Εκεί όπου ο επισκέπτης ζει σαν ντόπιος
Λίμνες και πετρόχτιστοι οικισμοί, πανέμορφες διαδρομές, γεύσεις και μυρωδιές… Το 2ο Συνέδριο Οινοτουρισμού στη Δυτική Μακεδονία, στο οποίο παρευρέθηκα πρόσφατα, άνοιξε το δρόμο και για άλλες θεματικές μορφές τουρισμού.
Μέσα Νοεμβρίου και η πρόσκληση για το 2ο Συνέδριο Οινοτουρισμού στη Δυτική Μακεδονία με ξαφνιάζει ευχάριστα. Τίτλος του συνεδρίου «Συνέργειες οινοτουρισμού με άλλες θεματικές μορφές τουρισμού». Αν και προσπαθώ να αλιεύσω όσες περισσότερες πληροφορίες από τον ΕΟΤ Κύπρου δεν χάνω την ευκαιρία και παραμονή της γιορτής μου βρίσκομαι σε ένα αεροπλάνο με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. Φτάνουμε στο αεροδρόμιο μαζί με τη Θέα γύρω στις 5μ.μ με τον ήλιο να μας κλείνει το μάτι. Επιβιβαζόμαστε στο μικρό μας λεωφορείο και κατευθυνόμαστε στο Ανατολικό στη Δ. Μακεδονία, όπου σε ένα παραδοσιακό «καζάνι» απόσταξης τσίπουρου στήνεται μεγάλο γλέντι. Υπό τους ήχους απ’ τα χάλκινα, ο ιδιοκτήτης του αποστακτηρίου Θοδωρής Μωϋσιάδης μας κερνά ζεστό τσίπουρο και λιχουδιές της περιοχής. Το γλέντι ανάβει για τα καλά και οι χοροί φτιάχνουν τη διάθεση.
Με ένα πλατύ χαμόγελο κατευθυνόμαστε προς το Νυμφαίο, το χωριό που θα μας φιλοξενεί για 2 μέρες. Φτάνουμε εκεί τα μεσάνυχτα και τα λιθόστρωμα δρομάκια μας προϊδεάζουν για το τι θα αντικρίσουμε το πρωί. Το ζεστό καλωσόρισμα της κ. Ελένης από τον ξενώνα Νύμφες εξαφανίζει όλη την κούραση. Μας σερβίρει λικέρ με άγριες φράουλες που φτιάχνει η ίδια και μας οδηγεί στα δωμάτια μας. Όλα με ονόματα από τις 6 Νηρηίδες [Νύμφες της θάλασσας). Λαμπετία, Δάφνη, Ευρυδίκη, Φαέθουσα, Φιλύρα, Καλυψώ. Εγώ μένω στη Λαμπετία, θυγατέρα του Ήλιου και της νύμφης Νεαίρας.
ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ
Οι μυρωδιές από το πρωινό μας κατευθύνουν προς τη cozy σάλα του ξενώνα. Από το παράθυρο βλέπουμε τη μοναδική θέα και δεν κρατιόμαστε. Βγαίνουμε στη βεράντα και είναι λες και ζούμε σε παραμύθι. 13 Νοεμβρίου, ανήμερα της γιορτής μου και σίγουρα ο Θεός θέλησε να μου χαρίσει το ωραιότερο δώρο. Πετρόχτιστα αρχοντικά με ιδιόμορφες στέγες από λαμαρίνα για να μην κρατούν το χιόνι, η Νίκειος Σχολή στο βάθος και γύρω – γύρω πανύψηλα δέντρα οξιάς, συνθέτουν ένα πανέμορφο σκηνικό. Θα μπορούσα να χαζεύω για ώρες αυτόν το μοναδικό πίνακα που δημιούργησαν οι άνθρωποι και η φύση. Δεν είναι τυχαίο που, σύμφωνα με την UNESCO, το Νυμφαίο είναι ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης.
Αν και θέλουμε ο χρόνος να σταματήσει εκεί, η γλυκύτατη κ. Ελένη μας καλεί να απολαύσουμε το πλούσιο μαμαδίστικο πρωινό της. Τραγανή, αρωματική κολοκυθόπιτα που φτιάχνει η ίδια, μαρμελάδες με φρούτα από το περιβόλι της στη Νάουσα, φρέσκο ντόπιο βούτυρο (η γεύση του μοναδική), φέτα, αλλαντικά από μια μικρή μονάδα παραγωγής στον τόπο καταγωγής της. Μορταδέλα με φιστίκια Αιγίνης και τρούφα και φιλετάκι χοιρινό με πιπέρια περιμετρικά. Το μέλι είναι από την περιοχή όπως και το ζυμωτό – λευκό και μαύρο – ψωμί. Ξεκινάμε με τον σπιτικό τραχανά, όπου προσθέτουμε κρουτόν και φέτα όπως προτείνει η ίδια. Προϊόντα αυθεντικά, γεύσεις μοναδικές.
Παίρνουμε το λιθόστρωτο δρομάκι και παίζουμε με τα φύλλα του Φθινοπώρου που έχουν απλωθεί περίτεχνα στο μονοπάτι. Το λεωφορείο μας περιμένει με προορισμό το Αμύνταιο. Η θέα μαγευτική. Η λίμνη των Πετρών και τα «σύννεφα» που δημιουργεί το ορυχείο του Αμυνταίου συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό.
ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ
Πρώτη στάση σε ένα από τα ωραιότερα οινοποιεία της Ελλάδας με πολυβραβευμένα κρασιά, το οποίο δημιουργήθηκε το 1997 από τον έμπειρο αμπελουργό Μάκη Μαυρίδη και τον χημικό-οινολόγο Άγγελο Ιατρίδη. Τη δική μας ξενάγηση αναλαμβάνει η κόρη του κ. Μαυρίδη, Εμορφίλη. Από την πρώτη στιγμή μας μεταδίδει το πάθος της για το κρασί. Είναι η περίοδος που εμφιαλώνουν και οι εργάτες βρίσκονται υπ’ ατμών. Οι μεγάλες δεξαμενές είναι γεμάτες με τη φετινή εσοδεία και οι ζυμώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει. Δίπλα τους όμως και κάποιες μικρές. «Αυτές είναι για να πειραματιζόμαστε εμείς η νέα γενιά», λέει η γλυκιά Εμορφίλη και είμαι σίγουρη πως η νέα γενιά οινοποιών θα πάρει τη χώρα πολύ μπροστά. Κάνουμε τη βόλτα μας στο εντυπωσιακό οινοποιείο, δοκιμάζουμε τα εξαιρετικά κρασιά με πλούσια αρώματα και αντιλαμβανόμαστε τη σπουδαία δουλειά που γίνεται μέχρι η τελευταία σταγόνα να φτάσει στο ποτήρι μας. Η Εμορφίλη μας ανακοινώνει την ετοιμασία μιας μικρής μονάδας καταλυμάτων, εντός του αμπελώνα καθώς και ένα εστιατόριο όπου θα διεξάγονται και μαθήματα μαγειρικής. Δίνουμε ραντεβού για να φτιάξουμε κυπριακές συνταγές με κρασί.
Μεσημέρι και οι Πιπεριές Φλωρίνης μας περιμένουν. Κρεμασμένες σε κλωστές πίσω από ένα ξύλινο τραπέζι γεμάτο με τα καλούδια από το εργαστήριο Πιπεριάς Ναουμίδη δημιουργούν ένα υπέροχο καμβά. Κάνουμε βόλτα στο εργαστήριο και εντυπωσιαζόμαστε ακόμα πιο πολύ. Οι εργάτες ετοιμάζουν τις μουστοπιπεριές με τον πατροπαράδοτο τρόπο. Οι πιπεριές γεμίζονται με ψιλοκομμένα λαχανικά και στη συνέχεια μπαίνουν σε βάζα με μούστο, από ξινόμαυρο κρασί που φημίζεται η περιοχή. Στην γκάμα με τα φανταστικά προϊόντα της εταιρείας και το Πιπερόμελο, το πιπερόκαμα, και οι πιπερόσαλτσες. Γεύσεις αυθεντικές, πρωτόγνωρες. Θα μπορούσα να επισκεφθώ την περιοχή ξανά και ξανά για να δοκιμάσω αυτές τις ντόπιες συνταγές. Στο χώρο και η πρόεδρος του ΕΟΤ, Άντζελα Γκερέκου.
Πιάνουμε την κουβέντα και καταλαβαίνω αμέσως το πάθος της να στηρίξει την περιοχή, τον Οινοτουρισμό και τις άλλες μορφές τουρισμού όπως είναι και ο τίτλος του σεμιναρίου.
Επόμενος σταθμός ένα ιστορικό οινοποιείο στο Αμύνταιο. Σε μια προσεγμένη αίθουσα με τοιχογραφίες εμπνευσμένες από διονυσιακές τελετές, γίνεται γευστική δοκιμή των κρασιών και συνοδεύονται με τυριά, ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα, όλα από την περιοχή. Μας κάνει εντυπώσει το αποξηραμένο ροδάκινο. Απολαμβάνοντας, τα μεστά κρασιά η Υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη μας εξηγεί πως μια σκέψη της το καλοκαίρι και η επιμονή της, οδήγησε στην υλοποίηση του 2ου Συνέδριο Οινοτουρισμού στη Δυτική Μακεδονία, τη πατρίδα του ξινόμαυρου, της δεύτερης ελληνικής εμβληματικής ποικιλίας.
Μου κάνει εντύπωση η απλότητα, το σθένος της να βοηθήσει τους οινοποιούς, αλλά και όλους τους επαγγελματίες της περιοχής.
Γύρω στο μεσημέρι φτάνουμε στο κτήμα Δημόπουλος, που περιβάλλεται από 440 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων. Η φιλοσοφία του κτήματος εστιάζεται στη δημιουργία premium οίνων εξαιρετικής ποιότητας, με σκοπό την ανάδειξη του ιδιαίτερου terroir της περιοχής του Ξινού Νερού, στο Αμύνταιο.
Στο χώρο διεξάγεται και το 2ο Συνέδριο Οινοτουρισμού. Όπως ανέφερε η Υφυπουργός Τουρισμού κ. Ζαχαράκη, «Ο ελληνικός οινοτουρισμός αποτελεί μία από τις πλέον δυναμικά ανερχόμενες μορφές τουρισμού, με συνεχή ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, και με ακόμα ισχυρότερες προοπτικές για το μέλλον. Σε διεθνές επίπεδο ήδη αποτελεί τουριστική τάση που συνεχώς κερδίζει έδαφος». Η ανάπτυξη αυτή, σημειώνει, εντάσσεται σε μια παγκόσμια μεταβολή των τουριστικών προτύπων, με αναζήτηση μιας πέρα από τα συνηθισμένα ταξιδιωτικής εμπειρίας, του “slow tourism”, δηλαδή του τουρισμού χωρίς βιασύνη, που εστιάζει στην εμβάθυνση της τουριστικής εμπειρίας.
Από την πλευρά της η Πρόεδρος του ΕΟΤ, κ. Άντζελα Γκερέκου ανέφερε πως πρόσφατες διεθνείς έρευνες δείχνουν πως οι σύγχρονοι ταξιδιώτες επιθυμούν έντονα διακοπές στη φύση και όχι μόνο λόγω πανδημίας. Αναζητούν εναλλακτικούς προορισμούς, πιο παρθένους, που σέβονται το περιβάλλον και διατηρούν την αυθεντική, τοπική τους ταυτότητα. «Η επαφή με τη φύση, τις αγροτικές εργασίες, τις λαϊκές τέχνες, τις τοπικές κουζίνες και κουλτούρες, οι αυθεντικές εμπειρίες είναι πλέον το ζητούμενο».
Το ενδιαφέρον συνέδριο με τοπικούς παράγοντες, Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους ειδικούς του οίνου και του οινοτουρισμού και πρέσβεις, καταλήγει στο συμπέρασμα πως η Δυτική Μακεδονία έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει το νέο τουριστικό hot spot της Ελλάδας.
Οι άψογοι διοργανωτές μας προσφέρουν δείπνο στον «Κοντοσώρο», ένα από τα βραβευμένα εστιατόρια της περιοχής και εμείς δοκιμάζουμε αρωματική βελουτέ κουνουπίδι, νόστιμο σουτ μακάλο με ποσέ αυγό, πίτα με πιπεριά, κριθαρότο με ελιές και φέτα, τραχανά με μοσχαρίσια κεφτεδάκια και τον πιο λαχταριστό σιμιγδαλένιο χαλβά.
Η τελευταία μέρα αυτού του μοναδικού ταξιδιού έχει φτάσει. Ξύπνημα στις 7, αφού στις 8 έχουμε ραντεβού με το φημισμένο μάγειρα Γιώργο Τσελίδη για μια μοναδική γευστική εμπειρία, όπως μας έχουν μπει. Διανύουμε με τα πόδια τα γραφικά σοκάκια του χωριού και δίνουμε ραντεβού σε μια βουνοκορφή με πανοραμική θέα μια τεράστια πεδιάδα με διάσπαρτα χωριουδάκια και τις λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα. Στρίβουμε την τελευταία στροφή και αντικρίζουμε το Γιώργο, το φίλο του Κώστα και μία ξυλόσομπα. Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψω τη σκηνή. Όλα όσα λέχθηκαν στο σεμινάριο αποτυπωμένα μπροστά μου. Πρόσχαροι, χαμογελαστοί, ενθουσιασμένοι και δοτικοί. Η ελληνική φιλοξενία στο μεγαλείο της. Ήδη η τσουκνιδόπιτα ψήνεται, ενώ εμείς ετοιμάζουμε σε ένα απείρου κάλλους σκηνικό πιροσκί με δικής του παραγωγής φέτα με άρωμα σκόρδου. Μου εξιστορεί λίγο την ιδέα του και εγώ σκέφτομαι πως αυτό πρέπει να το ζήσουν όλοι, ειδικά οι φοιτητές που ασχολούνται με το χώρο της εστίασης. Θα τους κάνει να σκεφτούν, έξω από το κουτί.
Αν θέλετε, λοιπόν, μπορεί να επιλέξετε με την παρέα σας να κάνετε εξερεύνηση βουνού με τον Κώστα και όταν καταφέρετε να φτάσετε στην πιο απομακρυσμένη βουνοκορφή θα βρείτε τον Γιώργο να σας φτιάχνει αχνιστές πίτες και άλλα καλούδια. Με ένα ποτήρι κρασί θα ευχηθείτε να έχετε την ευκαιρία να ζήσετε παρόμοιες στιγμές ξανά και ξανά. Η ώρα περνά γρήγορα και καθώς απομακρυνόμαστε ρίχνω μια τελευταία συγκινητική ματιά. Δύο νέα παιδιά που πιστεύουν στα όνειρά τους και μοιράζουν μοναδικές εμπειρίες. Ο τελευταίος χαιρετισμός είναι και υπόσχεση πως θα τα ξαναπούμε.
Επόμενος σταθμός, ο Αρκτούρος, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός για την προστασία της αρκούδας που βρίσκεται στο Νυμφαίο. Εκεί καταλήγουν οι αρκούδες «χορεύτριες» ή κράχτες των ταβερνών από τη γειτονική Αλβανία. Πλέον όλες αυτές οι κακοποιημένες αρκούδες έχουν το καταφύγιο τους. Μας κάνει τρομερή εντύπωση η επαναλαμβανόμενη κίνηση μιας αρκούδας. Όπως μας λέει ο εθελοντής φύλακας η συγκεκριμένη ήταν κατοικίδιο και έχει μετατραυματικό στρες. (https://www.arcturos.gr/).
Το υπέροχο ταξίδι κλείνει με μια επίσκεψη στα παραδοσιακά αρχοντικά της Σιάτιστας και πλούσιο γεύμα σε ένα από τα παραδοσιακά ταβερνάκια της περιοχής.
Οι βαλίτσες ανοίγουν στο σπίτι γεμάτες αναμνήσεις, νοσταλγία για όλα όσα ζήσαμε και υπέροχους ανθρώπους που με το πάθος και τα πείσμα τους θα βάλουν τη Δυτική Μακεδονία στον οινικό και τουριστικό χάρτη.
Περιοδικό “Down Town”, τεύχος 774.
