Χωρίς μικρόφωνα, χωρίς κάμερες, χωρίς σκηνοθετική καθοδήγηση, η Ελίτα Μιχαηλίδου μιλάει unplugged για την επιστροφή της σε μια εκπομπή κοινωνικού περιεχομένου στο ΡΙΚ και για την ευτυχία που έρχεται όσο αφαιρείς πράγματα από τη ζωή σου.
Από την Τώνια Σταυρινού
Έζησε τις χρυσές εποχές της απογευματινής ζώνης, ανοίγοντας νέους δρόμους στην τηλεόραση και βάζοντας το στίγμα και τη σφραγίδα της σε θέματα ταμπού. Έχει δεχθεί σκληρή κριτική αλλά και εκδηλώσεις λατρείας από το κοινό κι έχει καθιερώσει ένα δικό της πολύ προσωπικό ύφος στην κυπριακή τηλεόραση. Σήμερα, έχοντας κάνει έναν πολύ μεγάλο κύκλο -θεματολογικά αλλά και σε προσωπικό επίπεδο- επιστρέφει εκεί από όπου ξεκίνησε στην αρχή της καριέρας της: στην κοινωνική εκπομπή, με προσωπικές μαρτυρίες, θέματα που καίνε και συχνά διχάζουν τους τηλεθεατές. Οι νέοι «Φάκελοι» με την Ελίτα Μιχαηλίδου, κάθε Τετάρτη στις 22:00 στο ΡΙΚ, θα είναι όπως λέει η ίδια μια ακτινογραφία της κυπριακής πραγματικότητας, μια εκπομπή για την Κύπρο και τους ανθρώπους της, με τα προβλήματα, τα επιτεύγματα, τις προσωπικές ιστορίες και την πολιτική ιστορία του τόπου. Όπως λέει, άλλωστε, η ίδια «τα πάντα είναι πολιτικά, ακόμη και ο τρόπος που πίνουμε τον καφέ μας».
Επιστρέφεις εκεί από όπου ξεκίνησες στην αρχή της καριέρας σου, αφού έκανες έναν μεγάλο κύκλο;
Ναι, έτσι! Ξεκινώ με τα ίδια ερωτήματα που είχα τότε όταν άρχιζα το 2003 την πρώτη εκπομπή: τι θα με ενδιέφερε να δω στην τηλεόραση, τι με καίει, τι θέλω να μάθω, τι λείπει; Ακολούθησα το ένστικτο μου κι αυτό κάνουμε και τώρα μαζί με την πολύ αγαπημένη μου παραγωγό Χρυστάλλα Αυγουστή.
Και τώρα στην εκπομπή στο ΡΙΚ πού θα εστιάσεις;
Ελπίζω να έχει το στίγμα της πείρας και εύχομαι να είναι πιο κατασταλαγμένη ως προς τη θεματολογία, πιο ολοκληρωμένη ως προς την ουσία. Και φυσικά θα αφορά το σήμερα, το οποίο έχει αλλάξει πάρα πολύ μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια.
Εσύ, έχεις αλλάξει μέσα σε όλο αυτό το διάστημα;
Έχω σίγουρα αφαιρέσει πράγματα. Κι όσο αφαιρώ, αισθάνομαι ότι φτάνω πιο κοντά στην ουσία μου. Ναι, άλλαξα και χαίρομαι γι’ αυτό. Άλλαξα διά της οδού της αφαίρεσης και της σύμπτυξης, έχοντας αφήσει βαρίδια, πίσω μου, και φυσικά έχοντας εγκαταλείψει τις βεβαιότητές μου. Όσο ωριμάζεις, συνειδητοποιείς ότι δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Είναι μια παγίδα και μια φυλακή να πιστέψεις ότι υπάρχουν. Η μόνη βεβαιότητα που κράτησα είναι ο δρόμος. Ο καθένας από εμάς καλείται να διανύσει προκλήσεις. Και οι περισσότεροι, να ξέρεις, γινόμαστε ήρωες, όταν αναγκαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε δύσκολες συνθήκες, τους φόβους μας. Αυτούς τους ήρωες της καθημερινότητας, αυτές τις μεγάλες στιγμές καθημερινών ανθρώπων, θέλουμε να καταγράψουμε στην εκπομπή.
Γιατί θεωρείς ότι ο φόβος ενεργοποιεί τον ηρωισμό;
Γιατί εκεί δεν έχεις επιλογές, θα κληθείς να αποφασίσεις κατά πόσο θα αφεθείς να σαπίσεις στη δοκιμασία που περνάς ή να υπερβείς τον εαυτό σου, τον εγωισμό σου, τη βολή σου και να υπερβείς τον φόβο σου, να κάνεις τη μεγάλη βουτιά στο κενό. Και η βουτιά στο κενό είναι κατά κανόνα μια νέα καλύτερη πραγματικότητα.
Δεν επαναπαύεσαι ποτέ;
Έχω ανάγκη να είμαι αληθινή με τον εαυτό μου. Έχουμε μάθει στη ζωή μας να ψάχνουμε την εξασφάλιση. Δεν είναι εκεί, όμως, η ομορφιά της ζωής. Αν θέλεις να ζήσεις ελευθερώνοντας τον εαυτό σου, δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά να είσαι αληθινός. Κάνεις λάθη, πληγώνεις, πληγώνεσαι μαθαίνεις αλλά, συνεχίζεις.
Έχεις πληγωθεί από φίλους και συνεργάτες;
Ναι, αλλά με το πέρασμα του χρόνου όταν βλέπεις τα πράγματα από απόσταση καταλαβαίνεις ότι οι άνθρωποι έχουν φόβους, ανασφάλειες, ανεπάρκειες, πέφτουν σε παγίδες, έχουν ανάγκη να πιστέψουν πράγματα που δεν είναι αλήθεια, επειδή τους βολεύει, επειδή δεν βάζουν τη θέση τους στη θέση του άλλου και τελικά συγχωρείς. Άλλωστε, όλοι πληγώνουμε και όλοι πληγωνόμαστε από άλλους. Απλά, αφήνεις τα πράγματα να περάσουν και δεν πατάς στο παρελθόν.
Κρατάς κακίες;
Δεν κρατώ κακίες, αλλά κρατώ απόσταση. Μάλιστα, από κάποιους ανθρώπους κρατώ παγερή απόσταση ειδικά όταν έχουν παραβιάσει θέματα αρχής. Καμιά φορά αποστασιοποιούμαι και από ανθρώπους που δεν μου ταιριάζουν αισθαντικά, όπως όταν αποφεύγεις ένα φαγητό που ξέρεις ότι θα σου προκαλέσει δυσπεψία. Δεν μπορώ να καθίσω με ανθρώπους που οι κουβέντες τους θίγουν την αίσθηση που έχω για τη ζωή. Δεν έχει νόημα και μάλλον ούτε για εκείνους έχουν νόημα αυτά που έχω να πω.
Θεωρείς ότι υπάρχει πληθώρα πια από ανθρώπους που «πειράζουν το στομάχι»;
Οι άνθρωποι χωρίζονται πια για μένα σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Από τη μια είναι αυτοί που λέμε «νέο χρήμα», οι ρουφιάνοι, οι συμφεροντοκράτες, που εξυπηρετούν το σύστημα δίχως έγνοια για το σύνολο και από την άλλη, είναι οι άνθρωποι που έχουν συνείδηση και αξίες. Η διαφορά των δύο, είναι ότι οι μεν ζουν αδιαφορώντας για τον κόσμο και οι δε αγωνίζονται για να τον κάνουν πιο ανθρώπινο. Οι ίδιοι άνθρωποι που έφεραν την κρίση του 2013 είναι ως επί το πλείστον και σήμερα τα φαβορί της οικονομίας και οι παράγοντές της. Έτσι παίζεται το δίπολο. Εμένα με αφορούν οι «ανθρώπινοι» άνθρωποι. Οι λίγοι, που εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις και τους πολλούς, μου είναι απεχθείς.
Η τηλεόραση είναι ένα μέσο που αναζητεί συνέχεια νέα πρόσωπα και είναι ιδιαίτερα σκληρό για τις γυναίκες. Έχεις εισπράξει ηλικιακό ρατσισμό;
Στην τηλεόραση κερδίζουν οι άνθρωποι που κάνουν νέα πράγματα, οι άνθρωποι που ανοίγουν δρόμους και όχι αυτοί που είναι ηλικιακά νέοι. Άλλωστε, δεν πιστεύω σε ηλικίες αλλά σε νοοτροπίες… Έχω την εντύπωση, όμως, ότι και στην τηλεόραση είναι καιρός να πάμε πάρα κάτω, κάποιοι να κάνουν νέα πράγματα, να συμβάλουν σ’ έναν καλύτερο κόσμο σπάζοντας τις προκαταλήψεις.
Τι μπορεί να θεωρηθεί νέο κατά τη γνώμη σου;
Μια πιο ποιοτική ματιά που δεν θα μειώνει τη νοημοσύνη του κόσμου και δεν θα αποκοιμίζει τον τηλεθεατή. Μια καλή εκπομπή για παράδειγμα, που έσπασε τα στεγανά της απογευματινής ζώνης είναι αυτή του Ανδρέα Γιόρτσιου στο ΡΙΚ. Ίσως θα πρέπει να μας προβληματίσει και το γεγονός ότι οι νέοι δεν βλέπουν πια τηλεόραση. Παρακολουθούν ιστοσελίδες με βίντεο, Netflix, ντοκιμαντέρ. Μπορεί να πρέπει τα πράγματα να γίνουν πιο απλά πιο σύντομα και πιο άμεσα σε μια νέα θεώρηση της τηλεόρασης…
Εσύ, βλέπεις τηλεόραση;
Εκτός από ειδήσεις πολύ λίγα πράγματα. Όμως αν ακούσω για κάτι, μπαίνω να δω. Σπάνια έχω ώρα για τηλεόραση έτσι κι αλλιώς, θα προτιμήσω ένα ντοκιμαντέρ ή ένα τοκ σόου αλλά όχι πολιτικές συζητήσεις. Έχει ξοφλήσει πια κι αυτό το είδος. Νομίζω ότι αυτό που κερδίζει έδαφος είναι ο ουμανισμός που θα είναι, ελπίζω, η νέα προοπτική στα πολιτικά δρώμενα. Κάποτε. Από κάπου. Από κάποιον. Άρα τι να ακούσω; Οι κουβέντες των πολιτικών δεν έχουν τίποτα πια να μου πουν.
Ποια είναι η σχέση σου με τα social media και πώς αισθάνεσαι με τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφώσει;
Εκτιμώ και θαυμάζω όλο αυτό που έχουν κάνει οι αυθεντικές fashion bloggers για παράδειγμα. Φορώντας μεταχειρισμένα vintage και ρούχα ανακατεμένα, έχουν απομυθοποιήσει τη μόδα και την έχουν κάνει πιο προσιτή, την έχουν κάνει πιο πολύ σαν τέχνη έκφρασης της ζωής. Συμβαίνουν όμορφα πράγματα στα social media που φέρνουν κοντά τους ανθρώπους με άποψη αλλά συμβαίνουν και «τέρατα». Σιχαίνομαι για παράδειγμα την όποια χλιδάτη κυρία που διαφημίζει καθημερινά τι τρώει, πού βγαίνει και πόσο καλά περνά σε πανάκριβα ξενοδοχεία, με πανάκριβα ψώνια με έναν τρόπο επιδεικτικό και επιτηδευμένο. Βρίσκω αυτή την ναρκισσιστική εμμονή πάρα πολύ προβληματική και πολύ απωθητική. Μια ακαλαίσθητη συνήθεια που έγινε τρόπος ζωής για πολλούς.
Εσένα, ποια είναι η σχέση σου με τα χρήματα;
Πέρασα φάσεις που είχα πολλά και φάσεις που είχα ελάχιστα. Πάντα ήθελα τα ίδια πράγματα όμως και δεν θυμάμαι ποτέ να θέλω κάτι παραπάνω. Οι στιγμές που δυσκολεύτηκα ήταν σκληρές. Κατανοώ αυτό που λένε ότι η φτώχεια είναι μια μορφή βίας, είναι μια κατάφορη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ντρέπομαι που έζησα να δω κοινωνικά παντοπωλεία και άστεγους στην Κύπρο. Μας λένε ότι η Κύπρος πάει καλά, ναι, αλλά οι άνθρωποι της; Υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα πίσω από τις κλειστές πόρτες… δεν μιλάει ο κόσμος, ντρέπεται. Δεν αντιδρά.
Πρόσφατα έγινες γιαγιά, τι άλλαξε για σένα με τη γέννηση του εγγονού σου;
Δεν μπορώ να το περιγράψω με λόγια! Απέραντη ευτυχία, απέραντη αγάπη. Παρακολουθώ συνέχεια το βλέμμα του προσπαθώντας να δω και τον κόσμο ξανά μέσα από τα μάτια του. Χαίρομαι που βλέπω την κόρη μου μητέρα, όπως χάρηκα και με τον γάμο της. Νομίζω ότι βαθιά μέσα μου έχω ένα κομμάτι πολύ παραδοσιακής μαμάς.
Ήσουν παραδοσιακή στο μεγάλωμα της κόρης σου;
Προσπάθησα να τη μάθω να βασίζεται στον εαυτό της, να είναι ανεξάρτητη. Δεν πρέπει να γινόμαστε δεκανίκια για τα παιδιά μας. Ούτε εκείνα για μας. Και θεωρώ ότι οι γονείς, το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στα παιδιά μας είναι να καλλιεργήσουμε την ανεξαρτησία τους. Δεν μιλώ για την αγάπη που είναι αυτονόητη. Ούτε για τη στήριξη άμα χρειαστεί. Απλά, να μη χρειαστεί ποτέ να ξεστομίσουμε τη φράση «έκανα τα πάντα για σένα». Είναι αυτονόητο ότι θα κάνεις τα πάντα. Δεν χρειάζεται να το χρησιμοποιήσεις μετά για να εκβιάσεις την αγάπη του παιδιού σου. Αν έδωσες τα πάντα στο παιδί σου για να πάρεις ανταπόδοση, τότε καλύτερα να μην έδινες τίποτα.
Υπήρξε μια εποχή που δούλευες πάρα πολλές ώρες. Νιώθεις ότι στοίχισε στην Ελεονόρα;
Δούλευα πάρα πολλές ώρες γιατί είχα ανάγκη να ζήσω με τον μισθό μου, επομένως, δεν είχα επιλογή. Σε εκείνη τη φάση που δούλευα ατέλειωτες ώρες, είχα μόνο το παιδί μου και τη δουλειά μου. Δεν είχα φίλους, δεν έβγαινα έξω, δεν πήγα ούτε μια εκδρομή, ένα ταξίδι. Τελείωνα από την εκπομπή, έμπαινα στο σπίτι και έδινα όσο χρόνο κι ενέργεια είχα στην Ελεονόρα. Η φυσική μου απουσία την έμαθε να είναι αυτάρκης. Ανεξάρτητη και υπεύθυνη. Ξέρω, όμως, ότι δεν έχασα επαφή μαζί της σε καμία φάση. Ήμουνα πάντα μέρος της ζωής της.
Αισθάνεσαι ενοχές;
Θεωρώ ότι κανένας δεν πρέπει να κατηγορεί έναν άνθρωπο που εργάζεται. Πόσο μάλλον μια γυναίκα που εργάζεται. Είναι το καλύτερο παράδειγμα που μπορείς να δώσεις στο παιδί σου. Ήξερε ότι δούλευα σκληρά. Κι αυτό είναι και μια παιδεία ξέρεις, μαθαίνουν τα παιδιά μας να σέβονται τη δουλειά, τον κόπο, τη δημιουργικότητα.
Πρέπει να ήταν και πολύ μοναχική εκείνη η φάση για σένα.
Ναι, ήταν μοναχική. Δεν το αισθανόμουν βέβαια έτσι, ήταν πάντα η δουλειά-σπίτι-δουλειά.
Και σήμερα;
Έχω ανάγκη τη σταθερότητα γύρω μου. Μάλιστα, δεν μου αρέσουν οι άνθρωποι που έρχονται και φεύγουν, του τύπου «σήμερα καλά αύριο δεν γνωριζόμαστε». Τους παλιούς μου φίλους τούς έχω κρατήσει. Κι έχω να σου πω ότι μεγαλώνοντας εξακολουθώ συνέχεια να κάνω καινούριους φίλους και αυτό είναι υπέροχο. Δεν το περίμενα. Οι νέες φιλίες ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη που μου επιφύλαξε η ζωή. Και το θεωρώ ευλογία που η ζωή μπορεί ακόμη να με εκπλήσσει.
Styling: Γιώργος Χρυσοστόμου
Make Up: Αλεξάνδρα Νικολαΐδου
Μαλλιά: Golden Layers Hair Salon
*Ρούχα από KULT Boutique
*Ευχαριστούμε το ξενοδοχείο Four Seasons στη Λεμεσό για την ευγενική φιλοξενία.
