Η πιο κάτω ιστορία είναι φανταστική. Το πρόβλημα όμως είναι πραγματικό.
Απόγευμα στις 5:00. To κουδούνι κτυπά. Είναι το πρώτο ραντεβού στο γραφείο μου με την Μ. Στο τηλέφωνο δεν είπαμε πολλά. Είναι γύρω στα 30-35. Φαίνεται ντροπαλή και δεν με κοιτά στα μάτια.
« Γεια σας. Είμαι η Μ. Έχουμε ραντεβού στις 5:00».
«Γεια σας. Είμαι ο Χάρης. Κοπιάστε. Ελάτε καθήστε. Tί σας φέρνει εδώ σήμερα;»
«Noμίζω ότι έχω κατάθλιψη. Έχω απομονωθεί τον τελευταίο χρόνο από όλους. Νιώθω μεγάλη μοναξιά και δεν το αντέχω».
«Τί έχει προηγηθεί;»
«Από μικρή είχα και έχω άγχος όταν πρέπει να έχω επαφές με κόσμο. Φοβάμαι ότι οι άλλοι θα με κρίνουν και θα με απορρίψουν. Είμαι σχεδόν πάντα σίγουρη ότι οι άλλοι σκέφτονται αρνητικά πράγματα για μένα».
«Είναι η πρώτη φορά που κάνετε ψυχοθεραπεία;»
«Ναι.»
«Aν θέλετε δώστε μου κάποια παραδείγματα σχετικά με το άγχος που έχετε όταν πρέπει να έχετε επαφές με κόσμο».
«Την τελευταία φορά που πήγα για καφέ με την κολλητή μου ήταν πριν 6 μήνες. Ένιωθα όλα τα μάτια πάνω μου, άρχισα να ιδρώνω και να τρέμω. Ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί. Όταν μου λένε οι λίγοι φίλοι που έχω να πάω για καφέ λέω όχι. Ίσως να νομίζουν ότι τους σνομπάρω αλλά δεν είναι έτσι».
«Το γραφείο που δουλεύω είναι open plan. Νιώθω άβολα να μπω στο γραφείο όταν οι συνάδελφοι είναι ήδη καθισμένοι έτσι είμαι στο γραφείο από τις 7:00 αντί στις 8 :30. Ίσως να νομίζουν ότι δεν έχω κάτι καλύτερο να κάνω αλλά δεν είναι έτσι».
«Τα μεσημέρια τρώω μόνη μπροστά από τον υπολογιστή. Νιώθω άβολα να τρώω και να πίνω μπροστά σε άλλους. Ίσως να νομίζουν ότι είμαι παράξενη και δεν τους συμπαθώ αλλά δεν είναι έτσι».
« Θέλω να έχω σχέση… Ο καινούργιος συνάδελφος με φλερτάρει. Είναι ωραίο παιδί και φαίνεται έξυπνος. Κάποιες φορές βρισκόμαστε στον διάδρομο και θέλει να κάνει συζήτηση. Αποφεύγω να τον κοιτάω στα μάτια, χαμογελώ αμήχανα και συντομεύω την συζήτηση μας. Φαντάζομαι ότι θα πιστεύει ότι δεν μου αρέσει ενώ δεν είναι έτσι ».
«Χάνω τα λόγια μου και το μυαλό μου παθαίνει blackout όταν η προϊστάμενη μου με καλεί στο γραφείο της να μιλήσουμε για δουλειά. Με πιάνει δύσπνοια και ζάλη. Μάλλον θα νομίζει ότι είμαι τρελή αλλά δεν είναι έτσι ».
«Το χειρότερο είναι όταν έχουμε την εβδομαδιαία συνάντηση της ομάδας στο γραφείο και πρέπει να δώσω αναφορά για την πρόοδο της δουλειάς μου. Μόνο που το λέω αγχώνομαι. Το προηγούμενο βράδυ δεν κοιμάμαι και νιώθω πανικοβλημένη. Στην τελευταία συνάντηση με έπιασε ταχυκαρδία και σφίξιμο στο στήθος. Ο φόβος ότι θα κοκκινήσω είναι οδυνηρός. Οι άλλοι ίσως να σκέφτονται ότι δεν είμαι σίγουρη για την δουλειά μου αλλά δεν είναι έτσι».
«Τις προάλλες πήρα καινούργια ρούχα και κάποια δεν μου άρεσαν τελικά. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα πήγαινα στο κατάστημα να τα επιστρέψω έτσι είπα στην κολλητή μου να πάει. Είναι στην μόνη που έχω μιλήσει για το πρόβλημα μου και έτσι καταλαβαίνει».
Η Μ. θυμάται ότι δυσκολευόταν στο δημοτικό να απαγγέλει ποιήματα στην τάξη μπροστά από τους άλλους και μάλιστα πήγε σε ψυχολόγο γιατί έκανε εμετούς πριν το σχολείο. Ποτέ δεν σήκωνε το χέρι να μιλήσει. Στο γυμνάσιο το ίδιο. Στις ομαδικές εργασίες έμενε πάντα σιωπηλή. Το πανεπιστήμιο ήταν μια εφιαλτική περίοδος για την Μ. Θυμάται ότι δεν κοιμόταν σχεδόν καθόλου πριν από κάθε προφορική εξέταση. Κατά την διάρκεια της προφορικής εξέτασης ήταν τρομοκρατημένη, είχε ναυτία, αναστατωμένο στομάχι και κοκκίνιζε.
«Πώς νιώθετε τώρα που μου μιλάτε;». Της κάνω αυτή την ερώτηση γιατί η ψυχοθεραπεία είναι μια έκθεση σε άλλους και ίσως φοβάται ότι θα την κρίνω ή σκέφτομαι αρνητικά για αυτήν. Απαντά λακωνικά.
«OK».
Η πρώτη διαγνωστική μου υπόθεση είναι ότι η Μ. υποφέρει από κοινωνικό άγχος και ίσως κατάθλιψη. Αλλά θα πρέπει να συνεχίσω να συλλέγω πληροφορίες. Το θετικό είναι ότι νιώθει άνετα μαζί μου και άρχισα να κτίζω την θεραπευτική σχέση.
Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη για την αποδοτική αντιμετώπιση του κοινωνικού άγχους/φοβίας.
Χάρης Βασιλειάδης
Ψυχολόγος με ειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία
Εγγεγραμένος στο Μητρώο Ψυχολόγων Κύπρου και ΓαλλίαςΤηλ: 95 96 50 71
Facebook : Haris Vassiliades Clinical Psychology/Psychotherapy
