Είναι η βιταμίνη του ήλιου. Γι’ αυτό και η κοινή λογική λέει ότι στην Κύπρο, όπου 300 μέρες το χρόνο έχουμε ηλιοφάνεια, δεν χρειαζόμαστε ειδική διατροφή ή συμπληρώματα, αφού τα επίπεδά της θα είναι περισσότερο από επαρκή. Αμ δε!
Της Νταϊάνας Αζά
Θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μυστήριο. Πώς αλλιώς να εξηγήσεις το γεγονός ότι, κόντρα σε ό,τι μέχρι σήμερα πίστευαν οι επιστήμονες, στη χώρα των 40 βαθμών κελσίου και του χειμώνα που μοιάζει με άνοιξη, ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού θα παρουσίαζε έλλειψη της βιταμίνης D. Κι όμως! Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, περίπου το 60% του πληθυσμού τόσο της Κύπρου όσο και της Ελλάδας έχουν έλλειψη ή και ανεπάρκεια, με τους ειδικούς να πατούν για λίγο το pause στις προειδοποιήσεις και να αρχίζουν τις προσπάθειες για τη σύσφιξη των σχέσεων με τον μέχρι πρότινος εχθρό μας.
ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ;
Τα γενικά αίτια έλλειψης της βιταμίνης D έχουν να κάνουν με μια φτωχή διατροφή, ανεπαρκή έκθεση στον ήλιο, νόσους του ήπατος ή του νεφρού που εμποδίζουν την ενεργοποίησή ή εντερικές διαταραχές που καθιστούν αδύνατη την απορρόφηση. Παρόλα αυτά, ακόμα κι αν δεν συντρέχουν αυτοί οι παράγοντες, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για την επάρκειά της, αφού έρευνες αποδεικνύουν ότι οι μεσογειακοί λαοί αντιμετωπίζουμε προβλήματα στην απορρόφηση της βιταμίνης D στον οργανισμό μας. Παρόλο που δεν υπάρχει κάποια επιβεβαιωμένη εξήγηση, μια από τις αιτίες που εμφανίζονται ως οι πιο πιθανές, έχουν να κάνουν με μια γενετική προδιάθεση ή με το σκουρόχρωμο δέρμα των μεσογειακών λαών, σε σχέση με αυτών της Βόρειας Ευρώπης, που δυσχεραίνει τη σύνθεση της βιταμίνης D από τον ήλιο στο δέρμα λόγω της μελανίνης. Ένας άλλος λόγος είναι πιθανώς τα αντηλιακά με υψηλό δείχτη προστασίας, τα ρούχα που καλύπτουν μεγάλο μέρος του σώματος και δεν αφήνουν τον ήλιο να εισχωρήσει τους περισσότερους μήνες του χρόνου στο δέρμα, αλλά και η διατροφή μας που είναι φτωχή σε λιπαρές τροφές που περιέχουν βιταμίνη D.
ΓΙΑΤΙ ΤΗ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ
Ανήκει στην κατηγορία των λιποδιαλυτών βιταμινών, η οποία παράγεται στον οργανισμό μας μέσω της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να συνιστά έκθεση του προσώπου και των χεριών στον ήλιο 30 λεπτά την ημέρα για τη βέλτιστη παραγωγή βιταμίνης D από τον οργανισμό μας. Γιατί είναι τόσο απαραίτητη για τον οργανισμό μας; Σύμφωνα με την κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο Αλεξία Ποταμίτου, συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και στη μεταφορά του στα οστά, στη ρύθμιση των επιπέδων του φωσφόρου και των αμινοξέων στο αίμα συμμετέχει στο μεταβολισμό του κιτρικού οξέος όπως και στο μεταβολισμό οστών και δοντιών, είναι απαραίτητη για ποιοτικό ύπνο, ενώ βοηθά στη μείωση του άγχους. Παράλληλα βοηθά στη φυσική άμυνα του οργανισμού μας, παράγοντας 200 ενδογενών αντιβιοτικών ουσιών από το ίδιο το σώμα, μειώνοντας τις επιπτώσεις από τον καρκίνο του μαστού μέχρι και 77%, καθώς και από τις επιπτώσεις από τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του προστάτη, αλλά και του διαβήτη σε ενήλικες και παιδιά. Σύμφωνα με την κ. Ποταμίτου, «η έλλειψη της βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη, χρόνια κόπωση, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακά νοσήματα, ραχίτιδα (κακή ανάπτυξη και αδυναμία των οστών), τετανία, με συνεχή τονικό σπασμό σε κάποιο μυ με συμπτώματα όπως κράμπες, σπασμούς στα χέρια και στα πόδια, λαρυγγόσπασμος και οστεομαλακία με αδύναμα, εύθραυστα οστά, κατάγματα, οστικό πόνο.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ
Η βιταμίνη D παρέχεται κυρίως από τρόφιμα ζωικής προέλευσης ειδικότερα από το συκώτι, το βοδινό, το μοσχάρι, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως γάλα, τυρί και βούτυρο και κάποια ψάρια όπως η ρέγκα, ο σολομός, ο τόνος και οι σαρδέλες. Το ίδιο και τα τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνη D, όπως είναι τα δημητριακά. Σε περίπτωση που τα επίπεδα είναι εξαιρετικά χαμηλά και ο γιατρός κρίνει πως δεν υπάρχουν περιθώρια ώστε τα επίπεδα να ανέβουν σταδιακά μέσω της διατροφής, τότε προτείνονται κάποια συμπληρώματα. Προσοχή όμως. Το αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής και η αμερικανική Επιχειρησιακή Ομάδα Υπηρεσιών Πρόληψης υποστηρίζουν ότι 600 διεθνείς μονάδες (IU) βιταμίνης D είναι αρκετές για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες και ότι η λήψη μεγαλύτερης ποσότητας δεν αποφέρει επιπρόσθετα οφέλη για την υγεία. Αντιθέτως, η υπερβολική ποσότητα μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό πέτρας στα νεφρά, στη θρόμβωση ή και στο έμφραγμα.
