Τα χρυσά μετάλλια στην κολύμβηση, ο σύντροφος της ζωής της, η πάθηση που της στερεί την όραση, τα δύσκολα σχολικά χρόνια, η πίστη της σε μια καλύτερη κοινωνία… Η παραολυμπιονίκης Καρολίνα Πελενδρίτου, μετά από το χρυσό μετάλλιο και το παγκόσμιο ρεκόρ που πέτυχε στο Τόκιο, δίνει μια εξομολογητική συνέντευξη στο Down Town και μιλάει για όλα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΩΝΙΑ ΣΤΑΥΡΙΝΟΥ
Σε ηλικία 9 χρονών άρχισε να χάνει την όρασή της. Η πάθηση στον αμφιβληστροειδή ήταν μη αναστρέψιμη και η πρόγνωση πολύ σκληρή για να την αποδεχθεί ένα παιδί: η απώλεια της όρασης της θα συνεχιζόταν προοδευτικά χωρίς επιστροφή. Η κολύμβηση ήταν μια διέξοδος που της έδωσε δύναμη και προοπτική. Έπεσε στο νερό με την ορμή μιας θύελλας και στα 18 κέρδισε το πρώτο χρυσό μετάλλιο για την Κύπρο σε Παραολυμπιακούς Αγώνες, στην Αθήνα. Τέσσερα χρόνια μετά, στο Πεκίνο, στάθηκε ξανά στην κορυφή με άλλο ένα χρυσό. Εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, συνέχισε τις σκληρές προπονήσεις και σήμερα, στα 35 της κέρδισε το χρυσό και το παγκόσμιο ρεκόρ στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο.
«Αυτοί οι αγώνες ήταν μία από τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής μου», λέει μιλώντας στο Down Town. «Υπήρξαν πολλά προβλήματα μέχρι να φτάσω μέχρι εκεί. Πέρασα δύσκολα. Λόγω πανδημίας, λόγω τραυματισμών και λόγω της ψυχολογίας μου από προσωπικά ζητήματα που είχα να αντιμετωπίσω. Παρόλο που ήταν η πέμπτη μου συμμετοχή σε Παραολυμπιακούς Αγώνες και έχουν προηγηθεί πολλά μετάλλια, αυτοί οι αγώνες ήταν για μένα ιδιαίτεροι. Θα είναι για πάντα στην καρδιά μου».
Εκείνο το δευτερόλεπτο που έβγαλες το κεφάλι σου από το νερό και συνειδητοποίησες την επιτυχία, άρχισες να κλαις…
Εκείνη τη στιγμή μου βγήκε όλη η ένταση. Για αυτό και η συναισθηματική αντίδραση. Είμαι γενικά εσωστρεφής άνθρωπος και δεν εκφράζω εύκολα τα συναισθήματα μου, γι’ αυτό και ο τρόπος που αντέδρασα εξέπληξε ακόμη και μένα. Ήταν πολύ έξω από μένα αυτή η αντίδραση.
Ήταν σαν ξέσπασμα;
Ναι ήταν σαν ξέσπασμα μετά από όλη αυτή την υπομονή και την αφοσίωση, με την οποία έπρεπε να τα κάνω όλα για να βρεθώ εκεί. Με την ευκαιρία, θέλω να ευχαριστήσω όλους μου τους στενούς συνεργάτες για την επιτυχία και τους χορηγούς μου, ΟΠΑΠ, Χαραλαμπίδης-Κρίστης και Swans Japan.Μια επιτυχία δεν είναι ατομική δουλειά, είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς από μια ομάδα ανθρώπων.
Κέρδισες, όχι μόνο το χρυσό αλλά και το παγκόσμιο ρεκόρ.
Ναι, το ήθελα πολύ, αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν το περίμενα. Πίστευα ότι θα έρθω δεύτερη. Αλλά μέσα μου ήθελα πολύ αυτή την πρωτιά.
Τι πλάνα έχεις τώρα, προσωπικά και επαγγελματικά;
Αυτή η περίοδος είναι γεμάτη χαρά, φυσικά, αλλά και αρκετές υποχρεώσεις. Προσπαθώ να ανταποκριθώ όσο καλύτερα μπορώ. Από κει και πέρα δεν αισθάνομαι ότι αυτοί οι αγώνες ήταν οι τελευταίοι μου. Το Παρίσι είναι πια πολύ κοντά. Μόλις τρία χρόνια, μακριά. Μετά από την επιτυχία στο Τόκιο πήρα θάρρος και δύναμη.
Για να κοιτάς πια προς το Παρίσι;
Ναι, θα ήθελα πολύ να ξαναζήσω μια «κανονική» διοργάνωση. Στο Τόκιο ήταν όλα πολύ περιορισμένα και δεν μπορούσες να το χαρείς με τον ίδιο τρόπο. Με κόσμο στις κερκίδες, με όλη αυτή την ενέργεια, την ένταση και τον παλμό που αρμόζει στη γιορτή του αθλητισμού. Μετά από όλους αυτούς τους περιορισμούς θα ήθελα να βρεθώ στο γιορτινό κλίμα των αγώνων έτσι όπως το είχα μάθει.
Από ποια «υλικά» είναι φτιαγμένη μια πρωταθλήτρια;
Η πορεία μου και η εμπειρία μου σε όλη τη διάρκεια της ζωής μου και οι δυσκολίες που κλήθηκα να ξεπεράσω, για να βρεθώ σήμερα στην κορυφή του κόσμου, συνδέεται με μια διαρκή προσπάθειά μου να εξελίσσομαι ως άνθρωπος. Δεν αρκεί να εξελίσσεσαι ως αθλητής, αλλά για να λέγεσαι μεγάλος αθλητής πρέπει να έχεις και μια ανάλογη προσωπικότητα, ανάλογο ήθος. Πολλές φορές οι άνθρωποι, ειδικά οι στενοί μου άνθρωποι, λένε ότι αντιμετωπίζω τα πράγματα με μια σκληρότητα. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα.
Πώς είναι;
Απλά όταν καλούμαι σε καθημερινή βάση να ξεπεράσω τεράστιες προκλήσεις και συναντώ ανθρώπους που ασχολούνται με το τι κάνει ο γείτονας, δεν μπορώ να συμπάσχω. Δεν μπορώ να αναλωθώ σε αυτό. Δεν μπορώ τη μικρότητα και τα ανύπαρκτα προβλήματα που παίρνουν υπόσταση στην καθημερινότητα. Νομίζω ότι πρέπει να βρισκόμαστε σε μια διαρκή αξιολόγηση κάθε στιγμή για το τι είναι σημαντικό και τι όχι. Το λέω συχνά στους νέους ανθρώπους ότι η μάχη ξεκινάει κάθε μέρα από την αρχή. Δεν έρχεται τίποτα εύκολα, χωρίς προσπάθεια, χωρίς επιμονή. Μια επιτυχία μπορεί να είναι και τυχαία. Για να κρατήσει θέλει πολύ σκληρή δουλειά και πειθαρχία. Και για να μην παρεξηγηθώ δεν λέω ότι όλοι μπορούμε ή όλοι πρέπει να γίνουμε Ολυμπιονίκες. Κάθε άνθρωπος έχει τους δικούς του στόχους και τους δικούς του αγώνες.
Έχεις νιώσει ποτέ την παρόρμηση να τα παρατήσεις;
Έχει τύχει να νιώσω ότι κουράστηκα και δεν μπορώ άλλο. Δεν μπορείς να σκεφτείς όμως να τα παρατήσεις. Παίρνεις μια ανάσα, βλέπεις ξανά τα πράγματα από κάποια απόσταση, παίρνεις κουράγιο και ξαναμπαίνεις στη μάχη.
Πώς βίωσες πριν από τόσα χρόνια το ιατρικό νέο για την απώλεια της όρασης σου; Ήσουν εννέα χρονών…
Ήταν πολύ δύσκολο. Πέρασα πολύ δύσκολες στιγμές. Και πάντα θα τις θυμάμαι. Το πιο δύσκολο ήταν να αποδεχθώ εγώ αυτό που μου συνέβαινε. Στην αρχή ήταν αδύνατο να δεχθώ ότι δεν θα μπορούσα να κάνω τα πράγματα που ήθελα και όλα αυτά που κάνουν τα άλλα παιδιά. Και επειδή δεν υπήρχε αποδοχή της διαφορετικότητας, δεν είχα και την καλύτερη αντιμετώπιση. Δηλαδή όταν έκανα μεγέθυνση όλα τα βιβλία μου για να πάω στο σχολείο ένιωθα να με κοιτάζουν όλοι. Δεν ήθελα να πάω στο σχολείο.
Υπήρξε εχθρότητα από τα άλλα παιδιά;
Αντιμετώπισα πολλές συμπεριφορές. Ακόμη και από καθηγητές. Τα παιδιά θεωρώ ότι δεν το έκαναν σκόπιμα ή από κακία, αλλά επειδή δεν είχαν την παιδεία και την αντίληψη. Αυτό που λέω πάντα είναι ότι δεν θα ήθελα ποτέ να ξαναπεράσω τα μαθητικά μου χρόνια. Δεν θα ήθελα ποτέ να ξαναπάω στο σχολείο. Ήταν ό,τι πιο δύσκολο είχα να αντιμετωπίσω στη ζωή μου.
Σήμερα με τις δικές σου επιτυχίες αισθάνεσαι να αποτελείς πρότυπο για τα παιδιά με αναπηρίες;
Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε ορατότητα στους ανθρώπους με αναπηρίες. Να βρίσκονται στο προσκήνιο της δημόσιας ζωής και όχι καταχωνιασμένοι στα σκοτάδια. Εγώ μεγάλωσα σε μια διαφορετική κοινωνία. Όταν παρουσιάστηκε το πρόβλημα της όρασης μου το 1995-1996 η κοινωνία της Κύπρου ήταν πολύ διαφορετική. Δεν υπήρχε ακόμη η εικόνα των ανθρώπων με αναπηρία στην κοινωνία, ως ενεργά μέλη. Έτσι δεν ήξεραν πώς να συμπεριφερθούν γύρω μου. Το αποδίδω περισσότερο στην άγνοια δηλαδή και στην έλλειψη παιδείας.
Ο αθλητισμός ήταν διέξοδος;
Ήταν αυτό που με βοήθησε να ισορροπήσω τα πράγματα μέσα μου. Με έκανε να αισθανθώ καλά, ότι εξαρτώμαι από μένα και μόνο, δεν χρειαζόμουν τη βοήθεια κάποιου. Μέχρι τα 16 μου αγωνιζόμουν με τις αρτιμελείς αθλήτριες και κατάφερα να αναδειχθώ πρωταθλήτρια. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ. Στα 16 εντάχθηκα στην Παραολυμπιακή Ομάδα και αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο βήμα στη ζωή μου. Ουσιαστικά έπρεπε για πρώτη φορά να αποδεχθώ δημόσια ότι αντιμετωπίζω αυτό το πρόβλημα. Οι συναθλήτριες μου έως τότε δεν το γνώριζαν γιατί είχα μάθει να το κρύβω πάρα πολύ καλά. Και ήταν ό,τι πιο δύσκολο είχα να κάνω. Αυτή η αποκάλυψη και η αποδοχή του προβλήματος ήταν ένα από τα σημαντικότερα βήματα στη ζωή μου. Με έκανε να νιώσω πολύ καλύτερα, ήταν μια απελευθέρωση.
Και πώς ήταν η πρώτη επαφή με τους Παραολυμπιακούς και τα άλλα παιδιά με αναπηρίες;
Ένιωσα να ανήκω. Ο αγώνας ήταν δίκαιος πια για μένα. Επίσης η συνύπαρξη μου με ανθρώπους που είχαν πολύ σοβαρότερες αναπηρίες από μένα ήταν ένα τεράστιο μάθημα. Βλέποντας τους να αντιμετωπίζουν τη ζωή με χαμόγελο και αισιοδοξία, να αισθάνονται περηφάνια, να είναι ανεξάρτητοι και αυτάρκεις, να αγωνίζονται με όλες τους τις δυνάμεις και να πετυχαίνουν. Με βοήθησαν να αντιμετωπίσω και το δικό μου πρόβλημα με άλλο τρόπο. Ζούσα βέβαια σε μια κυπριακή κοινωνία που τότε ήταν ακόμη ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τους ανθρώπους με αναπηρίες ως ισότιμους.
Αισθάνεσαι ότι σήμερα η στάση της κοινωνίας έχει αλλάξει;
Είναι σίγουρα καλύτερη αλλά νομίζω ότι ακόμη δεν υπάρχει η παιδεία και η πολιτική βούληση σε βαθμό που να αλλάξει τα πράγματα. Πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και τα ΜΜΕ. Δίνοντας μεγαλύτερη ορατότητα στους ανθρώπους με αναπηρίες και τα επιτεύγματα τους, θα βοηθήσει πολλά παιδιά με αναπηρίες να μην ντρέπονται, να μην είναι κλεισμένα, αλλά να κυνηγήσουν τα όνειρά τους. Θα βοηθήσει όμως και τα αρτιμελή παιδιά να δουν τα διαφορετικά παιδιά χωρίς στερεότυπα. Ούτε με λύπηση, ούτε με καχυποψία, ούτε με διάθεση να τα κοροϊδέψουν, αλλά ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Να καταλάβουν ότι η διαφορετικότητα είναι το ζητούμενο στη ζωή μας.
Η πολιτεία στηρίζει εξίσου αθλητές ολυμπιακών και παραολυμπιακών;
Για να είμαι ειλικρινής τα προηγούμενα χρόνια τα πράγματα ήταν διαφορετικά για τους αθλητές με αναπηρία. Ναι, υπήρχαν διακρίσεις. Σήμερα ο ΚΟΑ και η πολιτεία στηρίζουν την προσπάθειά μου, αλλά σίγουρα δεν είμαστε ακόμη στο επίπεδο της εξίσωσης με τους αρτιμελείς αθλητές. Με στεναχωρεί αυτό γιατί πιστεύω ότι το παραλυμπιακό κίνημα θα έπρεπε να ήταν σημαία στην κυπριακή κοινωνία, για να βοηθήσει τους νέους ανθρώπους να εξοικειωθούν με τη διαφορετικότητα. Πρέπει κάποια στιγμή και στην Κύπρο να καταλάβουμε ότι έχουμε μόνο να κερδίσουμε ως κοινωνία, εντάσσοντας όλους τους ανθρώπους στο δυναμικό μας και δίνοντας τους ίσες ευκαιρίες.
Τα τελευταία χρόνια ζεις στην Ελλάδα;
Ναι από το 2004 ήρθα στην Αθήνα για σπουδές και έκτοτε ζω εδώ. Η ζωή δεν είναι εύκολη αλλά πολλά πράγματα έχουν βελτιωθεί. Μετά το 2004 όταν η Ελλάδα διοργάνωσε τους Παραολυμπιακούς έχουν γίνει αρκετά βήματα για τους ανθρώπους με αναπηρία στην ελληνική κοινωνία. Έχω δημιουργήσει την ομάδα μου εδώ και συνεχίζω.
Πώς είναι η καθημερινότητα σου;
Η καθημερινότητα μου είναι αρκετά δύσκολη γιατί τα τελευταία χρόνια η όρασή μου έχει επιδεινωθεί. Πλέον αγωνίζομαι στην κατηγορία S-11. Αυτή η αλλαγή με έχει περιορίσει, δεν μπορώ να κάνω αρκετά πράγματα που μπορούσα τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά έχω κάποιους πολύ στενούς ανθρώπους δίπλα μου οι οποίοι είναι εκεί στα δύσκολα. Είναι εκεί και όταν σβήνουν τα φώτα, τελειώνουν τα χαμόγελα, τα μετάλλια και οι χαρές. Είναι οι άνθρωποι που με αγαπάνε, με καταλαβαίνουν και με αυτούς πορεύομαι.
Ένας από αυτούς είναι και ο σύντροφός σου, Δημήτρης Χατζηγεωργίου. Τι σας έφερε κοντά;
Οι κοινές αξίες. Είναι ένας άνθρωπος που πορεύεται χωρίς εκπτώσεις στις αρχές του, όπως και εγώ. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να έχω δίπλα μου ανθρώπους που δεν έχουν παραιτηθεί απ’ τη ζωή. Ανθρώπους που παλεύουν και εξελίσσονται, ξεπερνώντας τις δυσκολίες προσπαθούν για το καλύτερο. Αυτούς τους ανθρώπους θαυμάζω και έτσι έμαθα κι εγώ στη ζωή μου.
Εργάζεστε και οι δύο στο χώρο του αθλητισμού, από διαφορετική θέση. Πόσο βοηθάει αυτό;
Είμαστε και οι δύο πρωταθλητές σ’ αυτό που κάνουμε. Εγώ στην πισίνα και ο Δημήτρης ως αθλητικογράφος στην ΕΡΤ. Για αυτό το λόγο υπάρχει αμοιβαία κατανόηση. Δεν υπάρχει γκρίνια, δεν υπάρχει ζήλεια αλλά αυτό που κυριαρχεί είναι ο αμοιβαίος θαυμασμός. Υπάρχει ηρεμία και πολύ μεγάλη στήριξη. Ο Δημήτρης εργάζεται πολύ και λείπει συχνά στο εξωτερικό σε αποστολές και εγώ αντίστοιχα έχω ένα αυστηρό πρόγραμμα με προπονήσεις, ωράρια ύπνου, περιορισμούς στις εξόδους, στο φαγητό, στην κοινωνική ζωή. Έτσι, καταλαβαίνει και υποστηρίζει ο ένας τον άλλο. Και δεν ξέρω πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να αποδεχθούν το πρόβλημα της όρασης μου και να αντέξουν αυτή τη δύσκολη καθημερινότητα.
Σε μια συνέντευξή σου είχες μιλήσει για το θέμα της μητρότητας και τις επιφυλάξεις σου. Σήμερα πώς αισθάνεσαι για το θέμα;
Το έχω σκεφτεί αρκετά το τελευταίο διάστημα για να είμαι ειλικρινής, γιατί περνούν και τα χρόνια, αλλά δεν έχω καταλήξει. Δεν είναι εύκολο με την απώλεια της όρασης μου να μεγαλώσω ένα παιδί. Αν μπορούσα να έχω καθημερινή βοήθεια ίσως να τα ήταν εφικτό. Αυτό βέβαια θα απαιτούσε και μια οικονομική επιβάρυνση που δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να τη σηκώσουμε.
Ποια είναι τα όνειρά σου σήμερα;
Σήμερα αισθάνομαι πλήρως καλυμμένη και χορτασμένη από τις επιτυχίες μου στον αθλητισμό. Ένα από τα όνειρά μου είναι να δω την κυπριακή κοινωνία πιο συμπεριληπτική. Να υπάρξει ισότητα και σεβασμός προς όλους τους ανθρώπους χωρίς αποκλεισμούς. Κι ένα όνειρο μου, ή μια ευχή καλύτερα, είναι κάποια στιγμή να υπάρξει θεραπεία για το πρόβλημα της όρασης μου. Η ιατρική εξελίσσεται συνεχώς. Σίγουρα δεν μπορεί να γίνει απόλυτη αποκατάσταση, αλλά έχω μια κρυφή ελπίδα ότι θα εξελιχθούν κάπως τα πράγματα ώστε να έχω κάποια βελτίωση. Να μπορέσω τουλάχιστον να ζήσω λίγο καλύτερα.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΝΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (STUDIO13)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-STYLING: ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΛΥΡΟΥ
ΜΑΚΙΓΙΑΖ-ΜΑΛΛΙΑ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΘΕΡΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΤΟ Ο.Α.Κ.Α. ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ-ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ Ο.Α.Κ.Α.
