«Πριγκίπισσα του λαού» – ντροπαλή, αριστοκρατική, αλλά και θερμή, επικοινωνιακή, συμπονετική. Τρυφερή μητέρα. Glam και αναγνωρίσιμη μιντιακή περσόνα. Και πίσω απ’ όλες αυτές τις μάσκες, μια ερωτική αλλά «ραγισμένη» γυναίκα. Τα ρούχα της, ήταν η «στολή» της.
Της Κάλλιας Καστάνη
Εκτός από όλα τα άλλα, η lady Di υπήρξε, βεβαίως, ένα από τα μεγαλύτερα fashion icons του 20ου αιώνα. Το στιλ της -που άλλαζε όσο και η ίδια μεγάλωνε, «εκπαιδευόταν» και ωρίμαζε- καταγράφτηκε, σχολιάστηκε, επικρίθηκε, λατρεύτηκε, μισήθηκε και αντιγράφτηκε μανιωδώς από εκατομμύρια γυναίκες. Το ερώτημα, μέχρι σήμερα, είναι: άραγε η Diana δημιούργησε τη μόδα που «έντυσε» το μύθο της; Ή μήπως έγινε το αντίστροφο. Μήπως τα ρούχα, εν τέλει, έπλασαν, ζωντάνεψαν, υποστήριξαν το «ρόλο Diana»;
Όπως φαίνεται και οι δύο εκδοχές μπορεί να είναι αληθινές. Γνωστοί στιλίστες, fashion editors και σχεδιαστές μίλησαν για τις εμφανίσεις της πρόωρα χαμένης πριγκίπισσας της Ουαλίας, αναλύοντας το στιλ και τα πιο «εικονικά» της outfits σε ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στο εγγλέζικο Channel 4. Το συμπέρασμα όλων ήταν πως η lady Di γνώριζε καλά τη σημειολογία ενός ρούχου. Οι εμφανίσεις της -στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον- ήταν καλά μελετημένες, καθεμία επεδίωκε να «στείλει» στο κοινό ένα μήνυμα. Και συνήθως, το πετύχαινε.
1980 – 1985: ΤΑ «ΑΒΕΒΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ»
Βέβαια, όταν ντεμπουτάρισε στο κοσμικό προσκήνιο, ως lady Diana Spencer ντροπαλή νηπιαγωγός – αριστοκρατική και καλοαναθρεμμένη αρραβωνιαστικιά του πιο περιζήτητου εργένη της Μεγάλης Βρετανίας, τα ρούχα της ήταν βαρετά, το γούστο της ανύπαρκτο. Με τις μακριές floral φούστες της, τα preppy παστέλ, τις ζακέτες με ζακάρ, τις δαντέλες, τα βολάν, τα φιογκάκια, τις σουρίτσες και τα πουκάμισα με τους ψηλούς, γιακάδες η Diana ήταν ένα «Laura Ashley» σύννεφο, με κόκκινα μάγουλα. Η ενσάρκωση του «τυπικού εγγλέζικου ρόδου» της εξοχής. Classy, αλλά βαρετού. Σχεδόν απελπιστικά παλαιομοδίτικου.
Είναι ολοφάνερο πως, μέχρι τότε, το κεφάλαιο «στιλ» δεν είχε απασχολήσει διόλου την Diana. Σύμφωνα, μάλιστα, με το ντοκιμαντέρ του Channel 4, ακόμα και το περίφημο electric blue ταγιέρ με το οποίο εμφανίστηκε στην ανακοίνωση των αρραβώνων της (σ.σ. αυτό, με τη ζώνη στη μέση), αγοράστηκε την τελευταία στιγμή από τα Harrods, στο οποίο η lady Di κατέφυγε όταν η πωλήτρια μιας πανάκριβης, αποκλειστικά haute couture μπουτίκ, της είπε πως δεν είχε «τίποτα που να της ταιριάζει». Το ρούχο, παραήταν μεγάλο και σίγουρα έμοιαζε ακατάλληλο για την περίσταση, ωστόσο έδειχνε την πρόθεση της να «ενηλικιωθεί» ενδυματολογικά.
1986 -1992: Η «ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ DYNASTY DI»
Πράγμα που έγινε όταν η Diana κατάλαβε κάτι πάρα πολύ απλό: για να «παίξει» την πριγκίπισσα, έπρεπε να ντύνεται σαν πριγκίπισσα. Αυτή η διαπίστωση σηματοδότησε την έναρξη της «περιόδου Δυναστείας» στην ντουλάπα της: το νυφικό της με τα φουσκωτά μανίκια, τις 10.000 πέρλες και την τεράστια ουρά από ταφτά και δαντέλα ήταν, σαφώς, μια χολιγουντιανή υπερβολή. Όπως θα εξηγούσε, αργότερα η designer Εizabeth Emanuel, το ρούχο είχε σχεδιαστεί ώστε να εκπληρώσει τις προσδοκίες του κόσμου σχετικά με το τι θα έπρεπε να φορά μια «μικρή πριγκίπισσα» στο γάμο της. Έπρεπε να είναι -και να δείχνει -παραμυθένιο.
Με την ίδια λογική οργανώθηκε και η γκαρνταρόμπα της lady Di, τουλάχιστον στην αρχή. Έπρεπε, όπως αποκάλυψε η πρώην στιλίστριά της, Anna Harvey, η Diana να μεταμορφωθεί από ένα ντροπαλό κορίτσι, μάλλον αδιάφορο για τη μόδα, σε αληθινή πριγκίπισσα.
Κι αυτό ήθελε πολλή δουλειά. Στην αρχή το στιλιστικό ύφος της ήταν μπερδεμένο, περιελάμβανε φαρδιά, συντηρητικά ταγιέρ με τεράστιες βάτες, φιόγκους και εντυπωσιακά καπέλα, φουσκωτές balloon φούστες, «βαριές» Bruce Oldfield τουαλέτες, ρούχα ντάμας, αταίριαστα για την ηλικία της. Επέμενε στα χρώματα «Ο κόσμος πρέπει να μπορεί να με εντοπίζει μες στο πλήθος», τόνιζε στη Harvey. Σταδιακά, όσο ο γάμος της κλονιζόταν, το ενδιαφέρον της Diana για τα ρούχα μεγάλωνε. Άρχισε να ρισκάρει περισσότερο, να παίζει με την ανοχή του πρωτοκόλλου και τα όρια της μόδας: έξωμες, ονειρικές τουαλέτες, βραδινά από παγιέτες, βελούδο και σιφόν, τολμηρά κοψίματα έντονα χρώματα, ντεκολτέ που προσκαλούσαν τα αντρικά βλέμματα. Κοστούμια και ταγιέρ σε στενότερες φόρμες, που διέγραφαν τα σώμα της. Λιγοστά, επιλεγμένα, ακριβά κοσμήματα.
Χάρη στους αγαπημένους της σχεδιαστές -την ελληνικής καταγωγής Christina Stambolian και ιδίως την Catherine Walker- η Diana έκανε μερικές συγκλονιστικές εμφανίσεις. Ίσως η πιο εντυπωσιακή ήταν αυτή, με την σκούρα μπλε mermaid τουαλέτα του Victor Edelstein, στο δείπνο που παρέθεσε το ζεύγος Reagan, στον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο του 1985.
«H Diana είχε εκμυστηρευτεί στη Νancy Reagan την επιθυμία της να χορέψει με τον John Travolta», θυμάται η Harvey. «Ο ηθοποιός προσκλήθηκε στην εκδήλωση και μάλιστα ασυνόδευτος, πράγμα που δεν μπορούσε να εξηγήσει. Ύστερα, γύρω στη μέση της βραδιάς, η Nancy Reagan στράφηκε προς το μέρος του και του είπε: «Δεν θα ζητήσεις από τη Di να χορέψετε;». «Αδύνατον, δεν μπορώ!», ήταν η απάντησή του, όμως η Nancy επέμενε. Έτσι η Diana και ο Travolta βρέθηκαν να λικνίζονται στην πίστα για περισσότερο από μισή ώρα, χωρίς διακοπή. Για να είμαι ειλικρινής, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι θα σκεφτόταν ο Prince Charles όλη αυτή την ώρα…». Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές πως το συγκεκριμένο ρούχο δεν είχε επιλεγεί τυχαία.
1992-1997: THE CHIC YEARS
Μπορεί να της πήρε λίγο χρόνο μέχρι να βρει τον «βηματισμό» ή το στιλ της, όμως από τη στιγμή που πάτησε γερά στα πόδια της η Diana εξελίχθηκε ταχύτατα σε ένα fashion icon που ενέπνεε ή και επηρέαζε τους σχεδιαστές. «Από ένα σημείο και πέρα, ήξερε ακριβώς τι της άρεσε. Σκεπτόταν και προετοίμαζε πολύ προσεκτικά τι θα φορούσε σε κάθε περίπτωση», εξηγεί η Anna Harvey. «Και δεν είχε πάντα σχέση με το τι ήταν «της μόδας», εκείνο το διάστημα. Η Diana δημιουργούσε πια τη μόδα – όχι το αντίστροφο».
Έτσι ακριβώς συνέβη και με το περίφημο «φόρεμα της Εκδίκησης», το μαύρο κοντό, μεταξωτό φόρεμα, με τους ακάλυπτους ώμους και το βαθύ σκίσιμο, που σόκαρε τα media. Το φόρεσε, με ένα choker από πέρλες στο καλοκαιρινό πάρτι της Serpentine Gallery, τον Ιούνιο του 1994, την ίδια μέρα που ο Charles -πρώην αλλά όχι επίσημα- άντρας της παραδέχτηκε δημόσια, πως την είχε απατήσει με την Camilla Parker Bowles Όπως αποκάλυψε η σχεδιάστρια Christina Stambolian, το φόρεμα κρεμόταν στην ντουλάπα της τρία χρόνια, γιατί «η πριγκίπισσα το θεωρούσε πολύ τολμηρό». Εκείνο το βράδυ, όμως, η Diana ήθελε να δείχνει πιο σέξι και εκθαμβωτική από ποτέ. Tο ρούχο της ήταν ένα fashion statement, μια δήλωση. Έλεγε πως το παραμύθι είχε τελειώσει, είχε καταρρεύσει, δεν υπήρχε γάμος, όλα ήταν ψέμα, βιτρίνα, δεν υπήρχε τίποτα – τα stillettos της ήταν μαχαίρια, έκοβαν τις συμβάσεις που την κρατούσαν δεμένη. Η lady Di, στην ουσία φώναζε «είμαι ελεύθερη». Και την άκουσε όλος ο πλανήτης.
Λίγο αργότερα, ο επίσημος χωρισμός της, θα της επέτρεπε να ξεθαρρέψει κι άλλο ενδυματολογικά, να φορέσει jeans, μίνι φορέματα και ταγιέρ που αποκάλυπταν τα πόδια της, ξένους σχεδιαστές, Versace, Azagury ή Lacroix που ως τότε της ήταν απαγορευμένοι. Πριν το 1997, που χάθηκε σε κείνο το τραγικό δυστύχημα, σε ένα τούνελ στο Παρίσι, η Di έδειχνε στην ουσία πιο κομψή και fit από ποτέ.
Όσοι, λοιπόν, σήμερα, συζητούν για το στιλ ή για το «shopping effect» της Kate Middleton ή για το αν τα ρούχα των σχεδιαστών που επιλέγει ξεπουλάνε, ξεχνούν πως η δούκισσα του Cambridge έρχεται δεύτερη – στην ουσία, η Kate καλείται να διαχειριστεί την κληρονομιά που της άφησε η «Queen of Hearts». Η Diana ήταν που άλλαξε την κοινή αντίληψη πως οι βασιλικές οικογένειες, είναι ένα τσούρμο κακοντυμένοι άνθρωποι με παστέλ ταγιέρ και τεράστια καπέλα. Και μετά, άνοιξε την πόρτα και άφησε να μπει μια πνοή φρέσκου αέρα, μόδας και φινέτσας στα κουρασμένα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ…
