Η συγγραφέας που κάποιοι λατρεύουν να αμφισβητούν, έσπασε το φράγμα των 2 εκ. αντιτύπων σε Ελλάδα και εξωτερικό, με την Amazon να της κάνει ειδική μνεία για τις πωλήσεις του πρώτου της βιβλίου στα αγγλικά, που ξεπέρασε τις 100 χιλιάδες. Δεν ήταν όμως όλα πάντα τόσο εύκολα. Η ίδια θυμάται τις μέρες που δεν την ήξερε κανένας και την εποχή που ο εκδότης της απέρριπτε το ένα βιβλίο μετά το άλλο.
Από τον ΠιερήΠαναγή
Χιλιάδες αναγνώστες, μεταφράσεις των βιβλίων σας απ’ τα ιταλικά μέχρι τα κινέζικα, εκατομμύρια πωλήσεις, μεταφορές δυο βιβλίων σας στην τηλεόραση, το όνομά σας φιγουράρει ανάμεσα σε αυτά των Καζαντζάκη, Ντοστογέφσκι και Καβάφη ανάμεσα στους πιο επιδραστικούς συγγραφείς στην Ελλάδα. Υποθέτω ότι εκπλήσσουν ακόμα κι εσάς όλα αυτά;
Άμα σου πω ότι δεν τα σκέφτομαι καθόλου θα το πιστέψεις; Τα διαβάζω και τα χαίρομαι, τα απολαμβάνω αλλά δεν είναι κάτι το οποίο θα αναλύσω. Όταν έχεις μια γεμάτη ζωή στην καθημερινότητά σου δεν κάθεσαι να συλλογιστείς αυτό. Έτσι κι εγώ. Δεν θεωρώ τίποτα στη ζωή μου δεδομένο, ούτε σημαίνει ότι έχοντας όλα αυτά που ανέφερες ως προίκα, αυτόματα το νέο μου βιβλίο θα έχει επιτυχία.
Η πιο πρόσφατη διάκρισή σας ήταν απ’ την Amazon, αφού το βιβλίο σας «Το Σπίτι Δίπλα στο Ποτάμι» ξεπέρασε τις 100 χιλιάδες αντίτυπα στα αγγλικά. Ήταν έκπληξη αυτό;
Ήταν ένα μεγάλο στοίχημα. Χάρηκα όταν το πήρε η Amazon αλλά ήθελα να δω τι θα γίνει παρακάτω. Όταν με ενημέρωσαν για την ανταπόκριση του κόσμου και άρχισα να παίρνω τις πρώτες κριτικές απ’ την Αμερική εκεί ξαφνιάστηκα. Γιατί στην άλλη άκρη του κόσμου δεν με ξέρει κανένας. Δεν ισχύει ούτε φήμη, ούτε αναγνώριση. Επομένως ήταν έκπληξη…
Ήταν και δικαίωση εξαιτίας των όσων ακούσατε τα προηγούμενα χρόνια;
Θα το έβλεπα σαν δικαίωση εάν υπολόγιζα το τι μου έλεγαν. Όταν είχα πρωτοξεκινήσει με πείραζαν πολύ τα σχόλια που διάβαζα. Έβαζα τα κλάματα και αναρωτιόμουν γιατί να δέχομαι τέτοια επίθεση. Δεν έχω ενοχλήσει κάποιον ποτέ, ούτε πίεσα κανένα να πάρει το βιβλίο μου –το Ποτάμι έχει φτάσει στην Ελλάδα τις 300 χιλιάδες αντίτυπα και σε κανένα απ’ αυτούς τους 300 χιλιάδες ανθρώπους δεν είπα «εσύ τώρα θα αγοράσεις το βιβλίο μου». Επομένως γιατί τα βάζουν μαζί μου; Διαβάζοντας σχόλια στα social media, εκεί που γίνεται ένας κακός χαμός, μπορώ και αναγνωρίζω τους ανθρώπους που γράφουν τα χειρότερα. Είναι wannabe συγγραφείς ή συγγραφείς που έχουν βγάλει ένα βιβλίο και έχουν απωθημένα. Δεν είναι ωραίο να βγάζεις τόση χολή. Θυμάμαι το δικό μου ξεκίνημα… Δεν ήμουν πάντα αυτή που είμαι σήμερα. Το 2001, που έβγαλα το πρώτο μου βιβλίο, δεν με ήξερε κανένας. Και μέχρι το 2007 ήμουν μια άγνωστη. Δεν ζήλεψα όμως ποτέ, ούτε μίλησα άσχημα για ομότεχνο επειδή δεν συμφωνούσα με τη δουλειά του. Είμαι αναγνώστρια και μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουν πέσει στα χέρια μου βιβλία που δεν μου άρεσαν και που δεν κατάλαβα τον λόγο που βγήκανε. Δεν βγήκα να κράξω κανέναν. Τώρα πια λοιπόν διαβάζοντας αυτά που γράφουν άλλοτε χαμογελάω και άλλοτε λυπάμαι. Γι’ αυτούς περισσότερο…
Θα συνεχίζατε να κάνετε αυτή τη δουλειά όμως ακόμα και χωρίς την επιτυχία;
Μα το έκανα για χρόνια. Όταν ο πρώτος μου εκδότης, μετά το πρώτο μου βιβλίο, μου απέρριπτε όλα τα βιβλία που του έπαιρνα, δεν σταμάτησα να γράφω. Έγραφα για μένα. Και ακόμα αυτό κάνω. Η επιτυχία είναι πολύ καλή. Και ποιος δεν θα την χαιρόταν ή δεν θα ένιωθε ευλογημένος; Όμως όταν γράφω δεν υπάρχει τίποτα και κανένας.
Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου βρίσκεστε ανάμεσα στους 5 συγγραφείς που επηρέασαν καθοριστικά τις ζωές των αναγνωστών τους. Τη δική σας ζωή τι είναι εκείνο που την επηρέασε;
Όλα αυτά τα οποία μου έτυχαν και έζησα. Είμαι κάθε τι που μου έχει τύχει. Τα παιδικά μου χρόνια, ο γάμος μου, ο αγώνας για επιβίωση. Όλα αυτά, λίγο-λίγο, ήταν ένα τεράστιο καλέμι που σφυρηλάτησε και έφτιαξε τη Λένα του σήμερα.
Υπάρχει όμως κάτι που αν δεν συνέβαινε δεν θα ήσασταν η γυναίκα που έχω απέναντί μου;
Η γνωριμία με τον άντρα μου ήταν μια καθοριστική στιγμή.
Τι ερωτευτήκατε σε αυτόν;
Μου άρεσε ο χαρακτήρας του, γοητεύτηκα απ’ τα μάτια του και απ’ το γεγονός ότι ήταν απ’ την αρχή ξεκάθαρος απέναντί μου. Δεν ξέρω εάν ερωτεύτηκα τον Γιώργο με την έννοια του έρωτα. Τον αγάπησα όμως βαθιά. Και αυτό γιατί είναι ένας άνθρωπος ειλικρινά καλός. Ήμασταν δυο παιδιά που προερχόμασταν από οικογένειες που είχαν περάσει δύσκολα: στη δική μου ζήσαμε το οδυνηρό διαζύγιο των γονιών μου και στη δική του τον θάνατο του πατέρα του.
Λειτούργησε ως διέξοδος η γνωριμία μαζί του, νοουμένου του τι βιώσατε στη δική σας οικογένεια;
Στην αρχή ναι… Ήταν ο άνθρωπος που απ’ εκεί που δεν μπορούσα να ανασάνω γιατί είχα μια πολύ καταπιεστική μητέρα, μου άνοιξε το κλουβί και μου είπε να πετάξω. Αυτή είναι η αγάπη… Δεν φυλακίζει. Με τον Γιώργο ήμουν ελεύθερη και το αισθάνθηκα απ’ την πρώτη στιγμή.
Στη διάρκεια των 36 χρόνων που είστε μαζί υπήρξαν ποτέ γκρίζα σύννεφα;
Το να κινδυνεύει ο γάμος μας ή να μην επικοινωνούμε δεν συνέβη ποτέ. Το μεγαλύτερο κατόρθωμά μας είναι η ειλικρινής συζήτηση, που δεν φοβάται να πονέσει τον άλλο. Η αγάπη δεν έρχεται πάντα με χάδια. Περάσαμε πολλά προβλήματα –οικονομικά, υγείας, είχαμε τριβές- αλλά ποτέ δεν σκεφτήκαμε «μήπως θα είμαι καλύτερα χωρίς αυτόν;».
Ένα χρόνο πριν κυκλοφορήσατε το αυτοβιογραφικό «Ζωή σε Πόλεμο». Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του, υπήρξε κάποια στιγμή που αμφισβητήσατε την αναγκαιότητα της ύπαρξής του, που σκεφτήκατε «και ποιον αφορά η συγκεκριμένη προσωπική μου ιστορία»;
Ήταν πολύ έντονη συναισθηματική φόρτιση άρα δεν σκέφτηκα αυτό που λες. Η ιστορία βγήκε πολύ βίαια από μέσα μου. Ήταν το πρώτο βιβλίο που έγραψα εν θερμώ, δεν περίμενα να κάτσει μέσα μου το συναίσθημα. Πέθανε η μητέρα μου και σε ένα μήνα ξεκινούσα το γράψιμο. Δεν σκέφτηκα ποτέ ποιον ενδιαφέρει τελικά αυτό που γράφω. Εμένα με ενδιέφερε να το βγάλω από μέσα μου…
Λειτούργησε σαν κάθαρση;
Απόλυτα… Έκλαψα πολύ όταν το έγραφα γιατί ανέσυρα μνήμες που είχα θάψει χρόνια. Δεν ήθελα να κρίνω την ηρωίδα αλλά να παραθέσω τα γεγονότα –όσα μπορούσαν να βγουν στην επιφάνεια- και να μείνω εκεί. Γενικά, δεν πέρασα καλά όταν το έγραφα.
Έχοντας πια περάσει ένας χρόνος, άξιζε τον κόπο όλη αυτή η κατάδυση στο παρελθόν;
Άξιζε γιατί μπόρεσα να πω το αντίο και να καταλάβω τη μητέρα μου λίγο παραπάνω. Δεν θα πω να τη συγχωρέσω, αυτό είναι δουλειά του Θεού, αλλά συνειδητοποίησα ότι έχω πάρει πολλά στοιχεία της. Η μητέρα μου πάλεψε σκληρά για τα δεδομένα της εποχής της. Το να βρεθείς χωρισμένη τη δεκαετία του ’70 ήταν μη αποδεκτό, ενώ για Κωνσταντινουπολίτες ήταν απαράδεκτο. Έκανε λοιπόν στην άκρη πολλά πράγματα, φέρθηκε σκληρά και ίσως άδικα. Η μάνα μου και τα όσα έζησα μαζί της, όμως, με έκαναν να αντέχω όσα έρχονται στο δρόμο μου. Αυτό της το οφείλω. Τελειώνοντας το βιβλίο μπόρεσα να ηρεμήσω και να κάνω ειρήνη με τη γυναίκα που με γέννησε και σήμερα να μπορώ να μιλάω για εκείνη χωρίς να με φορτίζει.
Υπάρχει κάτι που λείπει απ’ τη ζωή σας σήμερα;
Δεν υπάρχει κάτι… Η όποια επιτυχία ήρθε απ’ τα βιβλία μου ήταν το κερασάκι σε μια τούρτα που ήταν πολύ γλυκιά. Και αύριο να αφαιρεθεί η συγγραφική μου ιδιότητα και να σταματήσω να γράφω έχω μια πολύ όμορφη και ήρεμη ζωή. Το ζητούμενο για μένα είναι η ηρεμία. Έχω τον άντρά μου, το σπιτάκι μας, τους φίλους μας, τα παιδιά μας. Θα ήμουν αχάριστη εάν ζητούσα κάτι άλλο. Τι να γίνω εκατομμυριούχος; Δεν με ενδιαφέρει!
Αλήθεια, τι αγοράσατε με τα πρώτα σας χρήματα που βγάλατε απ’ τη δουλειά σας;
Ένα πορτοφόλι… Θα σου πω κάτι που λέω πρώτη φορά για το πώς έβγαλα τα πρώτα μου χρήματα και ποιο ρόλο έπαιξε η Κύπρος. Τα πρώτα-πρώτα χρήματα δεν ήταν από βιβλία αλλά από το σενάριο μιας κωμωδίας που θα γυριζόταν στην Κύπρο με πρωταγωνίστρια τη Δώρα Κακουράτου! Είχα γνωρίσει λοιπόν τη Δώρα και θα έγραφα για τις περιπέτειες της Αγκάθα Χολμς, μιας ντεντέκτιβ που της άρεσε να μεταμφιέζεται. Γυρίσαμε δυο επεισόδια-πιλότους αλλά δεν πέρασε ποτέ για κάποιους λόγους. Με την προκαταβολή λοιπόν απ’ το σήριαλ έκανα ένα τραπέζι στην οικογένειά μου και αγόρασα κι ένα πορτοφόλι. Η Κύπρος γενικά με έμαθε και με αγάπησε πολύ πριν απ’ την Ελλάδα. Και αυτό πάντα θα σας το χρωστώ.
Ευχαριστούμε το ξενοδοχείο The Landmark Nicosia για τη φιλοξενία.
