Οι δύο βουλευτές που εξασφάλισαν την πρωτιά σε ψήφους για τα κόμματα ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου και Δημήτρης Δημητρίου, μιλάνε στο Down Town για προτεραιότητες, πολιτικά ήθη και πάθη.
Από την Τώνια Σταυρινού
Φωτογραφίες Δημήτρης Βαττής
Επιμέλεια: Γιώργος Χρυσοστόμου
Ειρήνη Χαραλαμπίδου: «Οι πολίτες με διαβάζουν σαν ανοιχτό βιβλίο»
Οι εκλογές την ανέδειξαν πρώτη σε ψήφους παγκύπρια και -κακά τα ψέματα- συγκράτησε την ελεύθερη πτώση των ποσοστών του ΑΚΕΛ. Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου μιλάει «ρόλους» και «παραστάσεις» στη βουλή και γιατί μερικές φορές η σύγκρουση είναι μονόδρομος.
Τι σημαίνει για σένα η παγκύπρια πρωτιά σε ψήφους;
Είναι η εκτίμηση του κόσμου, η αναγνώριση για τις προσπάθειες και τους αγώνες που δίνουμε καθημερινά. Στην τελική ό,τι δίνει ο καθένας παίρνει όπως σε κάθε σχέση. Και στη δική μου περίπτωση και τις δυο φορές η ανταπόδοση από τον κόσμο της Αριστεράς και όχι μόνο, ήταν γενναιόδωρη και συγκινητική. Να σας πω ότι νιώθω σαν παιδί. Μου άνοιξαν μια τεράστια αγκαλιά, με έκλεισαν μέσα και μου δίνουν αντοχή, κουράγιο. Με προστατεύουν.
Από τη εμπειρία σου, η βουλή είναι ένας μεγάλος «γουμάς», όπως είχε πει παλαιότερα ένας συνάδελφός σου.
Στη Βουλή υπήρξαν δυσάρεστες στιγμές, απαράδεκτες, προσβλητικές για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την κοινή λογική. Μεθοδεύσεις που σίγουρα δεν εξυπηρετούσαν το δημόσιο συμφέρον, αλλά και εξόφθαλμες συγκρούσεις συμφέροντος που δεν δηλώθηκαν ποτέ. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία και δεν είναι πάντα για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και του πολίτη. Φωτογραφικοί νόμοι, και συναλλαγές που οδήγησαν στον τέως πρόεδρο της Βουλής με τις γνωστές συνέπειες για το κύρος της Βουλής. Παρά τα ενοχλητικά και απαράδεκτα όμως εξ αντικειμένου δεν μπορεί να λειτουργήσει η Δημοκρατία χωρίς την Βουλή. Η Βουλή είναι η καρδιά της σύγχρονης Δημοκρατίας. Είναι πολλά που πρέπει να αλλάξουν. Πρωτίστως τα κόμματα να παίρνουν τα μηνύματα από τους πολίτες και όχι να λειτουργούν με αυταρέσκεια μετά που θα διασφαλίσουν τις έδρες τους και να επαναλαμβάνουν εαυτούς.
Η δική σου υποψηφιότητα φαίνεται πως «έσωσε» και το κόμμα από ακόμη μεγαλύτερη πτώση ποσοστών.
Δεν ξέρω αν ισχύει αυτό, αλλά σίγουρα δεν νιώθω καλά μπροστά σε ένα αποτέλεσμα που αποτυπώνει τη δυσαρέσκεια των πολιτών ανεξάρτητα από το όποιο προσωπικό αποτέλεσμα.
Εσύ προσωπικά τι έχεις φέρει στη βουλή;
Ασκούσα διερευνητική δημοσιογραφία ανέκαθεν. Στην ίδια λογική κινήθηκα και εντός κοινοβουλίου. Έψαχνα, μελετούσα αποκάλυπτα. Κάποιοι ειρωνικά με χαρακτήριζαν Ηρακλειδία Πουαρώ. Το είπαν και δημόσια κατ’ επανάληψη. Να σημειωθεί ότι στη διάρκεια της πρώτης μου θητείας δεν υπήρχε Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Για να αποδείξω απάτες του Αντρέα Βγενόπουλου τότε, αναγκάστηκα να καταφύγω σε εποπτικές αρχές του εξωτερικού. Ως αποτέλεσμα ήρθαν 650,000 Ευρώ στα ταμεία της Κυπριακής Δημοκρατίας από τη Γερμανική Τράπεζα Commerzbank. Από τις επιθέσεις που δέχτηκα από τον Βγενόπουλο κατάλαβα ότι του είχα «πιάσει το πόδι» με τα δομημένα ομόλογα. Έπρεπε να βρω βήμα για να δίνω την πληροφόρηση στους πολίτες. Φίλοι δημοσιογράφοι μου το έδιναν. Δεν ήταν εύκολο ούτε για εκείνους ιδιαίτερα όταν τα στοιχεία έδειχναν προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Η πίεση και η ψυχολογική φθορά ήταν μεγάλη. Έβρισκα όμως τρόπους και δρόμους. Όταν με τα θέματα της δικαστικής εξουσία σήκωσαν όλοι τα χεριά ψηλά έστειλα έκθεση καταγγελία στην GRECO. Στην Κύπρο ουδείς φαινόταν διατεθειμένος να ακουμπήσει την Δικαστική Εξουσία. Προσπάθεια ήταν πάντα να έχω αποτέλεσμα και το κυνηγούσα με κάθε τρόπο. Αυτό έγινε πιο εύκολο αργότερα με τον διορισμό μου ως ειδικής εκπροσώπου κατά της διαφθοράς της Κ.Σ ΟΑΣΕ γιατί πλέον είχα γέφυρες σε ανώτατο επίπεδο και με διεθνείς οργανισμούς που ειδικεύονται σε θέματα πάταξης διαφθοράς.
Ποια θεωρείς τη μεγαλύτερη σου επιτυχία;
Όμως πέρα από τα σκάνδαλα και τις αποκαλύψεις αν μου ζητούσατε να εστιάσω σε κάτι για το οποίο είμαι αληθινά περήφανη θα αναφερόμουν στην δημιουργία της Αρχής Εποπτείας για τους παιδεραστές και τους παιδόφιλους. Περιλαμβανόταν στην σχετική πρόταση νόμου που κατέθεσα και μετέπειτα ενσωματώθηκε στο κυβερνητικό νομοσχέδιο που είχε ελλείψεις σε ζητήματα εποπτείας μετά την αποφυλάκιση. Έτσι σήμερα λειτουργεί η Αρχή Εποπτείας στην οποία εντάσσονται πρόσωπα που καταδικάστηκαν για σεξουαλικά εγκλήματα σε βάρος παιδιών μετά την αποφυλάκιση τους και εποπτεύονται από αρμόδιες υπηρεσίες.
Τι μετάνιωσες εκ των υστέρων;
Τις ώρες, που στέρησα από τα παιδιά μου τη μάνα τους λόγω εργασιομανίας. Την ένταση που κουβαλώ στο σπίτι μαζί μου και τους επηρεάζει άμεσα όλους.
Ποιο θέμα θα προωθήσεις ως προτεραιότητα σ’ αυτή τη θητεία;
Την πρόταση νόμου για την προστασία πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος. Είναι η αιχμή του δόρατος για πάταξη της διαφθοράς. Από το 2016 κατέθεσα την Πρόταση νόμου. Κάποτε πρέπει να ψηφιστεί. Είμαστε σε καλό δρόμο…
Έχεις ένα καταγγελτικό προφίλ στα έδρανα. Η «θυμωμένη Ειρήνη» είναι ρόλος;
Οι σχέσεις μου διακατέχονται από ευθύτητα και ειλικρίνεια. Οι πολίτες με διαβάζουν σαν ανοιχτό βιβλίο. Είμαι αυτό που είμαι. Αντιδρώ όπως αισθάνομαι. Δεν κρύβω τίποτα, λέω αυτά που σκέφτομαι επιλέγω να είμαι ο εαυτός μου και σε όποιον αρέσω. Θέλω να κριθώ γι’ αυτό που είμαι και όχι για αυτό που θα βόλευε τους άλλους να είμαι. Οι ρόλοι είναι για όσους δεν έχουν δική τους προσωπικότητα, για όσους είναι ψεύτικοι.
Υπάρχουν ρόλοι στη βουλή;
Θα μπορούσες να ανεβάσεις θεατρικό έργο! Είχα προκαλέσει δημοσιογράφους να διαβάσουν πρακτικά της ολομέλειας συγκεκριμένων συνεδριάσεων και μετά να τα συγκρίνουν με σχετικές εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή. Θα ήταν ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό.
Είσαι γενικά συγκρουσιακός τύπος;
Το «κρύψε να περάσουμε» δεν μου βγαίνει. Ούτε θεωρώ ότι έχουμε οποιαδήποτε υποχρέωση να κρύβουμε αλήθειες γιατί θα διαβρωθεί η εικόνα του κοινοβουλίου. Ατυχές επιχείρημα. Μήπως είμαστε συμμορία και πρέπει να καλύπτουμε ο ένας τον άλλον; Υπάρχουν κώδικες συμπεριφοράς ιδιαιτέρα όσον αφορά σε θέματα διαφάνειας, σύγκρουσης συμφέροντος. Τώρα ψηφίσαμε και τον κώδικα και ελπίζω ότι θα υπάρξει πολιτική βούληση για την εφαρμογή του. Η σύγκρουση δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά δεν θα την αποφύγω αν είναι απαραίτητη.
Πες μας μια πολύ προσωπική αλήθεια που δεν ξέρουν πολλοί για σένα.
Μπορώ να διαχειρίζομαι καταστάσεις και να είμαι παραγωγική κάτω από μεγάλη πίεση…
«This Is Cyprus» είπαν κάποιοι διασύροντας τον τόπο. Τι θα έπρεπε να εννοούμε όταν λέμε «Αυτή είναι η Κύπρος»;Η Κύπρος δεν είναι αυτοί που την κυβερνούν, ή που τη λεηλατούν με τα «χρυσά» διαβατήρια και την στιγματίζουν. Η Κύπρος είναι ο καθημερινός έντιμος κόσμος της εργασίας. Οι μικρομεσαίοι, τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις, οι νέοι επιστήμονες, οι καλλιτέχνες της, οι «ξεχασμένοι» άνθρωποι του πολιτισμού. Είναι τα γαλαζοπράσινα νερά του Ακάμα, η ιστορία και οι θρύλοι της, οι άνθρωποί της. Είναι ο τόπος που μεγάλωσα και γέννησα τα παιδιά μου, είναι η πατρίδα μου που την τυλίγουν αιώνες ιστορίας και ομορφιάς .Ελπίζω μια μέρα να την δω επανενωμένη.
Ποια ερώτηση σου κάνουν συνεχώς στις συνεντεύξεις που ξέρεις ότι δεν θα στην έκαναν αν ήσουν άντρας;
Εκνευρίζομαι με τίτλους τύπου «οι γυναίκες της Βουλή». Κάποια στιγμή θα πρέπει να το ξεπεράσουμε. Όσο ενδίδουμε σε αυτό περισσότερο καλλιεργούμε τον έμφυλο διαχωρισμό. Αξιόλογοι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες υπάρχουν σε όλους τους κλάδους να τους αξιολογούμε για τη δράση και το έργο τους.
Δημήτρης Δημητρίου: «Να σταματήσουμε να πολιτευόμαστε με φανφάρες»
Δεν τον ρωτήσαμε τίποτα για τις 13,436 ψήφους που τον ανέδειξαν δεύτερο παγκύπρια σε σταυρούς προτίμησης. Μιλήσαμε για διαφάνεια, πολιτικούς influencers, ανακύκλωση προσώπων και τι θα ήθελε ο ίδιος να αντιπροσωπεύει το «This is Cyprus».
Τι γεύση έχει η πρωτιά;
Έχει γλυκιά γεύση. Η ικανοποίηση των πρώτων ημερών είναι μεγάλη και μαζί έρχεται και η συνειδητοποίηση του μεγάλου βάρους. Το μόνο που θέλω είναι να φανώ αντάξιος αυτής της εμπιστοσύνης.
Την έβλεπες να έρχεται;
Έβλεπα μια πολύ θετική ανταπόκριση από τον κόσμο κι ένιωθα ότι θα εκλεγώ. Μέχρι εκεί. Οι εκλογές είναι μια απρόβλεπτη διαδικασία άρα δεν ξέρεις ποτέ πώς σε μετρούν οι πολίτες. Μάλιστα όσο προχωρούν τα χρόνια στην πολιτική γίνεσαι όλο και πιο ανασφαλής.
Γιατί έτσι;
Στις περισσότερες δουλειές κρίνεσαι καθημερινά. Εμείς κρινόμαστε κάθε πέντε χρόνια. Στο διάστημα που μεσολαβεί μπορεί να έχεις μόνο μια αίσθηση για το πώς σε αξιολογούν οι πολίτες που είναι αποδέκτες της δράσης σου. Η πραγματική κρίση είναι οι εκλογές.
Ποια είναι η πρώτη σου προτεραιότητα σ’ αυτή τη θητεία;
Να καταφέρουμε να επικρατήσει η διαφάνεια. Αυτό όσον αφορά τον μεγάλο πολιτικό στόχο. Η πτυχή που είναι για μένα προτεραιότητα είναι να περάσουμε το απαραίτητο νομοθετικό πλαίσιο που θα αλλάξει τον τρόπο που συνδιαλλάσσεται ο πολίτης με το κράτος. Να βάλουμε τέλος στις χειρόγραφες αιτήσεις, στις ουρές αναμονής, τα έγγραφα που χάνονται στην πορεία, στα τηλεφωνήματα για να «σπρώξουμε» την υπόθεση του ενός πολίτη σε βάρος του άλλου και όλα αυτά που βλέπουμε σήμερα. Η ψηφιοποίηση στη δημόσια υπηρεσία είναι κατά τη γνώμη μου βασικός πυλώνας για να μειωθεί η καχυποψία των πολιτών προς το σύστημα και να μπει τέλος σε φαινόμενα που δεν τιμούν το κράτος.
Ποιο ήταν το σημαντικότερο που πέτυχες στην προηγούμενη θητεία;
Μία τροπολογία που αφορά τους δωρητές οργάνων. Σήμερα, κάθε 18χρονη/ος που πάει να βγάλει άδεια οδήγησης παίρνει μαζί και ένα έγγραφο για να γίνει δωρητής οργάνων αν επιθυμεί. Μέσα σε ενάμισι χρόνο το αρχείο έχει λάβει εκατοντάδες νέες αιτήσεις. Δεν είναι ζήτημα μεγάλης πολιτικής και σαρωτικής μεταρρύθμισης, αλλά καμιά φορά τα πιο μικρά είναι τα πιο μεγάλα.
Τι φιλοδοξίες έχεις μέσα στο κόμμα;
Κάθε πράγμα στον καιρό του. Είδαμε πολλούς ανθρώπους να επιδιώκουν άλματα και τελικά να πέφτουν στο κενό. Έμαθα να προγραμματίζω μόνο το επόμενο μου βήμα κι αυτό ακολουθώ. Δεν λέω ότι δεν έχω φιλοδοξίες. Η φιλοδοξία όταν τίθεται σε σωστό χρόνο και με τον σωστό τρόπο είναι ευγενής και θετική.
Ως νέος πολιτικός τι απαντάς σ’ αυτό που ακούμε συχνά ότι η νέα γενιά δεν είναι παρά μια ανακύκλωση της παλιάς;
Χρειάζεται μεγάλη πίστη και επιμονή στο να αντισταθούμε σε αυτό που λες. Το να σταματήσουμε να πολιτευόμαστε με φανφάρες και φωνές αλλά να μιλούμε με μετριοπάθεια και επιχειρήματα είναι μια πολύ σημαντική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα. Και αισθάνομαι δικαιωμένος γιατί εγώ έτσι επέλεξα να πολιτεύομαι από την αρχή. Δεν είμαι φωνακλάς και καβγατζής. Χωρίς να σημαίνει ότι δεν είμαι μαχητικός και επίμονος στις θέσεις μου.
Αυτό λείπει δηλαδή από την πολιτική; Ένας διαφορετικός πολιτικός λόγος;
Και η ενσυναίσθηση. Να καταλαβαίνουμε τους πολίτες. Η νέα γενιά δεν θέλει από μας συνθήματα αλλά μια πολιτική πρόταση με περιεχόμενο. Και αυτό είναι το στοίχημα. Δεν κερδίζεις τον αντίπαλο επειδή έβαλες ένα ντεσιμπέλ έντασης στη φωνή σου παραπάνω. Αυτό που μετρά είναι με υπομονή και επιμονή να φέρνουμε αποτέλεσμα. Και ελπίζω η νέα βουλή να ευνοήσει τη συναίνεση ώστε να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις με το σωστό περιεχόμενο. Μόνο έτσι θα πείσουμε τους νέους ανθρώπους ότι δεν είμαστε στη πολιτική για να βλέπουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη και να νιώθουμε ωραία αλλά για να υπηρετούμε το συμφέρον τον πολλών.
«This Is Cyprus» είπαν κάποιοι διασύροντας τον τόπο. Για σένα τι είναι Κύπρος;
Κύπρος είναι οι φωτεινές της ιστορίες και οι άνθρωποι που πρωταγωνιστούν σε αυτές. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη να τις βρούμε και να τις αναδείξουμε. Και δεν είναι λίγες. Πρέπει να φέρουμε στο προσκήνιο τους ανθρώπους που αποτελούν φωτεινά παραδείγματα και μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα. Ανθρώπους που μας δίνουν έμπνευση, που πετυχαίνουν, που είναι αυτοδημιούργητοι. Δυστυχώς, περνούν απαρατήρητοι, είτε από επιλογή, είτε γιατί στη δημοσιότητα καταφέρνουν πάντα να βρίσκονται τα αρνητικά παραδείγματα και οι άνθρωποι που μας ντροπιάζουν. Για να καταφέρουμε να επικρατήσουν οι φωτεινές ιστορίες στον τόπο μας χρειάζεται να κάνουμε τις δομικές και θεσμικές αλλαγές που να τις ευνοήσουν να αναπτυχθούν και να αισθάνονται οι νέοι περήφανοι για την καταγωγή τους και για τον τόπο τους. Τους το οφείλουμε.
«Οι εκλογές δεν είναι καλλιστεία» είπε κάποτε ένας συνάδελφος σου. Αν ήσουν γυναίκα θα σε ρωτούσαν τι ρόλο έπαιξε η εμφάνιση σου στην καριέρα σου;
Όντως είναι μια πολύ ενοχλητική ερώτηση και πολύ προσβλητική για τις γυναίκες. Είναι καιρός να επικεντρωθούμε στην ουσία και στο αποτέλεσμα μακριά από στερεότυπα.
Υπάρχουν influencers στη πολιτική; Άτομα που επενδύουν απόλυτα στην εικόνα;
Ναι φυσικά υπάρχουν. Κι είναι κρίμα που βλέπουμε και την πολιτική να τρέχει πίσω από τις selfies και τα likes. Αντιλαμβάνομαι την εποχή και την επιρροή που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά σίγουρα δεν πρέπει να άγεται και να φέρεται η πολιτικοί και οι πρωταγωνιστές της από μια επιφανειακή εντύπωση σε βάρος του περιεχομένου.
Δεν έχει σημασία πώς «πουλάς» τον εαυτό σου;
Ο τρόπος που επικοινωνείς τις θέσεις σου είναι όντως πολύ σημαντικός. Είδαμε σημαντικά νομοθετήματα να «καίγονται» λόγω λανθασμένης επικοινωνιακής προσέγγισης. Αλλά μην φτάνουμε στο άλλο άκρο, να αφήνουμε την ουσία και να τρέχουμε πίσω από την εικόνα. Η επικοινωνία όμως πρέπει πάντα να ντύνει την ουσία και όχι να την υποκαθιστά.
Η πολιτική τρέφει όμως τον ναρκισσισμό σου…
Φυσικά, τρέφει τον ναρκισσισμό και την ανάγκη να ακούμε τη φωνή μας. Μεγάλη παγίδα. Χρειάζεται να βρίσκεσαι σε εγρήγορση. Η μεγάλη μου έγνοια πριν από 5 χρόνια όταν πρωτοεκλέγηκα βουλευτής ήταν να μην χάσω τον εαυτό μου και να παραμείνω ο ίδιος άνθρωπος. Είναι εύκολο να παρασυρθείς στην έπαρση. Είναι κάτι που δουλεύεται συνεχώς. Δεν σας κρύβω ότι υπήρξαν στιγμές που με παρέσυρε ο χώρος, αλλά την ίδια ώρα ένιωσα αυτό να με ταρακουνά.
Αισθάνεσαι να έχεις ένα φαν κλαμπ, αυλικούς γύρω σου;
Νομίζω ότι οι αυλές και οι οπαδοί γύρω από τους πολιτικούς έχουν λιγοστέψει πολύ τα τελευταία χρόνια. Απομυθοποιήθηκαν εντελώς και τα πρόσωπα και ο χώρος. Δεν υπάρχει ο θαυμασμός που περιέβαλλε κάποτε κάποιες προσωπικότητες προηγούμενων δεκαετιών. Σε περιόδους έντασης και κρίσης, μάλιστα, όταν περπατούσαμε στο δρόμο, όχι μόνο δεν μας χειροκροτούσε κανείς, αλλά έτυχε και να μας βρίζουν.
Η πολιτική δεν θεωρείται πια τίμια δουλειά.
Ισχύει, κι αυτό με ενοχλεί. Το τσουβάλιασμα είναι πολύ άδικο και πολύ μηδενιστικό. Βέβαια δεν πρέπει να κατηγορούμε κανέναν άλλο για αυτή την ισοπέδωση, παρά μόνο τους εαυτούς μας.
