι η Φωτεινή Παπαδοπούλου είναι η ήρεμη δύναμη και η Γιώτα το δημιουργικό πνεύμα της οικογένειας.
Του Νικόλα Χριστοφή
Έχουν να λένε πως η σχέση πεθεράς – νύφης δεν είναι η καλύτερη. Εσείς φαίνεται να διαψεύδετε αυτό το μύθο. Πόσο εύκολη ή διαφορετική είναι τελικά αυτή η σχέση;
Φ.: Δεν πιστεύω στους μύθους, άλλωστε ακόμη και αν υπάρχουν, οι άνθρωποι είναι που τους εφαρμόζουν. Στη δική μου περίπτωση υπήρξα τυχερή που τα αγόρια μου, μου έφεραν δύο «κόρες» που μου χάρισαν 7 από τα 10 μου αξιολάτρευτα εγγόνια. Κάθε σχέση είναι δύσκολη, κάθε σχέση χρειάζεται δουλειά. Όταν -εκατέρωθεν- θεμελιώνονται σε αμοιβαία εκτίμηση και σεβασμό η επιτυχία τους είναι βέβαιη.
Γ.: Θα συμφωνήσω απόλυτα, προσθέτοντας μόνο μια προσωπική κατάθεση. Η Φωτεινή Παπαδοπούλου είναι ευλογία στη ζωή μας. Προτού ακόμη την γνωρίσω αποτελούσε για μένα «φωτεινό» παράδειγμα και δίδαγμα. Όταν την γνωρίσει κάποιος διαπιστώνει πως πρόκειται για ένα μοναδικό άνθρωπο με ανεξάντλητες αντοχές και ιδιαίτερο ανάστημα. Ανάστημα στην ανθρωπιά, την ευγένεια, την αξιοπρέπεια. Και μη σκεφτείτε ότι την καλοπιάνω, όσοι την γνωρίζουν προσωπικά ξέρουν ότι και λίγα λέω!
Η πολιτική υπήρξε μέσα στη ζωή σας, χωρίς να το έχετε επιλέξει οι ίδιες. Πόσο ευχάριστο ήταν όλο αυτό; Υπήρξαν στιγμές που δεν θα θέλατε να είχατε τη θέση της συζύγου πολιτικού;
Φ.: Στη δική μου περίπτωση είχα τη δυνατότητα της επιλογής. Εννοώ πως εγώ παντρεύτηκα πολιτικό. Γνώρισα μάλιστα το πιο βρώμικο και αδίστακτο πρόσωπο της πολιτικής, σε εποχές πολύ πιο ταραγμένες που εύχομαι και ελπίζω να μην επαναληφθούν ποτέ.
Γ.: Από την άλλη, εγώ δικηγόρο παντρεύτηκα, αν και για να είμαι ειλικρινής ο Νικόλας ήταν πάντοτε αναμιγμένος με τα κοινά. Από τα φοιτητικά του χρόνια, είχε έντονη πολιτική άποψη και θέση και διέβλεπα ότι στο μέλλον η ανάμιξή του με την πολιτική θα γινόταν πιο ενεργή και άμεση. Άλλωστε, μεγάλωσε σε ένα άκρως πολιτικοποιημένο σπίτι. Σε κάθε περίπτωση αγαπάς τον άνθρωπό σου γι’ αυτό που είναι. Μαζί είναι που αναλαμβάνετε τη δέσμευση να αντιμετωπίσετε τις τυχόν συνέπειες των επιλογών σας. Και σαφώς όταν βλέπω να αδικούν τον Νικόλα στεναχωριέμαι, τον θαυμάζω όμως για τον τρόπο που πολιτεύεται και κρατιέται στις θέσεις και τις αρχές που πιστεύει και υπηρετεί. Και ναι, ομολογώ πως μερικές φορές σκέφτομαι, πώς άραγε θα ήταν αν υπήρχε περισσότερη ηρεμία στη ζωή μας, την ίδια ώρα όμως είμαι ταυτόχρονα περήφανη για όσα πετυχαίνει και όσα πρεσβεύει ο Νικόλας.
Ασχολείστε και οι δύο με τα κοινά. Η μια είναι πρόεδρος του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού και η άλλη μέλος του συμβουλίου του Ερυθρού Σταυρού. Είναι ένα κοινό όραμα που σας ενώνει;
Φ.: Ομολογώ πως χαίρομαι που οι γυναίκες της οικογένειας ασχολούνται με τα κοινά μέσω του εθελοντισμού. Η Μαρία βοηθά στο Τμήμα Νέων, η Αναστασία ασχολείται με την αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, η Γιώτα είναι στον Κλάδο Λευκωσίας και η Ελένη τρέχει το Ίδρυμα «Αγκαλιάζω».
Γ: Μας ενώνει το όραμα που ενώνει κάθε εθελοντή. Μια καλύτερη κοινωνία απαλλαγμένη από αυτά που την ταλανίζουν και την ταλαιπωρούν. Μια κοινωνία ίσων ευκαιριών, χαρούμενων και υγιών παιδιών, δημιουργικών νέων, μια κοινωνία ανάπτυξης και μέριμνας όλων των πολιτών της κάθε ηλικίας.
Η καθημερινότητά σας τι δραστηριότητες περιλαμβάνει; Έχετε πιεστικό ωράριο;
Φ.: Δεν έχω ωράριο με την αυστηρή έννοια, στο πλαίσιο δηλαδή ενός εργαζόμενου. Έχω επιλέξει ωστόσο να έχω αρκετά καθήκοντα. Η καθημερινότητά μου περιλαμβάνει επίσκεψη και συσκέψεις στον Ερυθρό Σταυρό, τα θέματα που καθημερινά αντιμετωπίζουμε είναι πολλαπλά και συνεχώς αυξανόμενα, ειδικότερα τα τελευταία τρία χρόνια. Καλούμαστε να χειριστούμε δεκάδες ανθρώπινες ιστορίες και αυτό αποτελεί την πιο λυπηρή πραγματικότητα. Προσπαθούμε να είμαστε κοντά σε όλο τον κόσμο και στο πλαίσιο αυτό θέλω να ευχαριστήσω όλη τη μεγάλη δυναμική ομάδα του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού, τους συνεργάτες μου, για όσα πολλά προσφέρουν. Ο εθελοντισμός αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τη σημασία και την ουσία της εθελοντικής εργασίας. Πέραν από τον Ερυθρό Σταυρό υπηρετώ και σε άλλες Οργανώσεις και φορείς που παράγουν αξιόλογο έργο σε διάφορους τομείς. Στον Παγκύπριο Σύνδεσμο Προστασίας και Ευημερίας Καρδιοπαθών, το Συμβούλιο Ευημερίας Ασθενών του Μακάρειου Νοσοκομείου και βεβαίως στο Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη. Και σαφώς σε πιο ευχάριστη νότα, τα πιο σπουδαία καθήκοντα της ημέρας είναι αυτά της γιαγιάς! Με δέκα εγγόνια, όπως αντιλαμβάνεστε, όλο και κάτι μου αναλογεί.
Γ.: Εγώ βασικά τις πλείστες ώρες της ημέρας εκτελώ χρέη πολύτεκνης μαμάς. Η αλήθεια είναι πως είμαι τυχερή που έχω τη δυνατότητα να μεγαλώσω μόνη μου τα παιδιά μου, με την πολύτιμη βεβαίως βοήθεια των καλών μας των γιαγιάδων, της μητέρας μου και της πεθεράς μου. Τα πρωινά είμαι κυρίως στον Ερυθρό Σταυρό, στον Κλάδο Λευκωσίας, επιτελώντας τα διάφορα καθήκοντα που μου ανατίθενται, προσπαθώντας να βοηθήσω με οποιοδήποτε τρόπο μπορώ. Βλέπετε οι ανάγκες είναι πραγματικά πολλές και η κάθε βοήθεια είναι σημαντική. Το μεσημέρι προσπαθούμε να τρώμε όλοι μαζί. Μετά έχω τέσσερα παιδιά για διάβασμα και τις διάφορες άλλες ασχολίες και ενδιαφέροντά τους. Οπότε μπορείτε να φανταστείτε τι γίνεται. Τρέχω από το πιάνο στο Kung Fu.
Η φιλανθρωπική σας δράση είναι γνωστή. Πώς περνάτε τις ανθρωπιστικές αυτές αξίες στα παιδιά και εγγόνια σας; Είναι μυημένα στο φιλανθρωπικό σας έργο;
Φ.: Διαβάζοντας κάποιος τη συνέντευξη αυτή μπορεί συνειρμικά να σκεφτεί ότι οικειοποιούμαστε τον Ερυθρό Σταυρό. Να μου επιτρέψετε λοιπόν να ξεκαθαρίσω και να αναφέρω ότι αποτελεί ύψιστη τιμή για μας η υπηρεσία σε αυτό τον ανθρωποκεντρικό παγκόσμιο Οργανισμό, του οποίου είμαστε απλά ένα πολύ πολύ μικρό κομμάτι. Φέτος συμπληρώνω 43 χρόνια σε αυτόν. Μεγάλωσα μαζί του, είναι το δεύτερο σπίτι και οικογένειά μου. «Ανάγνωσα» ουσιαστικά τον άνθρωπο μέσα από αυτόν. Έμαθα πολλές αλήθειες της ζωής. Αυτές τις αλήθειες προσπάθησα να περάσω στα παιδιά μου και τώρα πλέον στα εγγόνια μου. Για μένα προσφορά σημαίνει χαρά. Και αυτό προσπαθώ με κάθε τρόπο να τους μεταδώσω. Για παράδειγμα ακόμη και τα πιο μικρά τα βάζουμε να συμμετέχουν στις χριστουγεννιάτικες αγορές. Ετοιμάζουν με τους φίλους τους διάφορα πράγματα τα οποία πουλάμε, βοηθούν στην ετοιμασία των γλυκών. Αυτή η συμμετοχή τούς εντάσσει σιγά σιγά στην πραγματικότητα της κοινωνίας μας, κάνοντας τον εθελοντισμό μέρος της ζωής τους.
Κατά καιρούς γράφονται διάφορα, τόσο για τον Τάσσο όσο και για τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Σας στεναχωρούν οι αρνητικές κριτικές; Πώς αντιμετωπίζετε τέτοια δημοσιεύματα;
Φ.: Η κριτική είναι αναπόφευκτη αλλά και απαραίτητη και πρέπει να είναι και καλοδεχούμενη στην πολιτική. Είναι ένα υγιές συστατικό του δημοκρατικού πολιτεύματος. Άλλωστε, πρέπει να σας πω πως, δεν μου άρεσαν ποτέ όπως ούτε του Τάσσου ούτε και του Νικόλα οι κόλακες. Μας αρέσει η αλήθεια, ακόμη και όταν είναι σκληρή. Από την άλλη, άλλο η κριτική και άλλο η εμπάθεια, η κακεντρέχεια και το ψέμα. Δυστυχώς όμως και αυτά είναι μέρος του πολιτικού σκηνικού και κάποια στιγμή θωρακίζεσαι και μαθαίνεις απλά να προσπερνάς όσα είναι ανάξια λόγου.
Όταν κοιτάτε πίσω τι αισθάνεστε; Υπήρξε κάποια συμβουλή από τον Τάσσο Παπαδόπουλο την οποία κρατάτε μέχρι σήμερα κυρία Φωτεινή;
Φ.: Αισθάνομαι πλήρης και ευγνώμων για τη ζωή μου, παρότι έζησα και τραγικές στιγμές απ’ αυτές που λίγοι άνθρωποι ζουν. Επιλέγω να κρατώ πάντα τη θετική πλευρά της ζωής. Αυτή είναι και η κινητήριος δύναμη του εθελοντή. Η απελπισία βλέπετε είναι κακός σύμμαχος σε κάθε στιγμή κρίσης. Μπορώ λοιπόν να πω πως έζησα και ζω μια ζωή γεμάτη εμπειρίες, γεμάτη αγάπη, απέκτησα 4 καλά παιδιά, είμαι υγιής, το σεντούκι μου με τις αναμνήσεις αξίζει μια περιουσία. Όπως άλλωστε ο Τάσσος μου έλεγε – ίσως νιώθοντας ότι δεν θα φτάσει τα βαθιά του γεράματα- η ζωή είναι ένταση και όχι έκταση. Και εμείς ζήσαμε τη ζωή μας -αν μη τι άλλο- με αστείρευτη ένταση.
Σε τι έμοιασε ο Νικόλας Παπαδόπουλος στον πατέρα του Τάσσο; Βρίσκετε κοινά στοιχεία; Σε τι διαφέρουν;
Φ.: Μοιάζουν και διαφέρουν σε πολλά. Δεν είμαι υπέρ επιφανειακών συγκρίσεων. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος είναι μια κορυφαία ηγετική φυσιογνωμία της νεότερης Κυπριακής Ιστορίας. Ο Νικόλας είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα. Ασφαλώς καθοδηγείται από τις αρχές και τις αξίες που του δίδαξε ο πατέρας του, όμως χαίρομαι γιατί δίνει μελετημένα και προσεγμένα τον δικό του αγώνα καθημερινά με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Και γι’ αυτόν τον αγώνα δοκιμάζεται και κρίνεται, από το λαό όπως κάθε πολιτικός. Κάτι στο οποίο σίγουρα μοιάζει με τον πατέρα του, είναι το πόσο μελετημένος και προσηλωμένος είναι στο καθήκον που επιτελεί. Θαυμάζω για παράδειγμα τον Νικόλα που αγνοεί τη λάσπη και τα κακόβουλα σχόλια και συναισθανόμενος την ευθύνη του να είσαι στις μέρες μας, ιδίως πολιτικός, συνεχίζει να εργάζεται σκληρά προσπαθώντας για το καλύτερο, μακριά από λαϊκισμούς και δογματισμούς.
Η Φωτεινή Παπαδοπούλου μπορούμε να πούμε πως ήταν η αφορμή να ασχοληθείς με τον Ερυθρό Σταυρό Γιώτα;
Σαφώς. Προτού καταλήξω στην αντιπροεδρία του Κλάδου Λευκωσίας και το Συμβούλιο της Οργάνωσης εργάστηκα για πολλά χρόνια ως απλή εθελόντρια βοηθώντας κυρίως στη διοργάνωση εκδηλώσεων. Παρότι βέβαια η κυρία Φωτεινή μου έδωσε το έναυσμα, είχα ήδη τις σωστές βάσεις. Μεγάλωσα με δυο πολύ καλούς γονείς που μου καλλιέργησαν από μικρή τις έννοιες του εθελοντισμού και της συμμετοχής. Ο πατέρας μου έκανε δύο δουλειές για να μπορεί η μητέρα μου να μην εργάζεται και να μας μεγαλώνει η ίδια. Φρόντιζαν και οι δύο να μην μας λείπει τίποτα. Ο αδελφός μου και εγώ είχαμε πάντα όσα χρειαζόμασταν. Την αγάπη και την οικογενειακή θαλπωρή πρωτίστως. Αυτή ακριβώς η αίσθηση και η αντίληψη αυτής της πραγματικότητας με ώθησαν στο να είμαι από νεαρή ηλικία κοινωνικά κινητοποιημένη, όχι όμως τόσο ενεργά. Τώρα σε ό,τι αφορά την πεθερά μου. Η Φωτεινή Παπαδοπούλου αποτελεί ένα μεγάλο σχολείο για όσους έχουν την τύχη να την γνωρίσουν.
Θα μπορούσατε να δείτε τη συνέχεια του έργου σας στο πρόσωπο της νύφης σας Γιώτας, κυρία Παπαδοπούλου;
Στο πρόσωπο της Γιώτας βλέπω μόνο την ίδια. Μια δυναμική, όμορφη και καλλιεργημένη γυναίκα, με δημιουργικό πνεύμα, με άποψη, ανησυχίες και κοινωνικές ευαισθησίες που την καθοδηγούν στο εθελοντικό της έργο. Όπως σας ανέφερα και σε προηγούμενο ερώτημα δεν μου αρέσει η σύγκριση γονέων με παιδιά. Πιστεύω ότι αδικεί και τα δύο μέρη. Ο κάθε άνθρωπος έχει τη δική του προσωπικότητα. Οι ταυτότητες, άλλωστε, είναι μοναδικών στοιχείων.
Συμβουλεύεστε-συζητάτε η μία με την άλλη;
Φ.: Ω μα βέβαια, η Γιώτα είναι το δημιουργικό πνεύμα.
Γ.: Και η κυρία Φωτεινή η ήρεμη δύναμη. Η κάθε μια λοιπόν συμβουλεύει στον τομέα της. Γενικότερα ως οικογένεια θα έλεγα πως διαθέτουμε καλό team! (Χαμόγελο).
Είστε από τις μητέρες που τις ένοιαζε ποιο κορίτσι θα παντρευτεί ο γιος τους κυρία Παπαδοπούλου; Ποιες ήταν οι πρώτες σας εντυπώσεις από τη Γιώτα;
Είμαι από τις μητέρες που ήθελα και θέλω όλα τα παιδιά μου να είναι πρωτίστως ευτυχισμένα. Μαζί με τον πατέρα τους, τους αφήναμε πάντοτε το πλαίσιο να ανακαλύψουν τα δικά τους όρια, να αναζητήσουν και να διεκδικήσουν τα δικά τους θέλω. Τους δίναμε τη δυνατότητα και την κυριότητα της δικής τους επιλογής. Στη δική μου αντίληψη αποστολή των γονέων είναι και να στηρίζουν τις επιλογές των παιδιών τους. Και αν έχεις μεγαλώσει σωστά ένα παιδί τότε θα κάνει και εκείνο τις σωστές επιλογές. Παρότι με παίρνετε 15 και πλέον χρόνια πίσω, αν θυμάμαι σωστά, στην πρώτη μου συνάντηση με τη Γιώτα, η πρώτη μου εντύπωση είχε να κάνει με το πόσο όμορφη και συνάμα ευθύς ήταν. Δυο χαρακτηριστικά που διατηρεί μέχρι σήμερα. Είμαι, θέλω να σας πω, πολύ περήφανη και για τα τέσσερά μου παιδιά και για τις νύφες μου και για τον γαμπρό μου τον Γιώτη.
Έχετε αδυναμία σε κάποιο από τα εγγόνια σας περισσότερο; Είστε από τις γιαγιάδες που έχουν ας πούμε συμπάθεια στο παιδί που φέρει το όνομα τους, κυρία Παπαδοπούλου;
Έχω αδυναμία σε όλα μου τα εγγόνια, αν ρωτήσετε μάλιστα τα παιδιά μου θα σας παραπονεθούν ότι τα κακομαθαίνω. Ποια γιαγιά όμως δεν το κάνει; Και εγώ παρά το έντονο πρόγραμμά μου, θα έλεγα πως είμαι μια παραδοσιακή γιαγιά. Όχι όμως και στο θέμα του ονόματος παρότι και στις τρεις έως τώρα οικογένειες φρόντισαν να έχουν μια Φωτεινή! Βλέπετε, στο θέμα τον εγγονιών είμαστε γυναικοκρατούμενη οικογένεια, το σκορ είναι 7 προς 3… Το κάθε ένα αποτελεί ξεχωριστή ευλογία στη ζωή μου. Προσπαθώ να με νιώθουν πολύ κοντά τους, τα ζω όσο το δυνατό περισσότερο, τα παρατηρώ και ευχαριστώ τoν Θεό που υπήρξε γενναιόδωρος στην επιθυμία μου για μια μεγάλη οικογένεια. Ίσως επειδή ήμουν μοναχοπαίδι, μεγαλωμένη μάλιστα στο πανέμορφο πλην τεράστιο Παρίσι, όνειρό μου ήταν πάντα να αποκτήσω πολλά παιδιά.
Διαβάζοντας συνεντεύξεις σας παρατηρώ ότι η εικόνα της οικογένειάς σας, που βγαίνει προς τα έξω είναι πολύ δυνατή. Δείχνει αν θέλετε μια πολύ αγαπημένη και δεμένη οικογένεια. Τι είναι αυτό που σας ενώνει και τι είναι αυτό που σας κάνει να διαφωνείτε;
Είμαστε όντως μια πολύ αγαπημένη και δεμένη οικογένεια. Απαντώντας στην ερώτησή σας με μια φράση θα έλεγα πως μας ενώνει η αγάπη που νιώθουμε ο ένας για τον άλλον και μας κάνουν να διαφωνούμε σε διαφορετικές απόψεις, όχι σε θέματα ωστόσο ουσίας. Δηλαδή, όπως ακριβώς συμβαίνει σε όλες τις οικογένειες. Στις δύσκολες ημέρες που ο τόπος μας περνά, ο κοινωνικός ιστός ενισχύεται και μέσα από το θεσμό της οικογένειας ο οποίος παραμένει στην Κύπρο, ισχυρός. Μέσα από την οικογένεια βιώνουμε για πρώτη φορά την αλληλεγγύη. Και μόνο αν τη βιώσουμε θα θελήσουμε να την εκφράσουμε και στο κοινωνικό σύνολο.
Επιμέλεια: Ανδρέας Ζεν
Μακιγιάζ: Ανδρέας Ζεν
Μαλλιά: Ανδρέας Χριστοδούλου
Ρούχα από προσωπική συλλογή.
