Έχει τη φήμη του αυστηρού και μετρημένου αλλά και μια σοβαρή, στιβαρή, για κάποιους ακόμη και βλοσυρή, δημόσια εικόνα. Όταν, όμως, την προηγούμενη εβδομάδα παρέλαβε το βραβείο σεναρίου από το Φεστιβάλ των Καννών, ακόμη και το χειλάκι του Λάνθιμου δεν μπορούσε παρά να σκάσει ένα τόσο δα χαμόγελο χαράς.
Του Κώστα Μπουρούση
Σ’ αρέσουν δεν σ’ αρέσουν, τις καταλαβαίνεις δεν τις καταλαβαίνεις, οι ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου είναι μάλλον το μοναδικό εξαγώγιμο πολιτιστικό προϊόν της Ελλάδας. Ακόμη περισσότερο, ο ίδιος ο Λάνθιμος είναι ο μοναδικός Έλληνας που μπορεί να υποστηρίξει το προσωνύμιο του διεθνούς ακτινοβολίας σταρ, μολονότι λόγω χαρακτήρα και κοσμοθεωρίας δεν θα το διεκδικούσε ποτέ για τον εαυτό του. Χολιγουντιανοί ηθοποιοί, όπως οι Nicole Kidman και Rachel Weisz δηλώνουν ορκισμένες fans του και τον προσεγγίζουν οι ίδιες ώστε να γίνουν μούσες του λανθιμικού κινηματογραφικού σύμπαντος. Περιοδικά-βίβλοι του lifestyle σαν το «V Magazine» του αναθέτουν «εναλλακτικές», εικονοκλαστικές φωτογραφήσεις Αγγέλων της Victoria’s Secret (βλ. Το shooting που επιμελήθηκε με πρωταγωνίστρια την Taylor Hill).
Το Amazon τού έχει εμπιστευθεί την πρώτη του τηλεοπτική παραγωγή για το Prime -ένα ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστή τον Colin Farrell- ενώ ο George Clooney βρίσκεται ανάμεσα στους παραγωγούς της νέας σειράς που ετοιμάζει με πρωταγωνίστρια την Kirsten Dunst – η αλήθεια είναι πως η τελευταία ταιριάζει κουτί στη λανθιμική αισθητική. Tα φεστιβάλ τον αγαπούν κι αυτό βγαίνει στη συλλογή των βραβείων του -έχει διακριθεί τρεις φορές στις Κάννες, μία στο Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ μέσα σε πέντε χρόνια ήταν δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ.
Όταν την προηγούμενη Κυριακή παραλάμβανε το βραβείο σεναρίου για την ταινία «The Killing of A Sacred Deer» -το σενάριο υπογράφει και πάλι μαζί με τον Ευθύμη Φιλίππου- στο Palais des Festivals των Καννών, λογικά ο Λάνθιμος πρέπει να ήταν διπλά χαρούμενος. Αφενός γιατί ήταν το καλύτερο δώρο γενεθλίων του, τα οποία γιόρτασε την προηγούμενη της απονομής, αφετέρου γιατί μέσω των φεστιβάλ εδραιώνει διεθνώς την παρουσία του ως ένας από τους σημαντικούς και σίγουρα πιο ενδιαφέροντες σκηνοθέτες που ιντριγκάρουν τους ηθοποιούς, τους παραγωγούς (και άρα χρηματοδότες). Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του, ωστόσο, παραμένει το γεγονός πως οι ταινίες του ερεθίζουν το κοινό, συζητιούνται τουλάχιστον στα ντόπια κοινωνικά δίκτυα -όπου πρόσφατα στήθηκαν ομηρικοί καβγάδες με φανατικούς Λανθιμολάτρες και ορκισμένους Λανθιμομάχους- αγαπιούνται ή μισιούνται με πάθος.
Το ακόμη πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι αυτά τα φιλμ γεννιούνται από έναν ψηλό, μουσάτο τύπο για τον οποίο ξέρουμε λίγα και ο ίδιος δεν μοιάζει διατεθειμένος να μας αφήσει να μάθουμε περισσότερα – οι συνεντεύξεις δεν είναι η αγαπημένη του ασχολία, πολύ δε περισσότερο σε ελληνικά Μέσα τα τελευταία χρόνια. Πολιτογραφημένος κάτοικος Λονδίνου, ο Λάνθιμος έχει επιλέξει πλέον να δημιουργεί μακριά από την Ελλάδα – στην πραγματικότητα και πρακτικά δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς.
Σε παλαιότερη συνέντευξή του δήλωνε στον Guardian πως περνούσε ωραία στη βρετανική πρωτεύουσα και πως του άρεσε μαζί με το τότε κορίτσι του, νυν σύζυγό του Αριάν Λαμπέντ να τρώνε έξω. «Η Αριάν νοσταλγεί την Ελλάδα περισσότερο από ό,τι εγώ. Αλλά πηγαίνουμε συχνά για διακοπές. Πηγαίνω για να δουλέψω με τον Ευθύμη, τον σεναριογράφο μου και απλά περνάμε 10 μέρες μαζί και μετά γυρνάω στο Λονδίνο και δουλεύουμε μέσω skype», δήλωνε σε άλλη συνέντευξή του στην Criterion Collection λίγες ημέρες μετά την προβολή του «Αστακού» στο New York Film Festival, το φθινόπωρο του 2015. Τίποτα υπερβολικό ή φανταχτερό δεν υπάρχει στη ζωή του Λάνθιμου, πέρα από την αυτονόητη λάμψη των χολιγουντιανών σταρ που πρωταγωνιστούν στις ταινίες του και οι οποίοι δηλώνουν, ενίοτε με περίσσια ειλικρίνεια, πως δεν καταλαβαίνουν ακριβώς σε τι ταινίες παίζουν. «Δεν προσπαθώ να τους προσαρμόσω μέσα σε κάτι που φαντάζομαι εγώ, αλλά να “πάρω” ό,τι μπορώ από εκείνους, που πιστεύω ότι θα εμπλουτίσει αυτό που έχουμε γράψει στο σενάριο», είπε ο ίδιος στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την προβολή του «A Killing of a Sacred Deer» στις Κάννες. Συμπλήρωσε ακόμη πως κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων συνήθιζε να λέει στη Nicole Kidman πως έκαναν κωμωδία, προκειμένου εκείνη να μην παίρνει τόσο στα σοβαρά ό,τι γινόταν. Παρεμπιπτόντως, το «Ιερό Ελάφι» του Λάνθιμου αντλεί αναφορές από την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευρυπίδη, για να πει μια ιστορία με κεντρικό άξονα τη δικαιοσύνη, την απόδοσή της και -κυρίως- τις συνέπειές της.
Σε κάθε περίπτωση ο δημιουργός που πάλαι ποτέ συνσκηνοθετούσε με τον Λάκη Λαζόπουλο ελληνικές, mainstream κινηματογραφικές ταινίες (βλ. «Ο καλύτερός μου φίλος»), επιμελείτο σκηνοθετικά βίντεο κλιπ ντόπιων αλλοτινών ακμαίων ποπ ειδώλων, όπως η Δέσποινα Βανδή («Δέκα Εντολές») ή ο Σάκης Ρουβάς («Θέλεις ή δε θέλεις») ή διαφημιστικά σποτ, μοιάζει πλέον σαν να βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον όταν περιβάλλεται από χολιγουντιανούς σταρ ή ακόμη κι όταν ο ίδιος διασχίζει το περίφημο κόκκινο χαλί. Άλλωστε, διαθέτει πλέον και την ανάλογη εμπειρία αλλά και την τεχνογνωσία, από το 2011 όταν βρέθηκε υποψήφιος για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας με τον περίφημο «Κυνόδοντα», την ταινία μέσω της οποίας εντυπώθηκε στη συνείδηση του κοινού και -φυσικά- λατρεύτηκε από τους hipsters. Έχοντας δημιουργήσει πλέον ένα ολόδικό του «αποστειρωμένο», για κάποιους ακαταλαβίστικο, σίγουρα αμφιλεγόμενο σύμπαν, πολλαπλασιάζει την περιέργεια μα και έλκει τα βραβεία. Το καλύτερο απ’ όλα; Ό,τι κι αν του καταλογίζουν -καλό ή κακό, μέτριο ή αριστουργηματικό- καταφέρνει να δείχνει ότι δεν του καίγεται καρφί.
